Aż do chwili pójścia do szkoły zabawa zajmuje najważniejsze miejsce w życiu dziecka. Jest jego podstawową działalnością. Zabawę uważa się za coś tak oczywistego w życiu dziecka, że mało zastanawiamy się nad jej wartością. Nad tym jak ważną rolę zabawa spełnia w rozwoju dziecka.
Zabawa jest czynnością, którą dziecko podejmuje dla przyjemności, bez względu na rezultat. Oznacza to, że dziecko bawi się dobrowolnie. Ani rodzice ani inne osoby nie zmuszają dziecka do zabawy. A celem zabawy jest tylko rozrywka.
Zabawa jest istotnym czynnikiem, który ma wpływ na rozwój mięśni i całego ciała dziecka.
Jeśli dziecko nie ma możliwości wyładowania nadmiaru energii, staje się nerwowe i drażliwe. Najlepszym sposobem na rozładowanie energii u dziecka jest właśnie zabawa. Poprzez zabawę dziecko poznaje otaczający go świat. Podczas zabawy dziecko uczy się odróżniać fantazję od rzeczywistości.
Według psychologów pozbawienie dziecka zabawy może być przyczyną tego, że dziecko stanie się samolubne i egocentryczne. Bowiem zabawa uczy dawać, brać, dzielić się i współpracować z innymi dziećmi.
Zabawa również kształci dziecko. Małe dzieci poprzez zabawę poznają kształty, barwy oraz wielkości różnych przedmiotów. Starsze zaś dzięki zabawie zdobywają informacje o świecie.
Zabawa ułatwia dziecku wyrażanie swoich uczuć. Zabawa iluzyjna tzw. udawana, która polega na tym, że dziecko nadaje sytuacjom lub przedmiotom inne właściwości niż wskazują na to ich cechy rzeczywiste, pozwala usunąć dziecku napięcie, które spowodowane jest lękiem. W wyniku obserwacji dzieci w przedszkolu stwierdzono, że dzieci, które charakteryzował wysoki stopień lękliwości więcej czasu poświęcały zabawom udawanym niż dzieci z mniejszym stopniem lękliwości.
Uważna obserwacja zabawy dziecka może dostarczyć rodzicom, opiekunkom lub przedszkolankom wiele informacji o jego rozwoju. Na przykład- Dziecko jest ogólnie dobrze rozwinięte, ma duży zasób wiadomości, ładnie maluje, ale nie lubi biegać, skakać i pokonywać przeszkód w terenie. Dziecko stale unika tego typu zabaw. W takim przypadku rodzice mogą podejrzewać zahamowany rozwój tzw. dużej motoryki. Warto wówczas zachęcać dziecko do zabaw ruchowych. Rodzice mogą organizować np. tory z przeszkodami, a każde nawet drobne osiągnięcie dziecka, powinni zauważać i chwalić. Dobrze będzie jeśli rodzice będą uczestnikami zabawy ruchowej.
Zabawa przyczynia się również do wychowania moralnego dziecka. To właśnie w grupowej zabawie normy moralne są bardzo surowe. Dzieci są mniej tolerancyjne dla wykroczeń przeciw przyjętym regułom zachowania (np. w zabawie) niż dorośli. Dziecko wie, że jeśli chce brać udział we wspólnej zabawie musi być prawdomówne, uczciwe i opanowane, nawet pomimo przegranej.
Znany polski psychiatra, filozof i humanista –Antoni Kępiński ( brał udział w programie leczenia osób więzionych w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu ) tak pisał o zabawie:
„Zabawa jest najlepszą szkołą życia dla dziecka”.
„Dzieci pozbawione kontaktów zabawowych niekiedy wyrastają na chorych na schizofrenię lub psychopatów”.
Źródło:
„Lęk”. A. Kępiński,
„Rozwój dziecka” E.B Hurlock, PWN
