W naturze, na terenie Polski rośnie głównie sosna zwyczajna, inaczej zwana sosną pospolitą. Często można spotkać również sosnę górską czyli kosodrzewinę, zwaną też kosówką. Podczas leśnych wycieczek spotkać można również sosnę czarną i sosnę wejmutkę, a w górach limbę. Jest jednym z najpopularniejszych drzew iglastych, zajmuje ponad 60 procent powierzchni wszystkich naszych lasów. Dorasta do 30 – 40 m, kilkudziesięcioletnie egzemplarze osiągają średnicę pnia 0,5 – 1,2 m. Szkółkarze mają do zaoferowania sporo odmian sosen do ogrodu, oczywiście nie tak wysokich jak te w naturze. Są urodziwe, zielone przez cały rok i łatwe w uprawie. Wiele nadaje się nawet do niewielkich ogrodów.
Urodziwa i pożyteczna
Dlaczego sosna tak zdominowała nasz rodzimy krajobraz? Ponieważ może rosnąć niemal na każdej glebie i dobrze znosi kaprysy pogody. Ale od pradawnych czasów znana jest i ceniona także w innych krajach. W Chinach była symbolem długowieczności, spokoju wewnętrznego i wytrwałości. Dla Celtów była symbolem wyrafinowania. Wg Słowian drzewo to miało właściwości lecznicze i magiczne. Dziś wiemy, że igły sosny wydzielają olejki eteryczne zawierające fitoncydy, czyli substancje o działaniu antybakteryjnym. A zatem, kto ma problemy z układem oddechowym, ten powinien jak najczęściej spacerować po sosnowym borze.
W aptekach można kupić syrop z pędów sosny o działaniu wykrztuśnym, pomagający zwalczyć kaszel. Podobny syrop można zrobić samemu, zrywając młode pędy sosny na początku maja. Poza urodą drzewka, jego lecznicze właściwości to dodatkowy powód, by posadzić przy domu choć jedną sosnę. Wybór jest duży.
Sosna górska - mistrzyni przetrwania!
Sosna zwyczajna
Po sadzonki najlepiej wybrać się do leśników. Niemal każde nadleśnictwo prowadzi swoją szkółkę, a w niej sosnę zwyczajną można kupić dosłownie za symboliczna złotówkę. Większe, starsze sadzonki są nieco droższe, ale to i tak będzie koszt nie przekraczający 3 zł. Ponieważ sosna zwyczajna szybo rośnie i po latach będzie dużym drzewem, trzeba ja posadzić jak najdalej od budynku. Można także założyć sosnowy żywopłot. Co prawda po 8 – 10 latach trzeba go wyciąć i posadzić nowy (bo drzewa mocno urosną), ale przez ten czas będziemy mieli naprawdę piękny pachnący żywy płot.
Sosna niska
Gdy w szkółce lub w centrum ogrodniczym widzimy miniaturowe sosny, często myślimy, że jest to inny gatunek. Są to jednak odmiany popularnych sosen. Np. sosny górskiej (kosodrzewiny), sosny bośniackiej, sosny czarnej lub sosny gęstokwiatowej. Na ogół niskie sosny mają pokrój zwarty, krzaczasty lub kulisty, a po 10 latach osiągają wysokość 0,75 – 1,5 metra. Są więc idealne do małych ogrodów. Bardzo dobrze znoszą zimy, mogą rosnąć w słońcu lub półcieniu.
Sosna czarna
Dorasta do 30 m, jej igły są ciemnozielone, grube i ostre, o długości 8 do 15 cm. Sosna czarna jest odporna na zanieczyszczenia powietrza i gleby, a także na mrozy. Lubi gleby suche i piaszczyste. Na początku rośnie wolno, po 10 latach osiąga wysokość 3 m. Ma piękny pokrój. Aby ją wyeksponować, najlepiej posadzić pojedynczo, na trawniku. Najbardziej polecana do większych ogrodów. W okresie Bożego Narodzenia śmiało może pełnić funkcję choinki.
Sosna himalajska - iglak dla koneserów, który wzbudzi zachwyt przechodniów
Sosna limba
Odmiany polecane przez ogrodników do ogrodu rosną wolno, niektóre po 10 latach dorastają do 1,5 – 2 m. Drzewko ma ładny stożkowaty kształt w pierwszych latach po posadzeniu, potem bardziej jajowaty. Sosna limba dobrze rośnie w miastach, toleruje zasolenie gleby. Urośnie na każdej glebie, jednak piaszczystą dobrze jest wzbogacić, wsypując do dołka podczas sadzenia trochę lepszej ziemi ogrodowej.
Sosna wejmutka
W naturze dorasta do 30 m, a odmiany ogrodowe osiągają wysokość 0,7 – 15 metrów. Dlatego przy zakupie trzeba zapytać czy jest to odmiana wyższa, bardziej strzelista czy miniaturka. Lubi słońce, dobrze rośnie na każdej glebie,nie trzeba jej podlewać. Ponieważ jej igły są cienkie, to gdy jest młoda, przypomina puchaty krzaczek. Igły sosny wejmutki pachną mocniej niż igły sosny zwyczajnej.
Sosna górska – kosodrzewina
W naturze jest w naszym kraju chroniona, ale możesz mieć własną w ogrodzie. Osiąga rozmiary 1 – 3 m, ale są też prawdziwe liliputy, niemal płaskie krzewy dorastające do 60 cm (np. odmiana 'Ophir'). Wręcz lubi suszę, toleruje każdą glebę. Najlepsze jest stanowisko słoneczne. Ładnie wygląda w grupie i jako pojedynczy krzew na trawniku. Bardzo efektownie prezentuje się w towarzystwie wrzosów, golterii, ozdobnych traw.
Sosna bośniacka - idealna do małych ogrodów i na skalniaki
