Od Twojej wagi przed ciążą zależy przyrost wagi w czasie ciąży. Kobieta oczekująca dziecka nie powinna przytyć więcej niż 9-14 kg, a jednocześnie nie powinno to być więcej niż 15% wagi wyjściowej. Jeśli jesteś bardzo szczupła, to masz szansę przytyć dopiero w drugim trymestrze. Ale jeśli przed ciążą katowałaś się rygorystycznymi dietami odchudzającymi, pewnie złapiesz kilka kilogramów już w pierwszym. Dzieje się tak, bo metabolizm organizmu, do tej pory trochę uśpiony, po prostu zaczyna przyśpieszać.
Kilka kilo więcej na starcie
Jeżeli należysz do tych bardziej pulchnych, to w ciąży możesz sporo przytyć. Znaczna otyłość niestety zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia różnych patologii w ciąży. Dlatego szczególnie musisz pamiętać o racjonalnym odżywianiu – nie jedz za dwoje, ale dla dwojga. Ciąża to nie jest dobry moment na jedzeniowe szaleństwa – nie powinnaś sobie zbytnio folgować w jedzeniu („I tak już tyle przytyłam, trochę ciasta nie zaszkodzi”). Ale też niech Ci nie przyjdzie do głowy pomysł z odchudzaniem. Na diety przyjdzie czas później.
Wiek nie bez znaczenia
Jesteś w ciąży, a masz już 37 lat? Rzeczywiście możliwe są różne powikłania, może wystąpić nadciśnienie, istnieje większe prawdopodobieństwo porodu przedwczesnego, ale nie bój się! Późne ciąże są coraz częstsze i lekarze doskonale wiedzą, jak je prowadzić. Przede wszystkim musisz się przygotować na to, że lekarz zleci Ci wykonanie badania inwazyjnego, czyli amniopunkcji. Polega ono na pobraniu (przy znieczuleniu miejscowym) niewielkiej ilości płynu owodniowego. Najpierw jednak przy pomocy USG określa się położenie dziecka, by zapewnić mu pełne bezpieczeństwo w czasie badania. Spośród wszystkich badań inwazyjnych przy amniopunkcji jest najmniejszy odsetek powikłań. Ciąża koło czterdziestki to powód, by szczególnie dbać o zdrowie swoje i dziecka. Będziesz musiała zrobić więcej badań niż dwudziestokilkulatka (łącznie z badaniami prenatalnymi), ale dobrze prowadzona ciąża na pewno pozwoli Ci się cieszyć zdrowym maleństwem.
Kłopot z cukrem
Jeśli chorujesz na cukrzycę Twoja ciąża powinna być zaplanowana. Już pół roku przed nią należy tak wyregulować cukrzycę, by poziom glukozy we krwi był normalny (lub bardzo do niego zbliżony). W czasie ciąży poziom glukozy należy sprawdzać kilka razy dziennie. Lekarz diabetolog zaleci Ci na pewno stosowanie biosyntetycznej insuliny ludzkiej, o krótkim czasie działania. To pomoże utrzymać właściwy poziom glukozy. Musisz też pamiętać o właściwej diecie – kontroluj swoją wagę, a całodzienne wyżywienie podziel na 5-6 mniejszych posiłków. Poród matki chorej na cukrzycę musi być monitorowany – w trakcie jego trwania bada się poziom glukozy i podaje insulinę o krótkim czasie działania.
U około 2-3% przyszłych mam stwierdza się ciążową nietolerancję glukozy, zwaną cukrzycą ciążową. Wtedy konieczna jest diagnostyka szpitalna. Może się okazać, że wystarczy stosować właściwą dietę, ale może być i tak, że konieczne będzie podawanie insuliny – wtedy ciąża jest prowadzona tak, jak u chorej na cukrzycę jeszcze przed ciążą. Właściwie wyregulowana cukrzyca i zaplanowana ciąża pozwolą Ci urodzić zdrowe dziecko. Pamiętaj tylko o konsultacjach z lekarzem diabetologiem, częstym badaniu poziomu glukozy we krwi i właściwej diecie.
Wzrok też się liczy
Nosisz okulary, a wada wzroku jest dość poważna? Twoja ciąża powinna przebiegać zupełnie normalnie, bez żadnych komplikacji. Pamiętaj jednak o tym, by być pod stałą opieką lekarza okulisty. Zmiany hormonalne w organizmie mogą spowodować, że Twój wzrok się pogorszy. Jest to spowodowane obrzękiem rogówki. Jednak nie zmieniaj okularów w czasie ciąży, bo po urodzeniu dziecka wszystko najprawdopodobniej wróci do poprzedniego stanu. Może też zdarzyć się tak, że podczas ciąży będziesz gorzej tolerować soczewki kontaktowe. Wtedy po prostu wybierz ładne oprawki i zamień soczewki na okulary.
