Do murowania można użyć zapraw wykonanych na budowie będą zaprawy wykonywanej na bazie suchych mieszanek zapraw przygotowanych w całości przez producenta. Te pierwsze wykonuje się na bazie powszechnie znanych i stosowanych receptur. Wpływ warunków poligonowych, niewłaściwe dozowanie składników a nawet niewłaściwe składniki (np. piasek o zróżnicowanej frakcji, surowce o niezbadanej wilgotności) mają decydujący wpływ, na to, że parametry takich zapraw się wahają. Dlatego bardzo dobrym i coraz częściej stosowanym rozwiązaniem jest sposób drugi - czyli zastosowanie suchych mieszanek zapraw przygotowanych w całości przez producenta. Takie mieszanki dostarczane są na budowę w workach a ich przygotowanie polega na tym, że należy je rozrobić z wodą wg receptury podanej na opakowaniu. Są proste w stosowaniu a ich techniczne parametry są przewidywalne i stałe.
Różnica pomiędzy zaprawą do cienkich spoin a zaprawą zwykłą (wyłączając oczywiście skład produktów), jest też taka, że do murowania na cienką spoinę należy użyć systemowej kielni o szerokości odpowiadającej grubości murowanej ściany. Pozwala to równomiernie rozprowadzić produkt na wymaganą grubość, zachowując przy tym zużycie zaprawy w normach podanych przez producenta.
Suche mieszanki
Różnica pomiędzy zaprawą do cienkich spoin a zaprawą zwykłą (wyłączając oczywiście proporcje składników użytych do produkcji), jest też taka, że do murowania na cienką spoinę należy użyć systemowej kielni o szerokości odpowiadającej grubości murowanej ściany. Pozwala to równomiernie rozprowadzić produkt na wymaganą grubość, zachowując przy tym zużycie zaprawy w normach podanych przez producenta - wyjaśnia Tomasz Rybarczyk. Można w zasadzie powiedzieć, że użycie zapraw w postaci suchych mieszanek to już standard. Dzięki temu kultura budowlana i jakość wykonywania konstrukcji murowych jest coraz wyższa.
Budowa a zaprawy murarskie
Zaprawa murarska łączy poszczególne elementy, z których wzniesiona jest ściana, czyli cegły, bloczki i pustaki. Jej najważniejszymi parametrami są: wytrzymałość, przyczepność do elementu murowanego, elastyczność, urabialność oraz izolacyjność termiczna. Każda z tych cech będzie posiadała odmienną wartość przy innym sposobie przygotowywania. Należy więc przed wyborem technologii poznać rodzaj (jednowarstwowa, dwuwarstwowa czy trójwarstwowa) i typ (działowa czy nośna) ściany, w której będzie zastosowana zaprawa murarska. Bardzo precyzyjnie tematyką zapraw do murowania wyjaśnia Małgorzata Doroz-Turek, architekt z Pracowni Projektowej Archipelag. Zaprawa murarska to stosowana od wieków do wznoszenia murów mieszanina sproszkowanego spoiwa (wapna, cementu, gliny) i piasku zarobionego z wodą. Tężenie następuje po kilku godzinach, głównie na skutek reakcji chemicznych zachodzących między składnikami. Zaprawy murarskie dzielą się na dwie podstawowe grupy: zaprawy budowlane zwykłe i zaprawy budowlane specjalne, modyfikowane. Właściwości zapraw budowlanych zwykłych określone są w normie PN-90/B-14501 i normą tą należy stosować przy projektowaniu i wykonywaniu zapraw metodami tradycyjnymi na budowie. Ze względu na rodzaj spoiwa wyróżniamy kilka rodzajów zapraw tradycyjnych: cementową, cementowo-wapienną, wapienną, gipsową, gipsowo-wapienną i cementowo-glinianą. Zaprawy różnicuje się ze względu na ich cechy mechaniczne, szczególnie na ich wytrzymałość na ściskanie; stosuje się od 0,3 do 20 MPa. Wartość ta określona jest symbolem literowym M, oznaczającym markę zaprawy. Klasyfikuje to zaprawy pod względem przeznaczenia. Projektant wyznacza marką oraz skład zaprawy, jaka powinna zostać użyta na poszczególnych etapach budowy obiektu, by osiągnąć deklarowaną nośność muru. Do murowania fundamentów zleca się stosowanie bez ograniczeń - zaprawy cementowej (M4-M12), w gruntach podmokłych - cementowo-glinianej (M4-M7), w gruntach suchych do budynków jednokondygnacyjnych - cementowo-wapiennej (M0,6-M1), rzadziej wapiennej. Do stawiania ścian budynków zaleca się stosowanie bez ograniczeń zaprawy cementowej (M4-M12). Zaprawy cementowo-wapienne stosuje się zaś do ścian w pomieszczeniach o wilgotności większej niż 60% oraz podlegających wstrząsom, natomiast do murów położonych poniżej izolacji poziomej, w gruntach nasyconych wodą stosujemy M2-M7, zaś do ścian nadziemnych nośnych w budynkach do 2 kondygnacji mieszkalnych używamy M4. Rzadziej stosowanej zaprawy cementowo-glinianej (M2-M4) użyjemy do ścian z przewodami dymowymi i wentylacyjnymi, z gliny. Do wykonywania filarów nośnych oraz murów, łuków i sklepień narażonych na obciążenia zalecane są trzy rodzaje zapraw: cementowe (M12-M20), cementowo-wapienne (M4-M7) i cementowo-gliniane (M4-M7).
