Wyobraź sobie, że robisz zdjęcie znajomym. Nagle podbiega do ciebie obca kobieta i próbuje wyrwać ci z ręki aparat. Głośno protestujesz, tymczasem przyjaciele robią ci wymówki: „Jak możesz być takim chytrusem? Dlaczego nie chcesz dać swojego Canona tej pani?”. Mniej więcej tak może czuć się małe dziecko, któremu inny brzdąc usiłuje odebrać zabawkę. Jest złe na intruza, a w dodatku nie rozumie, dlaczego jesteś niezadowolona, gdy próbuje bronić swojej własności.
To moje!
Do dzielenia się, podobnie jak do pomagania innym czy współpracy, potrzebna jest zdolność przyjmowania perspektywy innej niż własna. Roczne, czy nawet dwuletnie dziecko jeszcze tego nie potrafi. Jest nastawione na branie, a nie dawanie. Nie ma w tym nic złego – to normalny etap w jego rozwoju. Nawet jeśli umie już okazywać ciepło innym (np. głaszcze płaczącą koleżankę), skupia się przede wszystkim na sobie, a gdy coś idzie nie po jego myśli, nie jest w stanie zapanować nad swoimi emocjami.Chcesz się zamienić?
Przyjemność, jaka może płynąć z dzielenia się zabawkami może czerpać dopiero trzy-, czterolatek. Dzieci w tym wieku bawią się często w pożyczanie sobie nawzajem różnych przedmiotów, wymieniają się, potrafią już bawić się razem. Są w stanie zrobić wiele, by utrzymać dobre relacje z innymi. Nie zawsze jednak (podobnie zresztą jak dorośli) mają na to ochotę.Nie chcę, ale spróbuję
Nie licz na to, że nauka dzielenia się będzie przebiegała gładko i bez wpadek. Maluch, który raz czy dwa bez protestów oddał swoją łopatkę koledze, może krzyczeć wniebogłosy, gdy ten zapragnie pobawić się jego autkiem. Fakt, że dzieli się z Olą, nie oznacza, że podobnie potraktuje Julkę.Jak nauczyć malca dzielenia się z innymi?
1. Daj dobry przykład Pozwól dziecku bawić się swoimi kluczami, jeśli o to prosi. Dziel się z nim jabłkiem, proponuj własny szalik. Jeśli nie pozwalasz malcowi dotykać swoich rzeczy, trudno mu będzie zrozumieć, dlaczego on ma udostępniać innym swoje. Ucz go jednak, że nie powinien brać cudzych rzeczy bez pytania. Bądź cierpliwa: z pewnością nie przyjmie tego do wiadomości od razu.2. Baw się w wymienianie przedmiotów Mów na przykład: „Ja ci dam mój notes, a ty daj mi misia, a potem znowu się zamienimy”. W ten sposób mały człowiek uczy się, że pożyczany przedmiot wraca do właściciela. Dzięki temu łatwiej mu będzie dzielić się zabawkami – nie będzie się bało, że bezpowrotnie je utraci.
4. Pokazuj korzyści Dla brzdąca korzyści z udostępniania swoich rzeczy wcale nie są oczywiste. Powiedz mu, dlaczego warto to zrobić (np. „Jeśli pożyczysz Ali jedną lalę, będziecie mogły bawić się razem w mamusie”).
5. Zabieraj do piaskownicy czy sali zabaw kilka zabawek Łatwiej pogodzić się z „wypożyczeniem” łopatki czy wiaderka, jeśli nie zostaje się z pustymi rękami.
6. Nie rób niczego na siłę Zmuszanie do dzielenia się nie ma sensu. Malec będzie walczył, płakał i tupał. A nawet jeśli smyk ulegnie bez afery, zrobi to tylko dlatego, że nie miał wyboru. W dodatku w jego głowie powstanie zamieszanie: „Kto jest dla mamy ważniejszy, ja czy Karolinka?”.
7. Nie podejmuj decyzji za maluszka Nie oddawaj jego zabawek innym dzieciom, jeśli bardzo protestuje. To w końcu jego zabawki.
8. Negocjuj Ustal z dzieckiem, co może udostępnić innym, a czego nie pozwoli dotknąć za żadne skarby. Uszanuj jego decyzję.
9. Daj się dziecku nacieszyć nową zabawką Miałabyś ochotę pożyczyć komuś nowiutką sukienkę? Oj, na pewno nie! :-)
10. Chwal Maluszek, który usłyszy: „Bardzo mi się podobało, że pozwoliłeś pobawić się Jasiowi swoim autem”, prawdopodobnie będzie chciał zasłużyć na kolejną pochwałę.
11. Ucz empatii „Jaś był smutny, gdy nie pozwoliłeś mu dotknąć dźwigu. Pamiętasz, jak tobie było smutno, gdy Jacek nie chciał ci pokazać auta?”, „Hania była szczęśliwa, gdy razem bawiłyście się wózkiem” itd.
12. Nie obrażaj Nie mów dziecku, że jest chytrusem itd. To nie rozwiąże problemu, a jest upokarzające.
13. Przypominaj, nie napominaj Maluch może zapomnieć, że warto się dzielić z innymi. Podpowiedz mu, co powinien zrobić, ale zrób to przyjaznym tonem, bez gderania.
14. Nie pozwalaj smykowi odbierać siłą zabawek innym maluchom Dziecko musi zrozumieć, że inni też mają swoje prawa.
