Psy niektórych ras powszechnie uchodzą za inteligentniejsze od innych. Najczęściej kojarzonymi z inteligencją i wysoką karnością są owczarki niemieckie, border collie, labradory i golden retrievery, natomiast najmniej grzeszące intelektem wydają się być rasy ozdobne, jak pekińczyki, pomeraniany, pinczery miniaturowe, shih tzu czy yorki.
Trudno zmienić nasze wyobrażenie o tych rasach, gdy w pamięci mamy niesamowite wyczyny Szarika, Rin Tin Tina czy Lassie, ale czy rzeczywiście w zacne grono psich bystrzaków nie może trafić zwykły kanapowiec lub kundelek? Istnieje tysiące przykładów, że może. Co więc w takim razie wpływa na inteligencję psa i czym właściwie ona jest?
Inteligentny pies czyli jaki?
Inteligencja u psów znaczy zupełnie coś innego niż u ludzi. Według psychologa Stanleya Corena, autora rankingu najinteligentniejszych ras psów, najtrafniej określa ją słowo otwartość.
Coren definiuje psią inteligencję jako miarę zdolności uczenia się i posłuszeństwa oraz umiejętność radzenia sobie z rozwiązywaniem problemów.
Problem polega na tym, że oceniając psy, większość z nas kieruje się kryteriami właściwymi dla ludzi i są to oceny bardzo subiektywizowane. Pies, który może wśród ludzi uchodzić za głupiego, wśród swoich pobratymców może okazać się poważanym członkiem stada.
Zobacz ranking najinteligentniejszych ras psów!
Poza tym, oceniając inteligencję poszczególnych ras psów, należy wziąć pod uwagę fakt, że poszczególne rasy psów zostały stworzone w celu wypełniania określonych zadań. Psy pasterskie o wiele lepiej poradzą sobie z zaganianiem stada niż psy obronne, jednak nie sprawdzą się tak dobrze w roli stróża i obrońcy jak rasy do tego stworzone. Natomiast gdyby ocenić te same psy pod względem umiejętności tropienia i zdolności węchowych, prawdopodobnie żaden pies pasterski ani obronny nie pokonałby psa gończego. Zatem kryteria oceny powinny być inne w zależności od profilu osobowości psa.
Inną kwestią jest istnienie u psów różnych typów inteligencji: adaptacyjnej, posłuszeństwa i instynktownej, co już w ogóle uniemożliwia dokonania jednoznacznej oceny inteligencji poszczególnych ras.
Wniosek: nie da się wskazać najinteligentniejszej rasy psów.
A tymczasem…
Istnienie najinteligentniejszej rasy to nie mit!
Badania profesora Corena pokazały, że rasa ma wpływ na inteligencję psów. Jeśli za kryterium przyjąć zdolność uczenia się i posłuszeństwa oraz umiejętność rozwiązywania problemów, najlepsze okazują się psy pasterskie, dalej aportery, psy zaganiające i psy obronne.
Umiarkowanie wysoką zdolność uczenia się posiadają rasy psów pociągowych, wyżły, spaniele i wszechstronne psy myśliwskie. Niską zdolność uczenia się posiadają kolejno psy do polowania na gryzonie, setery, szpice, i psy do towarzystwa, natomiast najniżej ocenione pod tym względem zostały psy do walk, psy stróżujące, charty i psy gończe.
Patrząc na pierwszą dwudziestkę najinteligentniejszych ras, raczej nic nas nie dziwi. Listę zdominowały psy pasterskie, a wśród pierwszej dziesiątki znalazły się te rasy, które powszechnie uchodzą za inteligentne – border collie, owczarek niemiecki, labrador, golden retriever i owczarek szetlandzki.
Zobacz także: Urok retrieverów - poznaj wszystkie rasy
Choć przynależność psa do określonej grupy pozwala całkiem dobrze określić jego inteligencję, to wewnątrz grup istnieją jednak pewne różnice. Na przykład psy do polowania na gryzonie mają umiarkowanie niską zdolność uczenia się, ale zaliczane do nich border teriery plasują się wśród 25 najwyżej ocenianych ras, zaś szkockie teriery są w 25 ocenianych najniżej.
Inteligencja wrodzona czy nabyta?
Czy zatem chart afgański, uznawany za jednego najmniej inteligentnych psów, nigdy intelektem nie dorówna pierwszemu w rankingu border collie? I czy każdy border collie jest inteligentnym zwierzęciem? Rasa warunkuje niektóre właściwości intelektualne psa, ale nie przesądza całkowicie o jego inteligencji. W obrębie każdej rasy zdarzają się jednostki mniej lub bardziej inteligentne. Nie ulega wątpliwości, że każdy pies może nauczyć się wykonywania na szeregu poleceń, jednak nie wszystkie przyswoją naukę w równym stopniu i w takim samym czasie.
Rasy należące do czołówki najinteligentniejszych są w stanie przyswoić nowa umiejętność w ciągu mniej niż pięciu powtórzeń i wykonać je przy pierwszym poleceniu w 95 procentach prób. Rasy uważane za najmniej inteligentne, potrzebują prawie 100 powtórzeń, zanim przyswoją nowe polecenie i tylko w 25 procentach wykonują opanowaną umiejętność za pierwszym razem.
Zatem chart afgański ma szansę zostać najinteligentniejszym psem na świecie, ale prawdopodobieństwo, że tak się stanie, jest na pewno mniejsze niż u psów z pierwszej dziesiątki rankingu Corena.
Zobacz także: Pies dla aktywnych - jaką rasę wybrać?