Obok tradycyjnych zapraw budowlanych od kilkunastu lat stosuje się również zaprawy specjalne, modyfikowane, tzw. gotowe. Dostępne są one w postaci suchych zapraw budowlanych (workowanych) lub w postaci gotowych zapraw upłynnionych. W zaprawach suchych spoiwem mieszanki najczęściej jest cement, wapno lub gips, wypełniaczami drobne kruszywo lub inne substancje mineralne oraz dodatki uszlachetniające o składzie zastrzeżonym przez producenta. Z doraźnych badań tych produktów wynika, że cechy techniczne zapraw podawane przez producentów znajdują potwierdzenie laboratoryjne. Nabywca może mieć więc do zapraw fabrycznych duże zaufanie, pod warunkiem spełnienia wszystkich zaleceń podawanych przez producenta.
Na budowie
Na placu budowy przygotowuje się najczęściej tradycyjną zaprawę cementową oraz cementowo-wapienną. Największą zaletą tych technologii są bardzo niskie koszty produkcji. Jest ona jednakże czasochłonna, a jakość wyrobu nie musi odpowiadać potrzebnym standardom ściany. Najczęściej rozwiązanie tego typu stosuje si« w przypadku ścian zewnętrznych dwuwarstwowych i ścian działowych. Zaprawy przygotowywane na budowie charakteryzują się znaczną przewodnością cieplną, dlatego nie powinno się ich stosować w budynkach bez ocieplenia. Wytrzymałość tych wyrobów zależy od proporcji w jakich wymiesza się poszczególne składniki. Im mniejsza część piasku w stosunku do innych komponentów, tym mocniejsza zaprawa.
Gotowe w proszku
Zaprawy tego typu są suchymi mieszankami kruszywa, spoiwa i dodatków uszlachetniających. Wyrób jest gotowy do użycia po wlaniu odpowiedniej ilości wody podanej na opakowaniu. Ich największymi zaletami jest szybkość i łatwość przygotowania produktu oraz optymalny dobór składników i proporcji. Gotowe zaprawy posiadają jednak wadę - metr sześcienny tego produktu jest średnio dwa razy droższy w porównaniu do zaprawy wykonanej na placu budowy. Takie rozwiązanie najczęściej stosuje się więc do mniejszych prac murarskich. Wykorzystuje się je głównie do wznoszenia ścianek działowych, zamurowywania otworów okiennych czy drzwiowych, budowy płotów i kominów. Ze względu na swoją cenę są one jeszcze dość rzadko stosowane. Posiadają jednak kilka zalet. Jedną z nich jest to, że część produktów pozwala na czyste murowanie cegieł klinkierowych, które podczas stosowania tradycyjnych zapraw łatwo ulegają zabrudzeniu i przebarwieniu. Dodatkowo też fuga wykonana z gotowej zaprawy dostarczonej w worku posiada bardzo dobre proporcje i dlatego nie pojawiają się na niej wykwity. Do przygotowania zaprawy nie potrzebny jest także ciężki sprzęt (betoniarka), wystarczy tylko mieszarka i wiaderko - wyjaśnia wykonawca Józef Czyżewski, specjalizujący się we wznoszeniu domów jednorodzinnych. Gotowe wyroby (ciepłochronne) polecane są też przez producentów materiałów wznoszeniowych do ścian jednowarstwowych ze względu na niski współczynnik przewodzenia ciepła. Wszystkie produkty tego typu sprzedawane są w papierowych opakowaniach o pojemności 25, 30 i 40 kg. Natomiast architekt Małgorzata Doroz-Turek z Pracowni Projektowej Archipelag dodaje - Gotowe zaprawy murarskie zalecane są również do robót szlachetnych, tzn. do cegieł klinkierowych i elewacyjnych, zarówno do ich murowania jak i do spoinowania. Głównym składnikiem takich produktów jest tras oraz inne składniki radykalnie zmniejszające ryzyko powstania wykwitów wapiennych. Zaprawa taka jest odporna na wodę, mróz i inne czynniki atmosferyczne, jest paraizolacyjna, ma zwiększoną szczelność i elastyczność. Zaprawa murarska ma istotny wpływ na trwałość konstrukcji murowanej. Warto więc poświęcić temu materiałowi więcej uwagi przy wyborze materiałów na budowę, jego rodzajowi i jakości.
