1. Czy to prawda, że są pigułki antykoncepcyjne, które pomagają schudnąć, a niektóre nawet działają jak afrodyzjaki?
Odpowiedź: To raczej chwyt reklamowy. W najnowszych tabletkach stosuje się wprawdzie hormony, które zapobiegają zatrzymywaniu wody w organizmie, zatem przyjmowanie takich tabletek może spowodować nieznaczną utratę wagi. To właśnie reklamowane jest jako odchudzanie. Podobnie sprawy się mają, jeśli chodzi o działanie pobudzające libido. U niektórych kobiet fakt zatrzymania owulacji powoduje spadek ochoty na seks, ale u innych wręcz odwrotnie: brak lęku przed ciążą sprawia, że są bardziej chętne.
Nasza rada: Jeśli twoja pigułka znacznie obniża ci libido albo sprzyja tyciu, skonsultuj się z lekarzem, by zamienić ją na inną.
2. Niedawno w aptekach pojawił się nowy środek antykoncepcyjny: krążek dopochwowy Nuva Ring. Czy warto zrezygnować z pigułki i zamienić ją na ten krażek? Jak się go zakłada?
Odpowiedź: Pierścień Nuva Ring działa podobnie jak pigułka i ma też taką samą skuteczność antykoncepcyjną. Podstawowe różnica jest taka, że hormony uwalniane są bezpośrednio w pochwie (w ten sposób omijany jest przewód pokarmowy, co powoduje, że dawka leku we krwi jest minimalna), no i oczywiście nie trzeba pamiętać o codziennym przyjmowaniu tabletki. Pierścień umieszcza się samodzielnie. Pozostaje on tam przez trzy tygodnie, a potem powinien zostać wyjęty (w tym samym dniu tygodnia, w którym go włożono np. w sobotę). Po kolejnych siedmiu dniach (w tym czasie występuje krwawienie) należy włożyć nowy pierścień. Kobiety twierdzą, że podczas współżycia jest on właściwie niewyczuwalny. Zdarza się (choć bardzo rzadko), że wypadnie, wtedy wystarczy go wypłukać i włożyć ponownie.
Nasza rada: Przed zastosowaniem pierścienia (podobnie jak pigułki) należy pójść do ginekologa i wykonać zalecone przez niego badania.
3. Jaki wpływ na przyszłą ciążę (i dziecko) może mieć długotrwałe stosowanie hormonów?
Odpowiedź: Hormony zawarte w pigułce antykoncepcyjnej nie kumulują się w organizmie. Nie ma więc żadnego niebezpieczeństwa dla ewentualnej ciąży. Już w następnym miesiącu po odstawieniu tabletek powinien wrócić właściwy cykl miesiączkowania, a więc także płodność. Antykoncepcja nie wpływa również na częstość ciąży bliźniaczej.
Nasza rada: Czasem powrót do płodności przedłuża się do 3–4 miesięcy i nie jest to powód do niepokoju. Jeśli jednak po tym czasie cykl nie powróci, idź do lekarza.
4. Co robić, gdy konieczne jest przyjmowanie antybiotyków, które podobno osłabiają działanie pigułki.
Odpowiedź: Większość antybiotyków przyjmowanych doustnie rzeczywiście zmniejsza działanie tabletek antykoncepcyjnych. Wszystko zależy od tego, w którym dniu cyklu zaczyna się przyjmowanie antybiotyku. Najbezpieczniej jest rozpocząć kurację w drugiej połowie cyklu (po 14 dniu).
Nasza rada: W trakcie długotrwałego przyjmowania antybiotyku (ponad 2-3 tygodnie) warto stosować dodatkowe metody antykoncepcji (np. prezerwatywa), aż do momentu zakończenia antybiotykoterapii.
5. Czy to prawda, że kobiety z nadwagą nie mogą stosować plastrów antykoncepcyjnych?
Odpowiedź: To zależy od tego, jak duża jest nadwaga. Producent nie gwarantuje pełnej skuteczności plastrów u kobiet ważących powyżej 90 kg, ponieważ większa ilość tkanki tłuszczowej może powodować gorsze wchłanianie hormonów.
Nasza Rada: Jeśli ważysz więcej niż 90 kg, schudnij albo wybierz inną metodę antykoncepcji.
6. Czy to normalne, że w czasie przyjmowania pigułek zdarzają się częste krwawienia międzymiesiączkowe?
Odpowiedź: Najwięcej przypadków plamień w środku cyklu odnotowuje się w drugim miesiącu stosowania tabletki i to jest w zasadzie normalne. Potem jednak powinny one stopniowo ustępować.
Nasza rada: Jeśli plamienia zdarzają się nadal, warto spróbować zmienić tabletkę na taką, która ma inny skład hormonany i odczekać 2–3 miesiące. Gdy problem nie minie, trzeba zrobić szczegółowe badania.
