Jeśli do tej pory jadłaś byle co, a wolny czas zamiast na dworze spędzałaś na kanapie przed telewizorem, to ciąża jest dobrym momentem, by wprowadzić do swojego życia zmiany. Na lepsze.
Co teraz jest najważniejsze?
Nie pal papierosówSzkodliwe składniki dymu tytoniowego (a jest ich ponad cztery tysiące!) przedostają się przez łożysko do krwi dziecka, powodując poważne zatrucia. Palenie może spowodować przedwczesny poród, urodzenie dziecka z uszkodzeniem mózgu lub z tzw. zespołem ponikotynowym (maleństwo będzie uzależnione od nikotyny!) Nie pozwól też, by w twojej obecności paliły papierosy inne osoby. Bierne palenie jest tak samo szkodliwe jak czynne. Wdychasz dym tytoniowy, a wraz z nim dostają się do twoich płuc trujące substancje, które przez krew i łożysko przenikają do organizmu dziecka.
Zrezygnuj z alkoholu
O szkodliwości palenia tytoniu wiedzą wszyscy, zdarza się jednak przymykanie oka, gdy kobieta w ciąży wypija lampkę wina czy piwo. Pamiętaj jednak, że piwo, wino, wódka zawierają dokładnie ten sam alkohol etylowy, tylko w różnych stężeniach. Tyle samo alkoholu, ile w kieliszku (30 ml) wódki, znajduje się w lampce (100 ml) wina oraz w szklance piwa. Każda ilość alkoholu działa toksycznie na dziecko. Nawet jego najmniejsze ilości przechodzą przez łożysko do krwi maluszka. Gdy ty pijesz, on też. Stężenie alkoholu we krwi dziecka już po godzinie jest takie samo, jak w twoim organizmie. Później będzie nawet wyższe, bo wątroba maluszka nie potrafi zmetabolizować alkoholu.
Jedz zdrowo: dla dwojga
Ciąża to nie czas na odchudzanie ani na jedzenie za dwoje. Jesz DLA dwojga. Jedz więc regularnie (ideał to pięć niedużych posiłków dziennie). To ważne, gdyż dzięki temu dziecko nie będzie miało „huśtawek” poziomu glukozy we krwi. Nie ma jednego produktu (czy grupy), który trzeba teraz jeść. Twoja dieta powinna być po prostu urozmaicona, a znaleźć się w niej muszą: warzywa, owoce, kasze, pieczywo, mleko i jego przetwory, chude mięso, ryby, oleje roślinne. Nie objadaj się słodyczami, zrezygnuj z fast foodów, chipsów, paluszków i innego typu śmieciowego jedzenia. Dużo pij (wodę, naturalne soki, a nie bezwartościowe napoje kolorowe).
Unikaj czarnej herbaty i kawy
Czasem oczywiście możesz się ich napić, jednak pięć mocnych czarnych herbat czy trzy kawy dziennie to przesada. Kofeina z kawy i teina z czarnej herbaty działają pobudzająco na dziecko. Kawa i herbata utrudniają też wchłanianie żelaza, co może przyczyniać się do anemii, tak częstej w ciąży.
Sięgaj po suplementy
Ale tylko po rozmowie z lekarzem i wyłącznie po takie, które są dziecku naprawdę potrzebne. Bez zalecenia lekarza nie łykaj żadnych witamin, szczególnie w pierwszym trymestrze ciąży, kiedy to trwa organogeneza, czyli kształtują się wszystkie organy i narządy dziecka. Jeśli odżywiasz się zdrowo, być może żadne dodatkowe witaminy nie będą ci potrzebne. Udowodniono jednak, że w czasie ciąży warto przyjmować:
- Kwas foliowy. Chroni dziecko przed poważnymi wadami neurologicznymi. Bardzo ważne, by zacząć go przyjmować jak najwcześniej – najlepiej na trzy miesiące przed planowaną ciążą, a jeśli tego nie robiłaś: od razu, gdy tylko dowiesz się, że jesteś w ciąży. Kwas foliowy przyjmuj co najmniej przez pierwsze trzy miesiące ciąży (dawkę i czas podawania ustal z ginekologiem).
- Kwasy tłuszczowe omega-3. Wypełniają wiele ważnych zadań, jednak w czasie ciąży najważniejsze jest to, że ich przyjmowanie zmniejsza ryzyko porodu przedwczesnego. Są transportowane przez łożysko do płodu, mają bardzo duże znacznie dla jego rozwoju. Z badań wynika, że dzięki nim zmniejsza się ryzyko wystąpienia alergii u dziecka. Mają też wpływ na rozwój mózgu, układu nerwowego, widzenia, a także na rozwój intelektualny malca.
Unikaj promieni RTG
Jeśli w jakimś przypadku koniecznie musisz wykonać prześwietlenie, powiedz, że jesteś w ciąży. Pamiętaj o założeniu ołowianego fartucha.
Nie przesiaduj w pracy
Ciąża nie jest przeciwwskazaniem do pracy, ale do pracoholizmu – tak. Dbaj o siebie i pamiętaj, że chroni cię prawo pracy: nie powinnaś pracować więcej niż osiem godzin dziennie. I nie w nocy! Twój organizm musi mieć czas na odpoczynek.
Bądź aktywna fizycznie
Jeśli tylko nie ma żadnych przeciwwskazań fizycznych, staraj się być przez całą ciążę aktywna; chodź na spacery, spędzaj czas na świeżym powietrzu. Możesz zapisać się na basen, a w niektórych klubach fitness są też specjalne ćwiczenia dla kobiet w ciąży. Nauczysz się ich także
w szkole rodzenia.
Relaksuj się
Stres bardzo niekorzystnie wpływa na mamę (powoduje np. bezsenność, brak apetytu, kłopoty z koncentracją) i dziecko (staje się bardzo pobudzone). Podczas przewlekłego stresu podnosi się poziom hormonów mogących spowodować skurcze macicy oraz zwężających naczynia krwionośne, przez co zmniejsza się ilość krwi przepływającej przez łożysko. W konsekwencji do organizmu dziecka dociera mniej tlenu i substancji odżywczych, co może powodować niedotlenienie maluszka. W ciąży musisz zwolnić tempo pracy i znaleźć czas na relaks, spacer, odpoczynek.
Nie lecz się sama
W czasie dziewięciu miesięcy ciąży może przytrafić się infekcja, i to niejedna. Najlepiej w takim przypadku iść do lekarza, który doradzi, jakie leki możesz przyjmować, bo są bezpieczne dla dziecka. Nie bój się ich: infekcja może być dla maluszka dużo bardziej niebezpieczna niż same lekarstwa. Nie bierz jednak na własną rękę żadnych leków, nawet tych, które zwykle przyjmowałaś w czasie infekcji. Mogą zaszkodzić.