Przywiezione z fabryki
Ostatnio bardzo często inwestorzy wybierają gotowe zaprawy upłynnione do murowania ścian. W poprzednim roku wiele wznoszonych przez moją brygadą domów powstawało na tego typu produktach. Są one bardzo dobre i wygodne, a także przyśpieszają pracę Korzystają z nich głównie inwestorzy, którzy nie mają zbyt dużo czasu na koordynowanie robót. Nie muszą oni wówczas martwić się o sprowadzenie na czas ani kruszywa ani innych komponentów - przekonuje wykonawca Józef Czyżewski. Wystarczy tylko jeden telefon do wytwórni i gotowy beton przywożony jest w gruszce samochodowej na plac budowy w ustalonym dniu. Nie trzeba również ustalać z fabryką wcześniejszych terminów, zamówienia dokonuje się zazwyczaj na 3-4 doby przed rozpoczęciem wznoszenia ścian. Dostarczony wyrób następnie wlewany jest do wcześniej wykopanej jamy wyłożonej folią (będą innego dużego pojemnika). Po wykorzystaniu jednego transportu zamawia się następny. Dzięki takiemu systemowi pracy nie marnuje się praktycznie ani grama wyrobu. Zazwyczaj jednorazowo zamawia się około czterech metrów kwadratowych zaprawy murarskiej. Gotowy wyrób zawsze posiada idealne proporcje wapna, cementu, kruszywa i wody. Tak przygotowana mieszanka daje gwarancję świetnego wiązania ściany z cegieł czy bloczków. Do całej masy dodana jest również substancja opóźniająca wiązanie, która pozwala na korzystanie z zaprawy przez kilka dni. Dokładny czas przydatności wyrobu do pracy podaje sprzedawca podczas realizacji zamówienia.
Upłynniony produkt zamawiany w fabryce jest droższy od zaprawy wykonywanej na placu budowy i tańszy od gotowych zapraw murarskich sprzedawanych w workach. Jednakże, biorąc pod uwagę wszystkie czynniki - składniki, transport, robociznę, jakość, czas i cenę, to przemawiają one dość jednoznacznie na korzyść zaprawy gotowej do użycia, przygotowanej przez wytwórnię i przywiezionej w gruszce samochodowej.
Przy wznoszeniu ścian domów możemy skorzystać zarówno z gotowych zapraw murarskich wykonywanych w fabryce, jak i z rozwiązań przygotowywanych bezpośrednio na placu budowy. Każda z tych technologii posiada swoje wady i zalety. Dlatego przed rozpoczęciem prac warto sprawdzić, które rozwiązanie będzie najkorzystniejsze w naszym procesie budowlanym.
Zaprawy cienkowarstwowe
Dobre zaprawy murarskie powinny charakteryzować się przede wszystkim wytrzymałością oraz trwałością. Na obie cechy mają wpływ odpowiednie proporcje składników. Tradycyjne zaprawy murarskie, produkowane na budowie, mają ściśle określone proporcje ilościowe i dozowanie. Bardzo łatwe jest dokonanie zmiany składu, marki i konsystencji tej zaprawy, a jednocześnie możliwe jest szybkie i proste sprawdzenie jej cech użytkowych. Gotowe zaprawy są łatwe w przygotowaniu oraz szybciej schną w porównaniu do zapraw tradycyjnych, co ma wpływ na czas budowy. Nowoczesna technologia pozwala również na stosowanie ich przy murowaniu na cienkie spoiny o małej grubości od 1 do 3 mm. Cienkie spoiny podnoszą nośność ścian oraz poprawiają własności termoizolacyjne budynku. Murarskie zaprawy klejone szczególnie są polecane w nowoczesnym budownictwie do wznoszenia ścian jednowarstwowych z elementów o dokładnych wymiarach, tzn. z bloczków i pustaków, dla uzyskania lepszego współczynnika przenikania ciepła. Gotowe zaprawy murarskie ciepłochronne to następna zaleta zaprawy fabrycznej. Zaprawa taka, będąca suchą mieszanką na bazie cementu, zawiera lekkie wypełniacze (np. styropian perlit, keramzyt, czasem także granulki styropianu), które poprawiają właściwoćci termoizolacyjne. Dzięki dodatkom zaprawa ma mały ciężar objętościowy, dlatego jest nazywana lekką. Zaprawy termoizolacyjne są ponadto masami mrozo- i wodoodpornymi przeznaczonymi do murowania ścian nośnych i osłonowych z bloczków i pustaków keramzytowych, gazobetonu oraz cegieł ceramicznych i silikatowych. Zaprawa o niskim współczynniku przewodności cieplnej zapobiega występowaniu mostków termicznych w miejscach spoin.
Co dodać do zaprawy?
Spoiwem zaprawy murarskiej przygotowywanej na budowie może być zarówno wapno jak i gotowe domieszki chemiczne zwane popularnie plastyfikatorami. Wapno jest droższym rozwiązaniem, bardziej pracochłonnym, ale posiadającym więcej zalet (zapewnia paroprzepuszczalność, polepsza przyczepność i szczelność, posiada właściwości grzybobójcze). Gotowe środki chemiczne są natomiast znacznie tańsze i wygodniejsze w pracy, ale posiadają słabe właściwości retencji wody, elastycznoćci gotowej spoiny oraz zdolności do samozabliźniania się rys.
źródło: www.dobrzemieszkaj.pl
