fot. Fotolia
Planując ogród lub dekorację balkonu, pamiętajmy o zapachach. Jest wiele roślin, które poza kształtem i barwą cieszą nasze zmysły aromatem.
Najintensywniej pachną kwiaty, ale niektóre gatunki mają także wonne liście (np. zioła), a nawet pnie, w których są olejki żywiczne (iglaki). Już od wiosny zapachem mogą nas zachwycać: wawrzynek wilczełyko, kalina, hiacynty, fiołki. A gdy rozkwitną gatunki bardziej ciepłolubne, gama zapachów staje się ogromna. Wybierając rośliny do ogrodu, kierujmy się własnymi upodobaniami. Dla jednych bowiem największą przyjemnością jest spacer alejką wysadzaną różami, inni zaś wolą zapach fiołków lub konwalii, a jeszcze inni – niezbyt intensywny aromat zmoczonych deszczem jałowców lub innych iglaków, których olejki działają także bakteriobójczo.
Pachnące kwiaty jednoroczne, czyli coś dla niecierpliwych
- Groszek. Jest pnączem dorastającym do 150 cm. Kwitnie od końca czerwca do sierpnia. Wymaga gleby żyznej i próchniczej, o sporej zawartości wapnia. Można go posadzić przy ogrodzeniu, pergoli, altanie lub w balkonowej skrzyni. Nasiona wysiewamy wprost do gruntu do połowy kwietnia.
- Heliotrop. Osiąga wysokość ok. 50 cm, kwitnie od lipca do mrozów. Ma ciemnofioletowe kwiaty roztaczające zapach wanilii. W połowie marca można wysiać nasiona do skrzynek, a w drugiej połowie maja wysadzić rozsadę do ogrodu. Znakomicie nadaje się zarówno na rabaty jak i do obsadzania mis i donic. Lubi ziemię kompostową zmieszaną z piaskiem i torfem.
- Tytoń oskrzydlony. Osiąga 50–80 cm wysokości, kwitnie od czerwca do września. Wymaga gleby żyznej, próchnicznej. Rozmnaża się go, wysiewając w marcu nasiona do skrzynek. Na balkon nadają się niższe odmiany, ładnie się krzewiące.
- Lewkonia. Dorasta do 60 cm, lubi słońce, żyzną glebę i wilgoć. Zasiana w marcu, będzie kwitła w czerwcu i lipcu, a z majowego siewu – w sierpniu.
- Maciejka. Najlepiej wysiać ją pod koniec kwietnia na rabatę lub do skrzynki. Zakwitnie w czerwcu. Nie jest wymagająca, jej kwiaty słodko pachną wieczorem.
Zakładamy wonną rabatę w ogrodzie
Najlepiej zaprojektować ją w miejscu słonecznym, bo tam olejki eteryczne uwalniają się najintensywniej. Proponujemy nadać jej kulistą formę o średnicy co najmniej 2 metrów. Może zajmować część trawnika (np. przy wejściu do domu) lub w pobliżu kącika, gdzie chętnie wypoczywamy, np. przy altanie (ale w odległości ok. 1–3 m od niej, by zapachy nie były zbyt intensywnie wyczuwalne). Ważne, aby do roślin można było podchodzić ze wszystkich stron.
Wybierzmy gatunki, które nie mają dużych wymagań glebowych. Zadowolą się przeciętną ziemią ogrodową o odczynie zbliżonym do obojętnego. Trzeba ją tylko przekopać i oczyścić z chwastów. Brzegi rabaty obłóżmy w miarę równymi kamykami. Część roślin można kupić w pojemnikach, dzięki czemu szybko się przyjmą i właściwie od zaraz będą pachniały.
