Dla wielu osób myśl o własnej firmie to jak skok na bungee. Przeraża ilość formalności, paraliżuje brak pieniędzy. – Trzeba mieć odwagę i wierzyć w siebie. To połowa sukcesu – twierdzi Agnieszka Józefowicz-Krakowiak z Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości. – No i rzecz jasna potrzebny jest dobry pomysł. Warto zorientować się na lokalnym rynku, na jakie usługi jest popyt. Najlepiej znaleźć coś, czego jeszcze nie ma. Ale można też spróbować konkurować z już istniejącymi firmami, jeśli mamy pomysł na przekonanie klienta, by wybrał właśnie nas.
Lepiej na swoim niż na cudzym
W ciągu ostatnich lat liczba małych firm stale się zwiększa. Jak wynika z raportu PARP, najbardziej przedsiębiorczy są mieszkańcy województw zachodniopomorskiego i mazowieckiego. Na drugim końcu tej listy są regiony słabo zurbanizowane – podlaskie, podkarpackie. Co popycha ludzi w kierunku własnego biznesu? – Chęć bycia niezależnym – twierdzi Agnieszka Józefowicz-Krakowiak. – To prawda, że mając firmę, nie pracujemy umownych ośmiu godzin, ale znacznie dłużej i intensywniej. Ale robimy to dla siebie i ta świadomość nas napędza.
Początkujący przedsiębiorca nie jest pozostawiony sam sobie. Ma zapewnione doradztwo i pomoc materialną. W kraju działa blisko 200 punktów konsultacyjnych Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości. Porad udzielają też firmy doradcze wybrane przez urzędy marszałkowskie. Nowo powstające firmy mogą liczyć na wsparcie finansowe. Dotacje na ten cel w ramach regionalnych programów operacyjnych będą udzielane przez urzędy marszałkowskie. Dostępne są także fundusze pożyczkowe i poręczeniowe, różnego rodzaju kredyty.
Inkubatory dla żółtodziobów
Od dwóch lat młodym przedsiębiorcom pomagają tzw. akademickie inkubatory przedsiębiorczości. Im bardziej innowacyjny pomysł, a przy tym niskonakładowy – tym ma większe szanse na realizację. Jego twórca zawiera kontrakt z inkubatorem na dwa lata. Nie musi rejestrować firmy, płacić ZUS ani martwić się o pieniądze – pomoc w uzyskaniu dotacji, kredytów i zleceń zapewnia inkubator.
Rozwijaniu przedsiębiorczości ma sprzyjać również przyjęty przez rząd projekt zmian w ustawie o swobodzie gospodarczej (tzw. pakiet Kluski). Jednym z jego założeń jest ograniczenie do minimum formalności związanych z rejestracją firmy. Wystarczy spełnienie określonych kryteriów, by otrzymać koncesję. Założenie firmy będzie bezpłatne. Zmiany mają być wprowadzone od 2008 roku.
Od pomysłu do rejestracji
Wbrew pozorom nie jest to wcale daleka droga. Jeśli już sprawdziłaś rynek i wiesz, jaka działalność ma szansę na sukces, zacznij załatwiać formalności związane z założeniem firmy.
1 Złóż wniosek o rejestrację
To załatwisz w swojej gminie, w wydziale ewidencji działalności gospodarczej. Otrzymasz tam tzw. formularz zgłoszenia do ewidencji, który musisz wypełnić.
W formularzu należy podać:
- imię, nazwisko, numer PESEL i adres zameldowania,
- nazwę firmy (najlepiej pełną wraz z wersją skróconą),
- miejsce prowadzenia działalności (miejscowość) i adres,
- przedmiot wykonywanej działalności zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności (PKD) i datę jej rozpoczęcia.
Składając wniosek, przedstawiasz do wglądu dowód osobisty i tytuł prawny do lokalu, w którym zamierzasz prowadzić firmę. Opłata za wniosek wynosi 100 zł. Urząd ma 14 dni na wydanie zaświadczenia o wpisie do ewidencji gospodarczej.
