"Wieczór"

"Wieczór"
W filmie przeplatają się dwa światy i dwie epoki: współczesność i weekend sprzed 50 lat.
/ 26.10.2007 09:57
"Wieczór"
O zamyśle
Producent Jeffrey Sharp wspomina: "Ta książka opowiada o podróży wstecz, którą odbywa kobieta w chwili, gdy są przy niej jej dzieci, które dowiadują się wtedy o niej więcej, niż przez całe jej dotychczasowe życie. Kiedy towarzyszy się rodzicowi, lub komuś bliskiemu w czasie poprzedzającym bezpośrednio koniec życia, widzi się zawsze, że oni wracają pamięcią i świadomością do miejsc, do których my, dzieci, bliscy, często nie mamy dostępu i których nie jesteśmy w stanie pojąć. Zawsze chce się bardzo towarzyszyć rodzicowi w podróży w to miejsce, zwłaszcza, że zdajemy sobie sprawę, że są to ostatnie momenty, by zrozumieć ukochaną osobę, być jak najbliżej niej. Najczęściej jednak jest to niemożliwe, musimy zdać sobie sprawę, że jesteśmy tylko jakąś częścią życia naszych najbliższych, tylko jednym z wątków, a poza tym, o czym wiemy, kryje się wiele niedopowiedzeń, tajemnic".
Na przestrzeni roku, korzystając z pomocy autorki, Sharpowi udało się pozyskać prawa do książki, które zostały uprzednio ograniczone. Sharp kontynuuje: "Również z pomocą Susan, udało mi się na nowo wyobrazić sobie "Wieczór" jako niezależną produkcję". Po nabyciu praw do książki powstało kilka wersji scenariusza.
Pracując w 2003r. z innym pisarzem i scenarzystą, laureatem nagrody Pulitzera Michaelem Cunninghamem, nad adaptacją powieści tego ostatniego pod tytułem "A Home at the End of the Word" ("Dom na krańcu świata"), Sharp poczuł, że Cunningham może być osobą, której wrażliwość okaże się odpowiednia do napisania scenariusza Wieczoru. I rzeczywiście: Cunningham błyskawicznie przeczytał książkę i zadeklarował, że jest to tekst nad którego adaptacją bardzo chciałby pracować.
Tak jak w przypadku Sharpa, książka również głęboko poruszyła Cunninghamem, który wspomina: "To historia kobiety, matki, która pod koniec swojego życia zastanawia się czy nie popełniła błędów. Czytałem tę książkę, kiedy moja własna matka była bardzo chora, więc odebrałem ją jak rodzaj znaku, przeznaczenia". "Susan to pisarka, którą ogromnie podziwiam – kontynuuje - bardzo podobała mi się książka, ale od początku wiedziałem, ze będziemy musieli wprowadzić duże zmiany pisząc adaptacje na potrzeby filmu. W powieści są dziesiątki bohaterów, wszyscy są dobrze narysowani, jednak wiadomo było, że nie możemy ich wszystkich uwzględnić w filmie. Zanim zaangażowałem się w projekt, zadzwoniłem do Susan, powiedziałem jej jak bardzo podobała mi się książka i jak wielkim zaszczytem dla mnie będzie praca nad przerobieniem jej na scenariusz. Powiedziałem jej, że będę musiał wprowadzić znaczne zmiany, ale z zastrzeżeniem, że jeśli jej to się nie spodoba, powie mi o tym, a ja się wycofam, bo zawsze będę bardziej lojalny wobec pisarza niż producenta. Susan odpowiedziała mi: Spróbujmy. Zobaczymy co ci się uda z tego zrobić. Więc zacząłem pisać".
Kiedy nowy scenariusz został ukończony, realizatorzy postanowili przeprowadzić próby czytane pod kierunkiem reżyserów castingu by wyłonić obsadę. Jeden z reżyserów obsady wspomina: "Claire Danes przeczytała rolę Ann Grant i to było dla nas wszystkich niesamowite doświadczenie. Poczuliśmy że stoimy na silnej podstawie". Tego samego zdania byli przedstawiciele Focus Features, obecni na próbach. "Wszyscy byliśmy zgodni co do tego, że "Wieczór" jest tego kalibru tekstem, który wpisuje się w wizję historii i niezależnych filmów, które od lat firmuje Focus i które przyciągają widownię na całym świecie. Focus włączył się w projekt, przesłuchania aktorów do ról trwały nadal. Kolejnym krokiem było znalezienie reżysera.