W zasadzie nie ma okulistycznych przeciwwskazań do porodu siłami natury. Jedynie bardzo wysoka krótkowzroczność (np. -11 dioptrii) z jednoczesnymi zmianami na dnie oka może być wskazaniem do cięcia cesarskiego. O tym jednak zawsze musi zdecydować Twój lekarz okulista. W czasie porodu, zwłaszcza w fazie parcia, może dojść do krwotoków siatkówki. One jednak zdarzają się również tym kobietom, które nie noszą okularów, i najczęściej wchłaniają się kilka dni po porodzie. Nie musisz się bać porodu, nawet jeśli nosisz dość silne okulary. Pamiętaj jednak, by nie dźwigać ciężarów w czasie ciąży i koniecznie odwiedź swojego lekarza okulistę. Tylko on zdecyduje o tym, czy wskazane będzie cesarskie cięcie.
Uwaga na alergię
Z alergią może być różnie – badania potwierdzają, że objawy alergii wziewnych (np. astmy) u 1/3 chorych w czasie ciąży zmniejszają się, u 1/3 nasilają, a u pozostałych pozostają na niezmienionym poziomie. Często jednak zdarza się, że łagodnieją objawy alergii skórnych (kontaktowych). Nie ma za to przeciwwskazań do brania leków antyhistaminowych w czasie ciąży.
Staraj się unikać pokarmów powodujących alergie – w sprawie najwłaściwszej diety skonsultuj się z lekarzem alergologiem. Niestety jednak alergia jest dziedziczona genetycznie, więc tak naprawdę niewiele możesz zrobić, by zapobiec jej wystąpieniu u dziecka. Na pewno zmniejszysz ryzyko alergii u malucha, jeśli zdecydujesz się na karmienie piersią. Bez problemów możesz zażywać leki przepisane przez alergologa. Tobie na pewno pomogą, a dziecku nie zaszkodzą.
Gdy masz nietypową budowę
Masz wąskie biodra i już teraz boisz się porodu? Niepotrzebnie. To, co widzisz w lustrze, czyli szerokość swoich bioder, wcale nie odzwierciedla szerokości kanału rodnego, który będzie musiał przebyć maluch w czasie porodu. Bywa, że kobiety o „rozłożystych” biodrach rodzą długo i z problemami, a u tych szczuplutkich poród przebiega lekko. Dość rzadko też zdarza się, by już w czasie ciąży na podstawie badania USG ginekolog zalecił rozwiązanie przez cięcie cesarskie (choć oczywiście są takie przypadki). Jeśli okaże się, że Twojemu dzidziusiowi może być trochę ciasno, zostanie wykonane cięcie cesarskie. Nie myśl o tym przez całą ciążę, po prostu zaufaj lekarzowi – to on podejmie taką decyzję (być może dopiero podczas porodu), która będzie najlepsza dla Twojego dziecka.
Choruję na...
Jeśli cierpisz na przewlekłe choroby wymagające stałego zażywania leków (np. kamica nerkowa, nadczynność lub niedoczynność tarczycy, nadciśnienie), pamiętaj, by w czasie ciąży konsultować się z lekarzem specjalistą.
Nadczynność tarczycy może się nasilać w czasie ciąży, dlatego kobieta z takim problemem musi być pod stałą opieką endokrynologiczną. Podobnie jest z innymi chorobami, np. układu krwionośnego – oprócz wizyt u ginekologa musisz też udać się do kardiologa. Groźne bywa też nadciśnienie, bo gdy nie jest leczone, może spowodować stan przedrzucawkowy. Jeśli cierpisz na żylaki, niestety w czasie ciąży mogą znacznie się powiększyć – zwróć więc uwagę na profilaktykę przeciwzakrzepową, np. noś specjalne rajstopy przeciwżylakowe. Istnieje też większe ryzyko pojawienia się hemoroidów. Jeśli to możliwe, jeszcze przed ciążą posprawdzaj wszystko, na co chorowałaś kiedyś – zatoki, migdały, drogi moczowe etc.
Tekst: Laryssa Kowalczyk
Konsultacja: Robert Gizler, specjalista ginekolog położnik, Szpital Specjalistyczny im. A. Falkiewicza we Wrocławiu
