Plastry antykoncepcyjne uwalniają dwa hormony: etynyloestradiol, czyli estrogen stosowany w tabletkach antykoncepcyjnych, oraz pochodną progesteronu, zwaną norelgestrominem. Ich działanie odbywa się na tej samej zasadzie co działanie dwuskładnikowej pigułki antykoncepcyjnej. Różnice wynikają m.in. z dawki hormonów, które są dostarczone do organizmu, z wahań stężeń hormonów we krwi (większe w przypadku podania doustnego) oraz metabolizmu (przy podaniu przezskórnym mniejszy wpływ na wątrobę).
Krótki instruktaż życia z plastrem
Plastry należy zmieniać przez 3 tygodnie co tydzień, po czym następuje przerwa, w czasie której dochodzi do krwawień z odstawienia. Możliwy jest również schemat ciągłego przyklejania plastrów. Pierwszy plaster dobrze jest zastosować pierwszego dnia cyklu i wtedy nie jest wymagana już żadna dodatkowa metoda antykoncepcji; w innym wypadku należy używać zabezpieczenia przez kolejnych 7 dni.
Plastry przykleja się na podbrzuszu, ramieniu, pośladkach lub górnych częściach tułowia (nie wolno na piersiach!). Należy uważać, by brzegi zostały dobrze doklejone, oraz żeby obcisła odzież nie uciskała plastra. Skóra powinna być zdrowa, czysta i sucha – wszelkie podrażnienia lub stosowanie kosmetyków może utrudniać przyklejanie i zaburzać działanie plastra.
W ok. 5% przypadków ulega on odklejeniu – zazwyczaj na początku stosowania metody. Jeśli zostało to zauważone w ciągu 24 godzin, można przykleić zapasowy plaster – dzień zmiany plastra pozostaje wtedy bez zmian i nie jest potrzebne dodatkowe zabezpieczenie.
Jeśli natomiast upłynęła więcej niż doba bez plastra, należy rozpocząć nowy cykl i przez tydzień stosować jednocześnie inną metodę antykoncepcji. Podobnie sprawa ma się z opóźnieniem przyklejenia nowego plastra, z tym, że tutaj okres bezpieczny wynosi 2 dni. Problemy związane z plastrami dotyczą najczęściej pozostałości środka klejącego, co można próbować usunąć za pomocą oliwki dla dzieci lub bezacetonowego zmywacza do paznokci. U 1 na 5 kobiet plaster powoduje ponadto zmiany uczuleniowe.
Plastry nie są bezpieczne?
Pierwotny zachwyt nad plastrami koncepcyjnymi wynikał z założenia, że dzięki stałemu uwalnianiu leku uda się uzyskać jeszcze skuteczniejszą ochronę antykoncepcyjną przy małych stężeniach podawanych hormonów. Dodatkowym atutem miało być słabsze działanie w wątrobie, przekładające się na zmniejszenie częstości działań niepożądanych. Niestety po doniesieniach z USA na temat zgonów kobiet stosujących tę metodę antykoncepcji, okazało się, że fascynacja ta była przedwczesna. Obecnie wydaje się, że sumaryczna dawka estrogenu, a więc i zagrożenie powikłaniami, może być w przypadku plastrów antykoncepcyjnych nawet kilkakrotnie większe niż w przypadku nowoczesnych preparatów doustnych.
