Jak rozpoznać u dziecka ADHD?
Jestem mamą 3-letniego dziecka i mam pytanie jak można rozpoznać u dziecka ADHD? Moje dziecko jest strasznie żywe, wręcz nadpobudliwe. Nie potrafi skoncentrować się na zabawie, inne dzieci w jego wieku potrafią usiąść i pobawić się zabawkami przez dłuższy czas, a mój syn nie usiądzie z zabawką nawet 5 minut. Poza tym ma problemy w kontaktach z innymi dziećmi, nie potrafi się z nimi bawić, zabiera zabawki, bije inne dzieci i złości się, gdy mu ktoś zwróci uwagę. Czy to jest kwestia osobowości, czy jakiś większych problemów? Boję się, że jak pójdzie do przedszkola, potem do szkoły, to będzie miał same problemy.
Natalia
Elżbieta Bakun, psycholog: Witam Panią! Sadzę że zachowania Pani dziecka mogą wynikać z bardzo wielu przyczyn. Mogą zależeć od stosowanych wobec niego metod wychowawczych, jego temperamentu. Wpływ na zachowanie Pani dziecka może mieć również sytuacja rodzinna. Nie można oczywiście wykluczyć ADHD. Rozpoznanie zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z zaburzeniami koncentracji uwagi (czyli ADHD) jest trudne i wymaga dłuższej obserwacji dziecka oraz bardzo dokładnego wywiadu od rodziców i nauczycieli. Poza tym należy pamiętać o tym, iż
wiele dzieci zachowuje się tak jakby miało kilka objawów ADHD.
Dzieci wykazują większą ruchliwość, jeśli są zmęczone, głodne, złe czy przestraszone. Małe
dzieci między 3 i 4 rokiem życia mogą być z natury rozbiegane. Poza tym w tym wieku normalne są kłopoty z zakończeniem zabawy, obejrzeniem filmu od początku do końca czy zjedzeniem całego posiłku przy stole. W tym okresie życia jest to normalne i zgodne z etapem rozwoju dziecka. Diagnoza ADHD raczej nie jest stawiana u dzieci do 3 roku życia. W okresie przedszkolnym wiele innych zaburzeń może powodować, że dziecko jest bardziej ruchliwe i impulsywne niż jego rówieśnicy w związku z czym wielu specjalistów woli jeszcze nie stawiać ostatecznego rozpoznania.
ADHD jest rozpoznaniem medycznym i aby je postawić lekarz lub psycholog musi stwierdzić
występowanie następujących objawów: nadruchliwości, zaburzeń koncentracji uwagi i nadmiernej impulsywności. Nadruchliwość oznacza iż dziecko ma częste nerwowe ruchy nóg albo rąk i nie jest w stanie usiedzieć w miejscu, nie umie się spokojnie bawić ani odpoczywać, często jest nadmiernie gadatliwe albo hałaśliwe, często jest w ruchu, „biega jak nakręcone”, ma kłopoty z wieczornym zaśnięciem. Zaburzenia koncentracji uwagi przejawiają się w tym, iż dziecko słucha nieuważnie, łatwo rozprasza się pod wpływem bodźców zewnętrznych, często ma trudności z utrzymaniem uwagi na zadaniach i grach, często gubi rzeczy niezbędne do pracy lub zabawy, nie jest w stanie skupić się na szczegółach, zapomina o czym mówiło i co miało zrobić. Impulsywność przejawia się tym, iż dziecko często przerywa lub przeszkadza innym (np. wtrąca się do rozmowy lub zabawy), ma kłopoty z zaczekaniem na swoją kolej, często wyrywa się z odpowiedzią zanim pytanie zostanie sformułowane w całości. Objawy te powinny się ujawić przez 7 rokiem życia i być stałą cechą dziecka. Ich nasilenie musi być większe w porównaniu z dziećmi w tym samym wieku i musi powodować pogorszenie funkcjonowania dziecka w środowisku szkolnym i domowym. Konieczne jest również wykluczenie zaburzeń somatycznych, rozwojowych i psychiatrycznych, których obraz może przypominać ADHD.
Każde dziecko przed postawieniem takiego rozpoznania powinno ponadto być zbadane pediatrycznie i neurologicznie, zawsze powinno być też skonsultowane przez psychiatrę lub psychiatrę dzieci i młodzieży. Z listu wnioskuję iż jest Pani zaniepokojona zachowaniami swojego dziecka i obawia się Pani o jego przyszłość w przedszkolu. W związku z tym sądzę że powinna Pani skorzystać z pomocy poradni psychologiczno – pedagogicznej. Pracują tam specjaliści którzy mogą pomóc Pani ustalić przyczynę zachowań dziecka i udzielą niezbędnej pomocy i wsparcia.
Przy konstruowaniu tej odpowiedzi wykorzystałam fragmenty pozycji:
Kołakowski A: ADHD. Informacje dla rodziców; Wydawca ARW A. Grzegorczyk
Korzystałam również z następującej literatury:
Kołakowski A, Wolańczyk T, Pisula A, Skotnicka M, Bryńska A: ADHD- zespół nadpobudliwości
psychoruchowej. Przewodnik dla rodziców i wychowawców; GWP; Gdańsk 2007
Wielkowiejska Comi I: Materiały szkoleniowe warsztatów edukacyjnych dla pedagogów i
psychologów ; Agencja Reklamowo – Wydawnicza Arkadiusz Grzegorczyk; Warszawa 2005
Elżbieta Bakun, psycholog, psychoterapeuta Pracowni Integra w Białymstoku . Prowadzi terapię indywidualną młodzieży, dorosłych, terapię par i rodzin. Pracuje w ujęciu systemowym i psychodynamicznym. Od dziewięciu lat pracuje w poradni psychologiczno-pedagogicznej. Zajmuje się diagnozą, realizuje zajęcia profilaktyczne i integracyjne. Prowadzi wykłady i szkolenia dla rodziców i nauczycieli zainteresowanych problematyką trudności wychowawczych i emocjonalnych występujących u dzieci i młodzieży. Współpracowała z Wydziałem Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku (warsztaty dla studentów), Policealnym Studium Zawodowym (wykładowca przedmiotów: psychopatologia i elementy psychoterapii), Ośrodkiem Adopcyjnym (szkolenia dla rodzin zastępczych), Stowarzyszeniem Mediatorów Polskich (szkolenie mediatorów rodzinnych). Jest członkiem Stowarzyszenia Pomocy Rodzinie „Certus”.
