Zarodek i płód

"Ciąża, poród, opieka nad dzieckiem" wydawnictwa Larousse - poradnik polecany przez Instytut Matki i Dziecka.
/ 16.03.2006 16:57
 
Przedstawiamy poradnik "Ciąża, poród, opieka nad dzieckiem" wydawnictwa Larousse z serii Domowa Biblioteka Medyczna, jako jedyny rekomendowany przez Instytut Matki i Dziecka. Książka, napisana w formie poradnika, zawiera podstawową niezbędną wiedzę dla kobiet oczekujących narodzin dziecka i młodych rodziców.
Jej autorzy starali się uwzględnić jak najszerszy zakres tematyczny od faz rozwojowych, przez wykaz chorób, po wychowanie dziecka - od jego poczęcia aż do wieku szkolnego.
Bogata w treść, z przejrzystym układem graficznym i kolorowymi zdjęciami - może być niezastąpioną "pierwszą pomocą" w przeróżnych "nagłych wypadkach", w jakie obfituje życie rodziców malutkich i całkiem już dużych dzieci.
Dziś fragment rozdziału "Zarodek i płód":

"Z połączenia plemnika z komórką jajową powstaje zygota. Przez pierwsze trzy miesiące ciąża nie jest widoczna na zewnątrz, ale w macicy zarodek przekształca się w płód.

Miesiąc 1: powstanie zarodka

W 2. tygodniu zapłodnione jajo zagnieżdża się w macicy – jest to faktyczny początek ciąży.
W jaju, które ma średnicę około 1 mm, komórki dzielą się i różnicują. Od 3. tygodnia tworzy się trofoblast, który przekształci się w łożysko. W tym czasie zarodek ma wielkość ziarna pszenicy. Pojawiają się pierwsze uderzenia serca. Widoczne są zaczątki kończyn oraz oczu. Zarodek pływa w płynie owodniowym, wypełniającym jamę owodni. Pod koniec 1. miesiąca ciąży zarodek ma długość 5-7 mm.

Miesiąc 2: zarodek zamienia się w płód

Między 5. a 6. tygodniem ciąży zarodek ma ukształtowany żołądek, jelito, trzustkę i drogi moczowe, powiększa się głowa, rozwija mózg. Z rozpoczęciem różnicowania się zawiązków kończyn na dłoniach pojawiają się palce. Twarz przypomina już twarz ludzką.
Od 7. tygodnia do końca 2. miesiąca coraz wyraźniejsze stają się kończyny. Palce rąk i nóg wydłużają się, pojawiają się zawiązki oczu, formują się uszy, szyja staje się wyraźniejsza i zaczynają się wykształcać narządy płciowe. W 2. miesiącu na swoich miejscach są zawiązki wszystkich narządów. Kończy się stadium zarodkowe. Zarodek staje się płodem. Ma masę 2-3 gramów i mierzy około 30-40 mm.
W tym stadium za pomocą badania USG nie mierzy się długości płodu od stóp do głowy, ale od sklepienia czaszki do końca pleców. Metoda ta wykorzystywana jest do określania wieku ciąży w okresie do 14 tygodni po ustaniu miesiączki. Później płód przyjmuje różne położenia i taki pomiar staje się niemożliwy, mierzy się więc obwód jego głowy.

Miesiąc 3: narządy płciowe

Rozwijają się nerki i wątroba, mocz wydalany jest do płynu owodniowego. Funkcjonują już nerki, wydłuża się jelito. Przykryte powiekami oczy zbliżają się do osi twarzy, tworzą się fałdy głosowe i punkty kostnienia kości płodu. Widoczne są ruchy oddechowe.
W 3. miesiącu ciąży, choć nie jest to widoczne na ultrasonogramie, można rozróżnić płeć dziecka. Płód otwiera i zamyka usta, obraca głowę, której obwód można zmierzyć, aby możliwie dokładnie określić wiek ciąży i przybliżoną datę porodu.
W tym czasie płód ma 12 cm długości i waży około 65 gramów.

Drobne dolegliwości

Nie zagrażają zdrowiu matki ani dziecka.
W celu ich przezwyciężenia lekarz zaleci stosowanie bezpiecznych leków.
Często zmiana diety, trybu życia i nawyków higienicznych, dobranie odpowiedniej
pozycji podczas snu i właściwego rozmiaru ubrania pozwala w naturalny sposób pozbyć się
nieprzyjemnych dolegliwości. Wskazany jest odpoczynek, spożywanie lekkostrawnych posiłków, picie niegazowanej wody i naturalnych soków owocowo-warzywnych, a także ćwiczenia fizyczne – zaleca się przede wszystkim spacery, gimnastykę i pływanie.


Zarodek i ewolucja gatunków

Wykonane pod koniec XIX wieku przez niemieckich biologów badania porównawcze różnych gatunków pozwoliły na ustalenie różnic i podobieństw między nimi.
Stwierdzono, że wszystkie żyjące gatunki mają tego samego przodka.
Niebawem odrzucono teorię, zgodnie z którą rozwój zarodka ludzkiego powtarza historię ewolucji swojego gatunku.
Zarodek jednak, przechodząc różne stadia rozwoju, przypomina zarodek ryby czy gada, a otaczające go błony są podobne do błon znajdujących się w jajach ptaków i gadów.

Groźne są leki i zdjęcia rentgenowskie

Zabrania się przyjmowania jakichkolwiek leków bez zaleceń lekarza – niektóre już od początku ciąży wywołują objawy niepożądane i mogą zagrażać zdrowiu i życiu dziecka.
W przypadku jakichkolwiek objawów chorobowych należy skonsultować się z lekarzem,
który przepisze właściwe leki lub zmieni stosowane dotychczas. Badania radiologiczne w okresie ciąży są przeciwwskazane. Jeśli jednak zajdzie konieczność ich wykonywania, należy przestrzegać określonych zasad:
- na początku ciąży stosować je wyłącznie do rozpoznawania ciężkich chorób;
- każdorazowo poinformować lekarza kierującego o istnieniu ciąży;
- uwzględnić wiek ciąży".



 
"Ciąża, poród, opieka nad dzieckiem" z serii Domowa Biblioteka Medyczna, Larousse Polska, 2005