Sezam, dobroczynna roślina, główny składnik wielu smakołyków - jest rośliną bogatą w witaminy rozpuszczalne w tłuszczach oraz niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), tak istotne w okresie rozwoju i dojrzewania człowieka, a ponadto lecytynę wpływającą pozytywnie na sprawność umysłową.
Warte uwagi jest też białko zawarte w drobnych, złotych ziarenkach. Jego wartość odżywcza jest porównywalna do wartości białka jaja kurzego. Ziarna sezamowe są niezwykle cennym źródłem protein, witamin A, E, witamin z grupy B, magnezu, potasu, wapnia, żelaza, cynku i fosforu. Wysoka zawartość aminokwasów sprawia, że sezam jest bardzo łatwo przyswajalny przez organizm.
Przede wszystkim jednak sezam zawiera nisko cholesterolowe tłuszcze z grupy omega 3 i unikatowe substancje takie jak sesamol i sesamolina, które są najlepszymi znanymi naturalnymi przeciwutleniaczami, spowalniającymi w organizmie procesy starzenia. To wszystko sprawia, że pomaga on w utrzymaniu młodej, elastycznej skóry, chroni organizm przed niektórymi chorobami metabolicznymi i zmniejsza ryzyko nowotworów. Kiedy więc mamy ochotę na coś pysznego i słodkiego warto schrupać paczuszkę sezamków – to tylko 200 kcal. Dostarczymy wówczas sobie nie tylko spory zastrzyk energii, ale również sporą dawkę witamin.
Na zdrowie!!!
Rarytasy pachnące Wschodem
Sięgając po kruchy sezamek lub soczysty, delikatny batonik chałwy rzadko uświadamiamy sobie, że są to jedne z najstarszych słodyczy świata. Zarówno chałwa jak i sezamki przywędrowały do nas z Arabii (choć niektórzy twierdzą, że krajem pochodzenia jest Afryka Środkowa), a pierwsze wzmianki na ich temat pochodzą już z czasów Babilonu. Tajemnicą wielowiekowej popularności obydwu przysmaków jest ziarno sezamowe. W czasach starożytnych, dzięki swoim właściwościom zyskało ono miano „przyprawy bogów”. Dziś sezam jest znany i ceniony na całym świecie. Na polskie stoły oba smakołyki trafiły za sprawą licznych kontaktów naszych sarmackich przodków z tureckim imperium. Oznacza to, że towarzyszą nam już od kilkuset lat, co ciekawe dłużej, niż tak lubiana i popularna czekolada.
Co mają ze sobą wspólnego chałwa i sezamki?
Pochodzenie, bo zarówno sezamki, jak sugeruje nazwa jak i chałwa robione są z sezamu. Do wytworzenia sezamków według tradycyjnej receptury z Dalekiego Wschodu potrzebne są ziarna sezamu, syrop skrobiowy i cukier. Cukier rozpuszcza się w gorącej wodzie, a następnie dodaje syrop skrobiowy. Powstałą masę karmelową gotuje się w wysokiej temperaturze i dosypuje ziarno sezamowe. Tak sporządzoną masę sezamową podgrzewa się aż do uzyskania złocisto-jasnobrązowej barwy, następnie wylewa się ją na stoły chłodnicze, wałkuje, kroi i dzieli na małe kawałki. W taki to właśnie sposób powstaje słodka przekąska, bardzo chętnie kupowana dla zaspokojenia głodu, dodania energii lub po prostu dla chwili przyjemności. Polska nazwa „sezamki” jest trochę myląca dla tego przysmaku, bo przykładowo w krajach arabskich sezam łączy się z różnego rodzaju orzechami oraz z dodatkami smakowymi.
Chałwa natomiast to masa karmelowa przesycona miazgą z sezamu, choć to nie jedyny znany jej rodzaj. Można ją też wytwarzać ze słonecznika, maku oraz z różnych rodzajów orzechów, dzięki czemu różni się smakiem i konsystencją. Przykładowo w Tunezji chałwa jest barwiona i sprzedawana w formie wielowarstwowych tortów, w Egipcie by smakowała, musi koniecznie ociekać tłuszczem sezamowym, a w Turcji chętnie jadana jest... jako dodatek do pieczywa. My Polacy lubimy, gdy jest włóknista, niezbyt tłusta, a jadamy ją zwykle na deser lub w ciągu dnia jako energetyczną przekąskę. Niewiele osób wie, że chałwa wyśmienicie komponuje się z dobrze schłodzonym, białym, wytrawnym winem. Odkrywa wówczas pełnię swojego smaku i aromatu, nabiera wyrafinowanej lekkości.
Inne sposoby wykorzystywania sezamu
Sezam jest egzotyczną rośliną, z której nasion wytłacza się cenny olej sezamowy. Ziarna dodaje się do pieczywa albo wykorzystuje się jako podstawę do słodyczy. Zarówno nasionami jak i kiełkami można doprawiać sałatki owocowe, warzywa i ziemniaki. Poleca się delikatne prażenie kiełków przed ich podaniem, to uwypukla ich smak. Podczas kiełkowania znacznie wzrasta ilość witamin, a związki mineralne i pierwiastki śladowe stają się łatwiej przyswajalne.