2 Załatw REGON
W ciągu 14 dni od wpisania firmy do ewidencji powinnaś pójść do właściwego dla siedziby twojej firmy wojewódzkiego oddziału urzędu statystycznego po REGON. Wniosek składasz na formularzu RG-1.
Wpisujesz w nim:
- nazwę firmy i jej adres,
- formę prawno-organizacyjną (osoba fizyczna lub spółka cywilna),
- stan tzw. aktywności prawnej i ekonomicznej (chodzi o to, czy firma nie jest w likwidacji),
- rodzaj prowadzonej działalności,
- informację o rejestracji w ewidencji).
W urzędzie statystycznym należy okazać dowód osobisty i zaświadczenie o wpisie do ewidencji gospodarczej (zrób kserokopię – zostaje w aktach!). Nadanie numeru REGON jest bezpłatne. Otrzymasz go w ciągu siedmiu dni od złożenia wniosku (często jest wydawany od ręki).
3 Wyrób pieczątkę
Będzie ci potrzebna przy zakładaniu firmowego konta bankowego i przy załatwianiu formalności w urzędach czy wystawianiu faktury. Punkty usługowe zajmujące się wyrabianiem pieczątek znajdziesz w ogłoszeniach prasowych.
Na pieczątce musi się znaleźć:
- pełna nazwa firmy i jej siedziba,
- numer REGON oraz ewentualnie numer NIP (jeśli rejestrujesz firmę na siebie, NIP jest identyczny z osobistym).
Za pieczątkę zapłacisz 30–90 zł (zależy od wielkości napisu). Załatwisz ją w ciągu jednego dnia.
4 Otwórz rachunek
Nie wystarczy twój osobisty ROR. Musisz mieć firmowy rachunek w banku. Przed założeniem konta zorientuj się w różnych bankach, jakie są opłaty za założenie i prowadzenie takiego konta (np. mBank nie pobiera opłat za obsługę konta, w PKO BP 25 zł, a w BPH 60 zł za miesiąc).
W banku musisz przedstawić:
- dowód osobisty,
- zaświadczenie o wpisie do ewidencji gospodarczej,
- dokument nadania numeru REGON,
- pieczątkę firmową (nie wszędzie jest wymagana).
O założeniu konta musisz poinformować urząd skarbowy (druk NIP-1).
5 Zdobàdź numer NIP
Po banku czas na urząd skarbowy i NIP. Jeżeli masz jednoosobową firmę, twój osobisty NIP stanie się NIP-em twojej firmy (wtedy wypełniasz tzw. zgłoszenie aktualizacyjne NIP-1). Jeśli nie masz numeru NIP, również wypełniasz ten formularz (zakreślasz odpowiedni kwadrat).
Do wniosku dołączasz:
- zaświadczenie o wpisie do ewidencji,
- zaświadczenie o numerze identyfikacyjnym REGON,
- dokument potwierdzający prawo do korzystania z lokalu lub nieruchomości, w której znajduje się siedziba twojej firmy.
Wniosek o numer NIP składasz w urzędzie, jest on bezpłatny.
6 Zgłoś firmę do ZUS
W ciągu siedmiu dni od rozpoczęcia działalności idź do ZUS (do oddziału najbliższego twojej firmie). Musisz bowiem płacić składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne (chorobowe jest dowolne). Odpowiednie druki dostaniesz w oddziale ZUS, możesz je też wydrukować z programu „Płatnik”.
Przy załatwianiu ubezpieczenia będą ci potrzebne:
- kopia decyzji urzędu skarbowego o nadaniu numeru NIP,
- numer REGON,
- numer wpisu do ewidencji,
- numer rachunku bankowego firmy.