O reżyserze
Węgier Lajos Koltai zdobywał sławę w branży filmowej najpierw jako operator filmowy, potem jako reżyser. "Wieczór" jest jego drugim filmem reżyserskim. W 2001 r., jego rodak, noblista Imre Kertész, poprosił go o wyreżyserowanie filmowej adaptacji swej autobiograficznej powieści "Fateless", która jest zapisem odysei młodego człowieka przez świat ogarnięty Holokaustem. Po zaadaptowaniu powieści wraz z autorem, Koltai wyreżyserował film. "Fateless" został oficjalnie zgłoszony przez Węgry jako kandydat do Oscara w kategorii Najlepszy Film Nieanglojęzyczny, objechał ponad 60 festiwali i zebrał pozytywne opinie krytyki na przełomie 2005 i 2006 roku.
Koltai współpracował wielokrotnie z włoskim reżyserem Giuseppe Tornatore, na przykład przy filmie "Malena" (za zdjęcia do którego otrzymał nominację do Oscara oraz nagrodę David di Donatello) i filmie "The Legend of the Pianist on the Ocean". Jest również autorem zdjęć do filmów Luisa Mandoki "Gaby: A True Story", "White Palace", "Born Yesterday" i "When a Man Loves a Woman".

O autorce powieści
Susan Minot - pisarka, współautorka scenariusza oraz producent wykonawczy. Poza opublikowaną w 1998 powieścią "Wieczór", Susan Minot jest również autorką powieści "Monkeys" (która otrzymała nagrodę France’s Prix Femina Étranger w 1987 r.), oraz powieści "Lust & Other Stories", "Folly", "Rapture", oraz tomu poetyckiego "Poems 4 A.M.". "Wieczór" to pierwsza filmowa adaptacja jej powieści.
Minot studiowała na uniwersytecie Brown malarstwo i pisarstwo, otrzymała dyplom z pisarstwa na uniwersytecie Columbia. Jej pierwszymi opublikowanymi pracami były krótkie opowiadania drukowane przez "Grand Street" i "The New Yorker", a felietony i reportaże jej autorstwa ukazywały się między innymi w "Vogue", "The New York Times Traveller", "McSweeney’s", "HG", "Condé Nast Traveller", "Playboy" i "The Paris Review".
Pierwszym scenariopisarskim doświadczeniem Minot było napisanie scenariusza do "Ukrytych pragnień" ("Stealing Beauty") na zaproszenie reżysera Bernardo Bertolucciego.
Pisząc "Wieczór", Susan Minot miała nadzieję, że każdy, kto przeczyta historię opisywanej przez nią kobiety zamyśli się nad własnym życiem i tym, co było w nim najważniejsze, oraz nad tym, jak chcielibyśmy je przeżyć, gdyby je nam dano jeszcze raz.

O muzyce
Jan A.P. Kaczmarek za oryginalną ścieżkę dźwiękową do "Marzyciela" ("Finding Neverland") Marca Forstera, Jan A.P. Kaczmarek otrzymał Oscara oraz został uhonorowany nagrodą National Board of Review, oraz nominacjami do Złotego Globu i nagrody BAFTA.
Pomiędzy innymi tytułami, do których skomponował muzykę są: "Niewierna" ("Unfaithful") Adriana Lyne’a, "Soldier’s Girl" Franka Pierson’a i "Aimée & Jaguar" Max’a Färberböck’a. Kaczmarek jest również autorem muzyki do kilku filmów Agnieszki Holland, między innymi do "Całkowitego zaćmienia" ("Total Eclipse"), "Trzeciego cudu" ("The Third Miracle"), Strzału w serce ("Shot in the Heart") i Placu Waszyngtona ("Washington Square").
Jako młody człowiek, zainspirowany zetknięciem z laboratorium teatralnym Jerzego Grotowskiego, Kaczmarek zaczął komponować muzykę do undergroundowych przedstawień teatralnych, jak również dla swojej mini-orkiestry Orkiestry Ósmego Dnia. Ta ostatnia przejechała z występami Europę i Amerykę, gdzie Kaczmarek nagrał swój debiutancki album "Music for the End".
W Stanach, Kaczmarek zaczął komponować muzykę do przedstawień teatralnych wystawianych w Chicago’s Goodman Theatre, Los Angeles Mark Taper Forum i off-Broadway. Jego muzyka do "Tis Pity She’s A Whore" w reżyserii JoAnne Akalaitis z Valem Kilmerem i Jeanne Tripplehorn w rolach głównych, przyniosła mu nagrody Obie i Drama Desk.
Jan A.P. Kaczmarek jest również autorem dwóch utworów symfonicznych których wykonania transmitowane były przez Telewizję Polską. Utwory te, upamiętniające 25 rocznicę powstania Solidarności oraz 50 rocznicę strajków w Poznaniu’56 to "Cantata for Freedom" i oratorium "1956". Jednym z jego ostatnich projektów jest założona w Polsce fundacja Rozbitek, która ma służyć jako wylęgarnia talentów i instytucja wspierająca rozwój projektów muzycznych i filmowych.

W filmie występują:
Claire Danes
jako Ann Grant
Hugh Dancy jako Buddy Wittenborn
Patrick Wilson jako Harris Arden
Toni Colette jako Nina
Vanessa Redgrave jako Ann Lord
Natasha Richardson jako Constance
Meryl Streep jako Lila Ross
Glenn Close jako Pani Wittenborn
Mamie Gummer jako Lila Wittenborn
Eileen Atkins jako Pielęgniarka

"Wieczór", Reżyseria: Lajos Koltai, Produkcja: USA/2007, Dystrybucja: SPI International Polska, Czas trwania: 117 min.