Strach czy lęk?
Zawsze gdy odczuwamy lęk czy strach mówimy „Boję się!”. Jednak uczucia te nie są tożsame.
Strach- wrodzona, instynktowna reakcja na grożące niebezpieczeństwo. Strach przygotowuje organizm do obrony, ucieczki np. przed ogniem, zwierzętami drapieżnymi. Strach mobilizuje do działania.
Lęk- szczególna forma strachu. Najczęściej jest to reakcja na zagrożenie, którego źródło nie jest dokładnie znane lub jest irracjonalne.
Rodzice nie są w stanie ustrzec dziecka przed przeżywaniem lęku. Uporanie się z własnymi lękami to ważne doświadczenie w rozwoju emocjonalnym dziecka. Dziecko samo zmaga się z lękami, ale rodzice powinni mu w tym pomóc tzn. okazać zrozumienie, miłość i wsparcie.
Co robić?
- Poznaj źródło lęku- w jakich sytuacjach występuje. Obserwuj kiedy dziecko się uspokaja?
- Bądź cierpliwy- dużo rozmawiaj z dzieckiem o jego lęku. Zapewniaj, że nie dzieje się z nim coś złego.
- Pomóż dziecku stopniowo oswajać się z obiektem lękotwórczym. Nie stosuj jednak presji.
- Zrozum prawo do bania się- wyjaśnij, ze każdy, nawet dorosły czasem się czegoś boi.
- Nigdy nie strasz dziecka- zdarza się, że słyszymy, gdy mama mówi do dziecka „Nie wychodź na dwór bo tam jest lew!”. , „Oddam cię sąsiadowi”., „Jak będziesz niegrzeczny to pójdziesz do piekła”. Zastanówmy się dlaczego potem maluch unika sąsiada lub twierdzi, że przed blokiem siedzi lew?
- Nie drwij z dziecięcych lęków- nie ma sensu przekonywać dziecka, ze nie ma się czego bać. Dziecko rozumie to inaczej, bowiem jego lęk jest irracjonalny. Nigdy nie nazywaj dziecka tchórzem.
- Nie zawstydzaj dziecka przed innymi- mówienie „Mój synek wszystkiego się boi! Nawet wymyślił ducha pod łóżkiem”, tylko pogłębi problem.
- Nie stosuj terapii szokowej- u wrażliwego dziecka może spowodować utrwalenie lęku na całe życie.
- Nie przenoś swoich lęków na dziecko-jeśli żyjesz w obawie przed wojną, nędzą i terroryzmem, staraj się aby nie „zarazić” nią dziecka.
Dwulatek- lęk przed nagłymi i głośnymi dźwiękami oraz zmianami w otoczeniu,
Trzylatek- lęk przed obcymi, czarownicami i potworami,
Czterolatek- lęk przed dzikimi zwierzętami oraz wyjściem rodziców wieczorem z domu,
Pięciolatek- lęk przed ciemnością i opuszczeniem przez mamę,
Sześciolatek- lęk przed piekłem, przed żywiołami, przed opuszczeniem oraz przed śmiercią bliskich,
Siedmiolatek- lęk przed ciemnością, wojną, przestępcami oraz lęk związany ze szkołą,
Ośmiolatek i dziewięciolatek- mniej lęków, głównie lęki związane ze szkołą.
Źródło
„Dziecko. Poradnik dla rodziców i wychowawców” H. Trentowska,
„Twoje dziecko”
Celina Fręczko, położna
