Wywiad z Kazimierą Szczuką dla Vivy!

fot. Zuza Krajewska/LAF AM

Kazia Szczuka mieszka w przedwojennej kamienicy, w dużym, wysokim mieszkaniu. Z kuchnią, sypialnią, kanapą i telewizorem. Jest nawet czajnik elektryczny, szklanki w kredensie, patelnia na elektrycznej płycie. Cztery koty – każdy inny. A także mężczyzna – dziennikarz w okularach o imieniu Robert. I to nie „worek treningowy”, jak by się spodziewać po feministce, tylko partner od wielu lat. Do tej pory unikali wspólnych zdjęć, uśmiechając się z pobłażaniem, gdy wszyscy sądzili, że Kazia Szczuka jest sama. A nie jest! Po raz pierwszy pokazuje swojego partnera. Po raz pierwszy razem opowiadają o swojej codzienności.

– Do tej pory razem nie pokazaliście się w żadnym magazynie. Coś się zmieniło?
Robert Kowalski: Kazia mnie po prostu o to nigdy nie prosiła.
Kazimiera Szczuka: Nieprawda. Prosiły mnie różne koleżanki dziennikarki o wypuszczenie partnera z szafy. Mówiłam ci o tym. Prosiłam nawet: „Robik, chodź, pokażmy się ludziom”. A ty zawsze mówiłeś: „Nie, nie ma mowy”.
Robert: No tak. Teraz pomyślałem sobie: właściwie czemu nie, już tyle lat jesteśmy razem. Ludzie często sądzą, że zdeklarowane feministki są lesbijkami albo że nie znoszą mężczyzn. Albo że nie mają życia prywatnego, bo żyją ideologią.

– A mają?
Robert: Mają. W przypływach dobrego humoru.
Kazimiera: Zupełnie mi nie przeszkadza, że uchodzę za lesbijkę.
Co w tym złego? Nie potrzebuję dawać świadectwa temu, że żyję w parze heteroseksualnej, że jednak mnie jakiś facet zechciał. Wiele kobiet żyje w pojedynkę, po rozwodach, rozstaniach albo z potrzeby wolności. Sama długo byłam singielką, pomiędzy małżeństwem a związkiem z Robertem upłynęło chyba osiem lat. Myślałam wtedy i nadal tak myślę, że życie samotnej kobiety po trzydziestce czy czterdziestce nie jest żadnym dramatem. Bardzo intensywnie działałam w ruchu kobiecym, mnóstwo się działo.

– I nie brakowało Ci faceta, w którego ramionach schronisz się, gdy wrócisz do domu?
Kazimiera: Moje życie nie wyglądało jak komedia romantyczna z tamtych lat, gdzie bohaterka wraca do domu, a tam wita ją tylko kot. Ona się smuci, patrzy w okno i na milczący telefon stacjonarny. Ale znalazłam się jednak w takiej fazie życia, że normalnością stało się bycie we dwoje. Lecz afiszowanie się z tym też wydawało mi się nieco obciachowe.
Robert: I krępujące. Pajacowate, naiwne, infantylne i przesiąknięte tanim narcyzmem.
Kazimiera: Minęły lata i nasi bohaterowie uznali pokazanie się razem za naturalną kolej rzeczy. Zresztą ja Roberta nigdy nie ukrywałam. Znajomi zawsze wiedzieli, że jesteśmy nudną, mieszczańską parą.

– To opowiedzcie, choć to trąci banałem, jak się poznaliście? Kaziu, dlaczego się śmiejesz?
Kazimiera: Bo mamy grono przyjaciół – trzy, cztery pary – i od czasu do czasu opowiadamy sobie w tym kółku, jak to było, gdy ją, jego zobaczyło się pierwszy raz.
Robert: Mniej więcej raz na rok się to odbywa. Więc historia jest taka. Miałem zrobić program o książkach dla telewizji publicznej i szukałem kogoś do poprowadzenia go. To był rok 2000 i premiera filmu Andrzeja Wajdy „Pan Tadeusz”. W „Gazecie Wyborczej” przeczytałem wywiad z trzema badaczkami literatury – profesor Marią Janion, profesor Marią Żmigrodzką i trzecią – Kazimierą Szczuką. Nie miałem bladego pojęcia, kim jest ta Szczuka. Pomyślałem: szkoda, że tylko starsze panie potrafią tak interesująco rozmawiać o literaturze, bo chciałem mieć różnorodny skład, a dojrzałym panem był już Tomasz Łubieński. Wspomniałem mu o tym, to znaczy o tej Szczuce. Oświecił mnie, że ta Szczuka jest młoda i całkiem ładna. Więc zadzwoniłem do niej następnego dnia. Umówiliśmy się na spotkanie.
Kazimiera: Ja już wtedy organizowałam manify i pojawiałam się w telewizji, więc czasem ktoś do mnie dzwonił, proponując: „Zróbmy program”. A potem się okazywało, że to jakieś urojenia, osoby w stanie maniakalnym i propozycje wyssane z palca. W ogóle nie uwierzyłam, że jakiś pan Kowalski z programu pierwszego TVP jest prawdziwy, ale mówię: „Dobrze, to się spotkajmy, tylko musi pan przyjechać na Saską Kępę, bo nie mam samochodu”. A byliśmy sąsiadami, o czym nie wiedziałam. Widywałam Roberta, jak chodził ulicą Obrońców do sklepu albo na spacer z psami. Taki nieduży facecik z dwoma yorkami i jednym airedale terierem – bardzo piękne psy. Kojarzył mi się z gejem z Londynu albo Nowego Jorku, ze zdjęć w piśmie wnętrzarskim, noszącym szaliczki w kratkę i prowadzącym dużo terierów. Myślałam, że ma tu w pobliżu willę przedziwnie urządzoną.
Robert: Gej z Nowego Jorku chciałby mieć willę na Saskiej Kępie?
Kazimiera: Kto by nie chciał? Znałam cię, choć tylko z widzenia. Weszłam do legendarnej café Maska, a tam odwraca się w moją stronę właśnie on.
Robert: Młody i przystojny mężczyzna (śmiech).
Kazimiera: Ekscentryczny, domniemany gej z Nowego Jorku. I świdruje mnie intensywnym spojrzeniem. To było słynne męskie spojrzenie, o którym pisałam rozprawy feministyczne. Że kobiety je uwewnętrzniają, patrzą na siebie męskimi oczami, troszczą się jedynie o urodę i że to źle.
Robert: A ty miałaś duży plecak z pustymi butelkami po soku marvit, za które można było odebrać kaucję. Podziałało to na mnie bardzo romantycznie.

– Ile lat właściwie jesteście ze sobą?
Kazimiera: Gdyby liczyć od pierwszego skonsumowania, jak mawia Andrzej Mleczko, to znacznie krócej. Ale liczę od spojrzenia. Więc ponad 10 lat.