To, jaką składkę ubezpieczeniową zapłacisz, zależy od kwoty dochodu, jaki zadeklarujesz. Nie może być ona niższa niż 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. Jednak jeżeli jest to twoja pierwsza firma albo przez ostatnie 60 miesięcy nie prowadziłaś własnej działalności, przez dwa lata masz prawo do niższej składki ubezpieczeniowej. Minimalna podstawa wymiaru składek wynosi 280,80 zł (30 proc. minimalnego wynagrodzenia, które od 1 stycznia 2007 r. wynosi 936 zł).
Skąd wziąć pieniądze?
Jeśli jesteś bezrobotna albo masz bardzo małe dochody, to, niestety, raczej nie dostaniesz kredytu z banku na rozkręcenie interesu. Ale nie martw się. Jest jeszcze wiele innych możliwości zdobycia pieniędzy na ten cel.
Wystąp o dotację z urzędu pracy
Jeśli jesteś zarejestrowana w urzędzie pracy, możesz się starać o bezzwrotną dotację na założenie firmy z Funduszu Pracy. Wniosek w tej sprawie powinnaś złożyć do swojego starosty. Do wniosku trzeba dołączyć oświadczenie, że wcześniej nie korzystałaś z takiej pomocy, oraz dokładną kalkulację wydatków i tzw. biznesplan, który ma za zadanie przekonać urząd pracy, że twój pomysł na własną firmę jest dobry. Taki biznesplan musi zawierać m.in. analizę rynku (czy istnieje realne zapotrzebowanie na twoje usługi), plan wejścia na rynek (jak zamierzasz promować i reklamować swoją działalność), ocenę konkurencji, plan organizacji (krok po kroku jak zamierzasz rozpocząć działalność) oraz plan finansowy (ile pieniędzy zostanie ci po odliczeniu kosztów związanych z prowadzeniem biznesu, zapłaceniu podatków, ewentualnych rat).
Maksymalna kwota bezzwrotnej dotacji, jaką możesz dostać, nie może przekraczać pięciokrotności przeciętnego wynagrodzenia za pracę, jakie obowiązuje w dniu zawarcia umowy między tobą a urzędem (obecnie to kwota 2852,71 zł, czyli maks. dotacja wynosi 14 264,55 zł).
Z otrzymanych pieniędzy będziesz musiała się rozliczyć zgodnie z tym, co zadeklarowałaś w biznesplanie. Nawet jeżeli zostanie ci pewna kwota pieniędzy, nie możesz jej wydać na rzecz, której nie uwzględniłaś w harmonogramie planowanych zakupów.
Urząd pracy może także zrefundować ci wydatki (nawet do 80 proc.), jakie poniosłaś na pomoc prawną i doradztwo przy zakładaniu firmy.
Uzyskaj pieniądze z Funduszu Mikro
Pomoc finansową możesz uzyskać także z Funduszu Mikro. Aby dostać pieniądze (tzw. pożyczkę na start) na własny interes, musisz przedstawić konkretny pomysł i plan jego realizacji. Pożyczka jest przyznawana szybko (w ciągu dwóch dni), ale wypłata pieniędzy następuje dopiero po zarejestrowaniu firmy i otwarciu konta w banku.
Na start możesz otrzymać nie więcej niż 7 tys. zł. Co istotne, nie musisz mieć żadnych zabezpieczeń majątkowych. Potrzebujesz natomiast trzech żyrantów. Za możliwość korzystania z pożyczki ponosisz pewną opłatę, którą spłacasz w ratach, w określonym w umowie czasie, razem z ratami kapitałowymi (możesz sama określić jej wysokość). Okres spłaty pożyczki wynosi 12 miesięcy.
Informacje o Funduszu Mikro znajdziesz w Internecie na www.funduszmikro.pl lub uzyskasz, dzwoniąc na infolinię 0 801 33 33 66.