7. Czy stosowanie środków odchudzających lub przeczyszczających zmniejsza skuteczność działania pigułek antykoncepcyjnych?
Odpowiedź: Preparaty te zwykle zaburzają wchłanianie, a to rzeczywiście może ograniczyć efekt antykoncepcyjny. Jeżeli przyjmowane środki zalecane są przez lekarza, zawsze należy go poinformować o stosowaniu antykoncepcji doustnej. Wtedy może on zasugerować zmianę metody przyjmowania hormonów na przezskórną (plastry) lub dopochwową (Nuva Ring).
Nasza rada: Nie stosuj preparatów przeczyszczających na własną rękę. W przypadku uporczywych zaparć poradź się lekarza.
8. Po jakim czasie regularnego przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych trzeba zrobić przerwę, aby oczyścić organizm?
Odpowiedź: Nowoczesne preparaty są bezpieczne w czasie długotrwałego stosowania. Nie ma więc konieczności robienia przerw. Warto tylko pamiętać, że po wielu latach stosowania antykoncepcji powrót do płodności może być nieco wydłużony (patrz pyt. 3).
Nasza rada: Biorąc pigułkę, pilnuj terminów badań kontrolnych u ginekologa i wykonuj wszystkie zlecone przez niego badania. Regularnie, co rok powinnaś robić USG piersi i jajników, cytologię, kontrolę parametrów funkcji wątroby, morfologię i ocenę układu krzepnięcia krwi.
9. Czy jeśli zdecyduję się na branie pigułek antykoncepcyjnych, naprawdę będę musiała rzucić palenie? Dlaczego? Czym to grozi?
Odpowiedź: Palenie, podobnie jak antykoncepcja hormonalna, zwiększa ryzyko powikłań zakrzepowo-zatorowych. Powoduje bowiem uszkodzenie komórek śródbłonka, które wyściełają naczynia krwionośne od wewnątrz, co w konsekwencji może doprowadzić do zawału serca, udaru mózgu czy mikrozatorowości płucnej.
Nasza rada: Jeśli masz ponad 35 lat i chcesz zacząć brać pigułkę, powinnaś rzucić palenie papierosów. Młodsze kobiety również do tego zachęcamy, choć u nich ryzyko chorób układu krążenia jest mniejsze.
10. Podobno jest już metoda antykoncepcyjna dla mężczyzn, która polega na podgrzewaniu jąder przez USG. Czy jest bezpieczna i odwracalna?
Odpowiedź: Jądra do prawidłowej produkcji plemników rzeczywiście potrzebują temperatury niższej o kilka stopni, niż panująca we wnętrzu całego organizmu. W wyższej zmniejsza się ich zdolność do wytwarzania plemników – spada zarówno ich liczba, jak i zdolność do zapłodnienia. Stąd prawdopodobnie przekonanie, że może to być skuteczna metoda antykoncepcji.
Nasza rada: Metoda USG, która związana jest z podgrzewaniem jąder jako ubocznym efektem fali ultradźwiękowej, nie jest raczej skuteczna, stąd odradzamy jej zastosowanie.
11. Czy na pewno można bezpiecznie stosować pigułkę antykoncepcyjną w czasie karmienia piersią? Czy hormony w niej zawarte nie zaszkodzą małemu dziecku?
Odpowiedź: W tym okresie nie wolno stosować normalnej dwuskładnikowej pigułki ze względu na zawarty w niej estrogen. Można brać wyłącznie pigułkę zawierającą jeden hormon – progestagen. Udowodniono, że wprawdzie w niewielkim stopniu przenika on do mleka, jednak jest bezpieczny dla zdrowia dziecka.
Nasza rada: Pigułkę można zacząć brać już miesiąc po porodzie (niektórzy lekarze zalecają odczekanie 6 tygodni). Należy ją przyjmować stale, bez siedmiodniowych przerw.
12. Jaka pigułka jest najlepsza dla nastolatki?
Czy po jakimś czasie trzeba ją zmienić na taką, która jest przeznaczona dla starszych kobiet? Odpowiedź: Nie ma w zasadzie podziału na pigułki dla młodszych i starszych kobiet. Lekarz dobierając najlepszy preparat bierze pod uwagę nie tylko wiek, ale również wiele różnych czynników, między innymi wagę czy też rodzaj miesiączek (skąpe, obfite, bolesne). U młodych osób często dobiera się pigułkę także ze względu na jej dodatkowe działania np. poprawę cery przez likwidację trądziku.
Nasza rada: Zawsze trzeba odczekać 2–3 cykle, by organizm mógł przyzwyczaić się do pigułki. Ale jeśli okaże się, że jest źle tolerowana, trzeba skonsultować się z lekarzem i szukać innych preparatów.