Środek rabaty oddajmy we władanie królowej kwiatów – róży, np. odmianie „Louise Odier”. Posadźmy wiosną 4–5 krzaków. Będą kwitły całe lato. Wokół róż posadźmy goździki brodate. Kwitną w czerwcu i lipcu, mają charakterystyczny korzenny zapach jak wszystkie goździki. Są mało wymagające. Między goździkami lub na obrzeżach ich terytorium wsadźmy do ziemi w sierpniu cebule lilii białej. Zakwitną za rok, latem. Za nimi (bliżej brzegów rabaty) zostawmy miejsce dla roślin cebulowych kwitnących wiosną: żonkili, narcyzów, hiacyntów. Możemy je posadzić teraz wiosną (kupując w pojemnikach) lub poczekać do września i kupić znacznie tańsze cebulki, które zakwitną na wiosnę. Posadźmy je tak, aby utworzyły jednobarwne spore kępki. Obrzeża rabaty zostawmy dla konwalii, która kwitnie w maju i macierzanki, która będzie nas upajać zapachem w czasie wakacji, przywabiając także pszczoły. Wybraliśmy dla nich takie miejsce, ponieważ są niższe od pozostałych gatunków. Mają również tendencję do rozrastania się wszerz i z czasem trzeba je będzie nieco hamować w ich ekspansywnych zapędach. Pod koniec maja, gdy żonkile i inne cebulki przekwitną, zasiejmy maciejkę i posadźmy rozsady innych pachnących roślin jednorocznych.
Polecamy: Bukszpan - uprawa, przycinanie, rozmnażanie
Jeśli chcemy mieć pod oknem lilię białą, posadźmy tam tylko 3–4 cebule. Kwiaty tej rośliny pachną bardzo intensywnie.
Zapachowe kalendarium
Luty: oczar omszony i wiosenny, wawrzynek wilczełyko
Marzec: kalina bodnantska, mahonia pospolita
Kwiecień: fiołek wonny i biały, kalina koreańska, liliowiec cytrynowy
Maj: azalia pontyjska, berberysy, czeremcha, goździk siny, kalina Burkwooda, laurowiśnia wschodnia, konwalia majowa, lilaki, magnolie – gwiaździsta, purpurowa, Siebolda, Soulange’a, Alba Superba i Superba
oraz odmiana Galaxy, Heaven Scent i Suzan, porzeczka złocista, wawrzynek główkowy, wiciokrzew pomorski Graham Thomas, przewiercień
Czerwiec: jaśminowiec, goździk ogrodowy, lilia biała, oliwnik zwyczajny, piwonia ogrodowa, robinia akacjowa, wiciokrzew, maciejka
Lipiec: groszek, lewkonia, rezeda, róże, werbena, lipa
Sierpień do jesieni: róże, groszki, tytoń oskrzydlony, heliotrop, werbena
Pachnące kwiaty w ogrodzie - cenne wskazówki
- Warto stworzyć „sztafetę zapachową” kolejno zakwitających gatunków, by ogród stale roztaczał aromat.
- Nie sadźmy roślin w wietrznych miejscach, ponieważ woń rzadko osiąga tam duże natężenie.
- Małe gatunki sadźmy w dużych skupiskach, dadzą lepszy efekt dekoracyjny i intensywniejszy zapach.
- Zachowajmy umiar w łączeniu różnych wonnych roślin, które kwitną w tym samym czasie. Unikniemy zapachowego chaosu
- Pamiętajmy, że niewielka roślina, gdy się rozrośnie, będzie wydzielać intensywniejszy zapach niż początkowo.
A może pnącze?
Poza omówionym już groszkiem pachnącym na wonne parawany nadają się także: wiciokrzew, glicynia i akebia.
- Wiciokrzew pomorski – wymaga solidnych podpór. Kwitnie w maju i czerwcu, kwiaty są dwubarwne, kremowo-fioletowe. Dorasta do 6 m.
- Glicynia – inaczej wisteria, ma jasnofioletowe kwiaty, które zdobią ogród w maju i czerwcu. Dorasta do 15 m. Trzeb ją chronić przed mrozem.
- Akebia – dorasta do 6 m, drobne kwiatki pojawiają się w maju. Dobrze rośnie w miejscach półcienistych.
Polecamy: Rośliny ogrodowe, które odstraszają komary