Adresy oddziałów funduszu Mikro:
- Gdańsk, ul. Grunwaldzka 48/50, tel. (058) 556 80 08
- Katowice, ul. Kościuszki 48, tel. (032) 206 98 22
- Kraków, ul. Starowiślna 97, tel. (012) 633 12 12
- Łódź, ul. Piotrkowska 273, tel. (042) 630 50 51
- Poznań, ul. Strzelecka 49, tel. (061) 851 02 33
- Słupsk, ul. Kilińskiego 2-3, tel. (059) 842 69 54
- Tarnów, ul. Kościuszki 28 tel. (014) 626 22 27
- Warszawa, ul. Okopowa 47, tel. (022) 636 12 36
Pożycz z funduszu regionalnego
Gdy brakuje ci pieniędzy na własną firmę, skorzystaj z oferty jednego z regionalnych funduszy pożyczkowych. Wiele z nich świadczy także usługi doradcze i szkoleniowe dla początkujących przedsiębiorców. Każdy z funduszy proponuje inne warunki pożyczki, dlatego najlepszym wyjściem będzie porównanie ofert. Informacje na temat funduszy znajdziesz na stronie: www.psfp.org.pl.
Instytucje prowadzące fundusze pożyczkowe często mają też fundusze poręczeniowe. Takie poręczenie to szansa na kredyt z banku, gdy nie masz wystarczającego zabezpieczenia. Informacje o tym znajdziesz w internecie (www.ksfp.org.pl).
Adresy niektórych funduszy pożyczkowych:
- Karkonoska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A., Jelenia Góra, ul. 1 Maja 27, tel. (075) 75 232 93
- Kujawsko-Pomorski Fundusz Pożyczkowy, Toruń, Szosa Chełmińska 26, tel. (56) 62 271 62
- Mazowiecki Regionalny Fundusz Pożyczkowy, Warszawa, ul. Łucka 15, tel. (22) 890 04 26
Listę wszystkich funduszy znajdziesz w Internecie na www.parp.gov.pl
1 Zasady ogólne, czyli księga przychodów i rozchodów. Płacisz podatek według obowiązujących stawek: 19, 30 i 40 procent. Możesz odliczać od przychodu koszty prowadzenia firmy (np.benzyny, opłat za lokal). Masz prawo rozliczać się razem ze współmałżonkiem i korzystać z innych ulg. Prowadząc księgę, możesz płacić podatek liniowy 19 proc. (nie dotyczy osób, które świadczą usługi na rzecz byłego pracodawcy). Ale wtedy nie masz prawa do ulg (z wyjątkiem darowizny 1 proc.) ani wspólnego rozliczania. O prowadzeniu księgi przychodów i roz-chodów trzeba powiadomić urząd skarbowy w ciągu 20 dni od dnia rozpoczęcia działalności.
2 Karta podatkowa. Możesz się na nią zdecydować, jeżeli masz określoną działalność usługową (np. prowadzisz zakład fryzjerski, masz warzywniak, kwiaciarnię). Nie prowadzisz ksiąg i nie składasz deklaracji. Musisz jednak prowadzić uproszczoną ewidencję VAT-owską, by wiedzieć, kiedy przekroczysz kwotę 10 tys. euro (wtedy zaczynasz płacić VAT). Wniosek o opodatkowanie w formie karty podatkowej (PIT-16A) składasz przed dniem rozpoczęcia działalności.
3 Ryczałt ewidencjonowany. Podatek ryczałtowy to procent od przychodu firmy. Jest różny dla różnego rodzaju działalności (np. 3 proc. dla usług w zakresie handlu, 8,5 proc. dla działalności usługowej, 20 proc. dla tzw. wolnych zawodów). Masz prawo do ulg, ale nie możesz rozliczać się wspólnie ze współmałżonkiem lub dzieckiem. Musisz też prowadzić ewidencję przychodów. Oświadczenie o wyborze ryczałtu trzeba złożyć do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia działalności.
