Ernest Bryll - biografia, utwory

Właściwe nazwisko Orwella to Eric Arthur Blair.
 Ernest Bryll (ur. 1935) - biografia oraz utwory - Turystyka; Lekcja polskiego - Słowacki i O Iarach wciąż piszą.
/ 17.12.2010 09:06
Właściwe nazwisko Orwella to Eric Arthur Blair.

Urodził się w Warszawie, tu ukończył filologię polską na UW. Absolwent Studium Filmowego przy Państwowym Instytucie Sztuki. Debiutował w 1952 r. na łamach prasy literackiej. Potem wydał dwa zbiorki wierszy: Wigilie wariata (1958) i Autoportret z bykiem  1960). Jego poezja wyrosła z turpizmu, stąd pojawiające się upodobania do brutalizmów i trywializmów, zestawianie piękna z brzydotą, zderzanie przeciwstawnych sobie estetyk.

Poeta szuka inspiracji twórczych w ludowości. Mówi prawdę o życiu, Polakach, historii narodu z perspektywy prostego człowieka, w sposób soczysty, dosadny, rubaszny. Dalsza jego poezja nasycona jest tendencjami obywatelskimi. Poeta występuje przeciw polskim mitom, idealistycznym zrywom, ostro krytykuje relikty starych postaw i symboli, krytycznie ocenia nasze dzieje, gloryfikację narodowych klęsk.

Burzy tradycję, ale jednocześnie jest w niej zanurzony, wyrósł z niej, darzy ją wielkim sentymentem. Problematyka narodowa i obywatelska przenika tomy poezji: Twarz nie osłonięta (1963), Sztuka stosowana (1966), Mazowsze (1967), Muszla (1968), Zwierzątko (1975), Ta rzeka (1977), Szafa (1982). Próbuje również swych sił w dramacie. Do tradycji romantycznych sięga w sztuce Rzecz listopadowa (wyd. książkowe 1969).

Jest to dramat o polskich zestarzałych kompleksach narodowych. Przywołuje romantyczne wizje, obrazy walki i polskiej martyrologii, kontrastowo zestawia bohaterstwo i ideowość z głupotą, marazmem, spodleniem. Podobną problematykę zawiera sztuka Kudeusz (1969). Przedstawiając współczesną polską rzeczywistość, i tu odwołuje się autor do przeszłości oraz tradycji, do wieszczów narodowych, do wspomnień o bohaterstwie i poświęceniu.

Bryll jest również autorem sztuk utrzymanych w konwencji teatru ludowego, stworzył dwie „śpiewogry”: Na szkle malowane (1970) i Po górach, po chmurach (albo Ballada wigilijna - 1969). Sięga w nich do motywów góralskich, zbójnickich, do tradycji staropolskich szopek ludowych, wiąże obrzędowość ze współczesnością, swojskim humorem, dowcipem i aluzją.

Utwory prozatorskie Brylla to kilka powieści: Studium (1963), Ojciec (1964), Ciotka (1964), Jałowiec (1965) oraz tomy opowiadań Gorzko, gorzko (1965) i Niedzielny autobus (1969). 

Zobacz też : Literatura emigracyjna

Turystyka

Oczyma turysty zwiedzającego nasz kraj poeta ogląda ojczyznę nieciekawą, mało barwną, nie posiadającą miejsc na miarę Koloseum. Są tu jedynie: popiół obozów, groby, roztrzaskane czaszki, ofiary lub bohaterowie w każdej rodzinie, a tego nie godzi się pokazywać Europejczykom.

W tym wierszu występuje ironia i szyderstwo uwypuklające omijanie prawdy, odwracanie się plecami od cierpienia.

Lekcja polskiego - Słowacki

Autor piętnuje mity narodowe o bohaterstwie , poświęceniu, śmierci bohaterów typu Kordiana, gdy tymczasem ojczyzna potrzebuje ludzi silnych, rozsądnych i bezwzględnych realistów, „co potrafią zabić - nie mdlejących w progu sypialni carskiej”.

O Ikarach wciąż piszą

Aluzja do mitu ikaryjskiego oraz do obrazu Breughla jest pochwałą nie romantyzmu Ikara, który swoją śmiercią nic nie osiągnął, lecz postawy Dedala, któremu udało się osiągnąć cel. Wiersz krytykuje idealizm, ale wyraża też żal, że idealiści skazani są na zagładę, zaś zwyciężają twardzi i bezwzględni realiści. 

Zobacz też : Literatura lat wojennych

Redakcja poleca

REKLAMA