Czym jest samoobrona? Otóż jest o działanie mające na celu obronę przed fizycznym atakiem napastnika lub grupy napastników. W innych słowach, samoobrona to pewien rodzaj walki wręcz i wszystkie sposoby obrony przed atakiem. Można powiedzieć, że samoobrona to również sztuka walki. Wszelkie sztuki walki zostały opracowane jako sposoby walki wręcz, najczęściej bez użycia broni.
Podstawą sztuki walki jest trening, który może trwać nawet latami. W ciągu kilku tygodni czy miesięcy opanowanie danej sztyki walki jest niemożliwe. Bez względu na to, czy jest to boks, karate czy opisywane tu aikido. Celem sztuki walki nie jest również nauka „jak się bić”, ale umiejętność opanowania agresji, samoobrony oraz panowania nad emocjami.
Aikido jest jedną z najbardziej widowiskowych sztuk walki. Każda sztuka walki posiada wiele elementów samoobrony, więc czym wyróżnia się aikido? Otóż aikido nie posiada żadnych technik ataku w postaci ciosów rękami czy kopnięć. Aikido składa się tylko i wyłącznie z technik obronnych, dlatego też jest idealnym wyborem dla osób, którym zależy jedynie na samoobronie. Dlaczego aikido takie jest?
Otóż twórca aikido Morihei Ueshiba uważał, że napastnik nie jest wrogiem, tylko bratem który pobłądził. Dlatego też starcie z nim nie powinno zakończyć się jego okaleczeniem bądź śmiercią. Z pewnością wiele osób żyjących w tak ciężkich czasach jak dzisiejsze uzna takie tłumaczenia za śmieszne i absurdalne, ale po dłuższym zastanowieniu są dość słuszne. W aikido nie chodzi o to, żeby wygrać starcie, ale żeby ujść z życiem i nie przegrać.
Warto zobaczyć: Jak zachować się po napadzie?
Aikido jest uważana za jedną z najtrudniejszych sztuk walki, a to dlatego, że to nie my decydujemy o przebiegu walki, lecz napastnik i jego szybkość. Aikido w głównej mierze opiera się na zgraniu w czasie z napastnikiem. Jeśli napastnik nie zaatakuje, żadna akcja z użyciem aikido nie będzie miała miejsca. Aikido jak każda sztuka walki wymaga od ucznia ogromnego zaangażowania i pracy zarówno fizycznej jak i psychicznej. Jeśli więc chcemy trenować aikido jako formę samoobrony, musimy nastawić się na długoterminową naukę.
Zanim nauczymy się jakichkolwiek technik aikido, musimy nauczyć się panowania nad swoim ciałem, a swoje wyuczone nawyki zastąpić reakcjami aikido. Dopiero gdy opanujemy swoje ciało, będziemy mogli przejść do kolejnego etapu, czyli nauki technik aikido. Kolejny i najtrudniejszy etap to nauka kontroli przeciwnika, panowanie na jego ruchem i prowadzenie go w wybranym przez nas kierunku. Wszystkich tych elementów nauczymy się na treningach aikido.
Mówiąc o pozbyciu się starych nawyków, mówimy tu przede wszystkim o naturalnym odruchu, jakim jest ucieczka. Naturalnym ludzkim odruchem i reakcją na atak jest ucieczka, bądź odsunięcie się, by nie zostać uderzonym. W aikido należy zastąpić ten odruch, reakcjami wyuczonymi. Niekiedy jest to bardzo trudne, gdyż koliduje to ze zdrowym rozsądkiem. W aikido, w momencie ataku należy przesunąć się do przodu w kierunku napastnika i na zewnątrz by minąć się z przeciwnikiem. W efekcie mamy możliwość kontroli przeciwnika.
We wstępie poruszyliśmy temat sztuki walki aikido. Czy aikido jest tak naprawdę pełnoprawną sztuką walki? To drażliwe pytanie od dawna wywołuje intensywne dyskusje wśród ludzi zajmujących się sztukami walk. Podstawowym zarzutem stawianym wobec aikido jest tak zwane „podkładanie się” przez partnera. Ćwicząc razem z partnerem, osoba atakująca ze względu na ochronę swojego stanu zdrowia, musi „podłożyć się” aby wykonana technika obrony nie zrobiła mu krzywdy. W warunkach kontrolowanych wszystko jest łatwiejsze, a w momencie realnego zagrożenia, w którym napastnik nie dba o stan zdrowia ofiary, prawidłowe wykonanie jakiejkolwiek techniki jest utrudnione.
Przeczytaj również: O czym pamiętać podejmując ochronę osobistą?
Zazwyczaj atak kontrolowany na sali gimnastycznej ma jedynie upozorować zagrożenie i podłożyć się do odpowiedniej techniki. Taki atak wygląda dość nieporadnie i wywołuje lekkie lekceważenie u osób postronnych i obserwatorów. Twórca aikido Morihei Ueshiba nie kładł nacisku na naukę ataku, gdyż jego uczniowie mieli doświadczenie, które wcześniej nabyli zgłębiając inne sztuki walki. W dzisiejszych czasach osoby uczące się samej obrony nie są w stanie odczuć na własnej skórze co oznacza dobrze wykonana technika rzutu czy obrony.
Z drugiej jednak strony, jeśli atak jest przeprowadzony rzetelnie i porządnie, a atakowaną osobą, jest osoba początkująca w aikido, to wiadomo, że nie poradzi sobie z obroną w sposób zadowalający. Może to doprowadzić do zniechęcenie do dalszego wysiłku i treningów. Dlatego konieczne jest umiejętne wyważenie stopnia trudności ataku, tak, aby obronienie się było możliwe tylko dzięki maksymalnej koncentracji na technice odparcia ataku.
Następnym kłopotliwym elementem jest atemi. Atemi to uderzenie mające na celi zdekoncentrowanie atakującego, wytrącenie go z równowagi oraz odwrócenie jego uwagi od tego co robimy. W tym przypadku również często dochodzi do nieporozumień. Osoby początkujące nie odchylają głowy widząc atemi, tylko stoją niewzruszone. Dlatego też często atemi jest zatrzymywane przed twarzą. Efektem takiej sytuacji jest machanie ręką przed twarzą co wygląda jak technika rozśmieszająca niż obronna.
Czy aikido jest pełnoprawną sztuką walki? Jeśli ktoś kataloguje sztuki walki, i wrzuca do tej szufladki tylko odmiany posiadające techniki ataku, to aikido nie jest sztuką walki, a jedynie sztuką samoobrony. Jeśli jednak dla kogoś najważniejsze jest wyjście z opresji i uniknięcie ataku, aikido jest idealną sztuką walki nieagresywnej. Jeśli więc mamy cierpliwość, aikido będziemy traktować jak hobby i poważną broń przed napastnikami, w ciągu nauki zdobędziemy doświadczenie, które zapewni nam pewność siebie i szansę wyjścia z niebezpieczeństwa jeśli takie nastąpi.