Zatrzymanie
Umundurowany policjant, chcąc zatrzymać samochód, musi:
• jeśli jest w miejscu dobrze widocznym – dać sygnał ręką lub specjalną tarczą (tzw. lizakiem),
• jeśli słabo go widać, bo np. jest mgła czy leje deszcz – użyć świecącej na czerwono latarki albo tarczy ze światłem odblaskowym lub czerwonym.
• gdy jedzie radiowozem, może wydać komendę przez głośnik.
Widząc sygnał policjanta, musisz się zatrzymać. Nie wysiadaj z samochodu. Wyłącz silnik, włącz światła awaryjne. Trzymaj ręce na kierownicy. Policjant może poprosić, abyś wysiadła z auta, bo np. chce sprawdzić jego stan techniczny. Może też zaprosić cię do radiowozu, jeśli chce zbadać trzeźwość.
Gdy się zatrzymasz, policjant musi podać swój stopień służbowy, imię i nazwisko oraz przyczynę zatrzymania. Na twoje żądanie ma obowiązek pokazać legitymację służbową. Masz też prawo domagać się od niego, by przedstawił ci wynik pomiaru lub nagranie.
Uwaga! Nieumundurowany policjant może cię zatrzymać wyłącznie na obszarze zabudowanym i tylko wtedy, gdy ma lizak. Musi od razu się wylegitymować.
Kary za wykroczenia
Jeżeli zostaniesz zatrzymana za naruszenie przepisów ruchu drogowego, funkcjonariusz może udzielić ci pouczenia lub wypisać mandat. Wysokość mandatu określa tzw. taryfikator. Znajdziesz go w Internecie, np. na stronie www.automoc.pl.
Mandat, który dostajesz, jest kredytowy. (Gotówkowy wypisuje się tylko osobie niemającej stałego miejsca zamieszkania na terenie Polski). Najpierw jednak musisz się zgodzić na jego przyjęcie i podpisać na blankiecie – dopiero wtedy staje się prawomocny. Masz obowiązek go zapłacić w ciągu 7 dni od wystawienia. Gdy odmówisz jego przyjęcia, bo nie zgadzasz się z zarzutami, sprawa zostanie skierowana do sądu grodzkiego, który orzeknie, czy rację miał funkcjonariusz czy ty.
Policjant może nie nałożyć mandatu, jeśli uzna, że wysokość grzywny byłaby zbyt niska w stosunku do wykroczenia. W takiej sytuacji skieruje sprawę od razu do sądu.
Uwaga! Maksymalna grzywna za jednowykroczenie wynosi 500 zł, ale jeśli popełniłaś ich kilka jednocześnie – 1000 zł.
Punkty karne
Gdy popełnisz wykroczenie, oprócz mandatu dostaniesz także punkty karne. Ich liczba (skala do 10) zależy od rodzaju przewinienia. Punkty są sumowane, jeżeli zrobisz kilka wykroczeń jednocześnie. Po wypisaniu mandatu zostaną one wpisane na twoje konto do komputerowej ewidencji kierowców naruszających prawo – nadzór nad nią ma komendant wojewódzki policji. Punkty znikną po roku od ich przyznania. Jeżeli jednak w ciągu roku liczba nazbieranych przez ciebie punktów przekroczy 24 (u początkującego kierowcy – 20), policja zatrzyma przy najbliższej kontroli twoje prawo jazdy, a ty zostaniesz skierowana na egzamin.
Jeśli nie jesteś pewna, ile masz punktów, sprawdź to w komendzie policji. Twoje konto jest bliskie limitu? Nie rozpaczaj, bo możesz je częściowo oczyścić! Raz na 6 miesięcy masz prawo zgłosić się na szkolenie (na swój koszt) w wojewódzkim ośrodku ruchu drogowego. Po kursie z twojego konta zniknie 6 punktów.
Uwaga! Ta możliwość nie dotyczy kierowców, którzy mają prawo jazdy krócej niż rok.
Taryfikator mandatów w Polsce
Pierwsza kwota obowiązuje obecnie, w nawiasie podajemy dla porównania, jaka była przed zmianą.
• Parkowanie na miejscu dla inwalidy – 500 zł (100 zł)
• Jazda bez włączonych świateł w nocy – 200 zł (200 zł); w dzień – 100 zł (100 zł)
• Jazda bez włączonych świateł w tunelu – 200 zł (100 zł)
• Niezachowanie wymaganego (5 m) odstępu w czasie zatrzymania auta w tunelu – 100 zł
• Przejazd na czerwonym świetle – 300–500 zł (20–500 zł)
• Wyprzedzanie na przejściu dla pieszych – 200 zł (200 zł)
• Nieustąpienie pierwszeństwa pieszym na przejściu – 350 zł (350 zł)
• Brak zapiętych pasów – 100 zł (100 zł)
• Przewożenie dziecka nie w foteliku lub w nim, ale tyłem do kierunku jazdy – 150 zł (150 zł)
• Jazda rowerem po chodniku lub przejściu dla pieszych 100 zł (50 zł)
• Przejście na czerwonym świetle – 100 zł (250 zł)
• Nie zmieniły się stawki za przekroczenie prędkości. Wynoszą one:
przy przekroczeniu
- do 10 km/h – 20–50 zł
- 11–20 km/h – 50–100 zł
- 21–30 km/h – 100–200 zł
- 31–40 km/h – 200–300 zł
- 41–50 km/h – 300–400 zł
- 51 km/h i więcej – 400–500 zł
Jeśli złapie cię fotoradar, policja ma 30 dni na nałożenie grzywny na właściciela auta.
• Jechałaś pożyczonym autem? Jeżeli właściciel wskaże cię jako prowadzącą, od mandatu się nie wykręcisz. Na zdjęciu zwykle dobrze widać, kto był kierowcą. Gdy w ciągu 7 dni nie zapłacisz mandatu, sprawa trafi do sądu grodzkiego.
• Jeśli twoim samochodem jechał ktoś inny, to on płaci mandat. Ale jeżeli nie wiesz, kto nim jechał, sprawa również trafi do sądu, który spróbuje to ustalić. Gdy będzie to niemożliwe, sąd ma prawo ukarać ciebie mandatem, ale bez punktów karnych.
Straż miejska też ma prawo wręczać mandaty
- Kontrolować pojazdy mogą nie tylko policjanci, ale i m.in. funkcjonariusze straży gminnych (miejskich). Mogą oni nie tylko zatrzymać auto i skontrolować dokumenty, ale też odholować je lub zablokować. Mają także prawo rejestrowania wykroczeń drogowych fotoradarem i ukarania za nie mandatem. Nie wolno im jednak kontrolować stanu trzeźwości.
- Gdy strażnik podejrzewa, że kierowca jest pod wpływem alkoholu, musi go zatrzymać i wezwać policję. Strażnicy muszą mieć upoważnienie do wykonywania kontroli drogowej wydane przez komendanta policji.
- Strażnik może skontrolować pojazd tylko wtedy, gdy jest umundurowany. Musi okazać legitymację służbową.
Alicja Hass
