Boże Narodzenie to święto pełne zadumy i uroku dla wielu osób. Od czwartego wieku jest ono obchodzone jako święto liturgiczne 25. grudnia. Obchodzenie Świąt Bożego Narodzenia akurat w tym dniu wynika z tego, że w tym czasie obchodzono rzymskie (a więc pogańskie) święto boga słońca Mitrasa. Po wprowadzeniu chrześcijaństwa jako jedynej religii państwowej, już po śmierci Cesarza Konstantyna Wielkiego, Papież Juliusz aż w 349 roku nazwał 25. grudnia Bożym Narodzeniem. Miało to na celu wyparcie uroczystości pogańskiego boga słońca. Wówczas uznano słońce jako symbol Chrystusa i zbawienia, a ciemną noc jako symbol piekła i szatana.
Święto Bożego Narodzenia poprzedza Wigilia. Według tradycji na wigilijnym stole powinno być dwanaście potraw. Przy czym wszystkie podane rodzaje ryb należy liczyć jako jedną potrawę. Tradycja dwunastu potraw wywodzi się od ilości miesięcy w roku lub od liczby apostołów, którzy poszli za Chrystusem. W Polsce najczęściej je się barszcz z uszkami grzybowymi oraz potrawę postną z kapusty. Głównym daniem jest karp. Na stole nie może zabraknąć potraw z maku (kutia), które według zwyczaju mają zapewnić dostatek tak liczny, jak ziarna w makówce. Na świątecznym stole pojawiają się owoce, ciasta i ciasteczka. Poniżej przepis na Bożonarodzeniowe ciasteczka.
Ciastka witrażyki
Składniki:
- ½ kostki miękkiego masła,
- 1/8 łyżeczki soli,
- 1 1/4 szklanki mąki,
- 1 łyżka mleka,
- 1/3 szklanki cukru pudru,
- ½ łyżeczki esencji waniliowej,
- 150 g kolorowych landrynek.
- Kolorowe wstążeczki.
Sposób przygotowania:
W dużej misce wymieszaj mąkę, masło, cukier puder, sól, mleko i esencję waniliową. Następnie przenieś ciasto na lekko poprószony mąką blat (lub na stolnicę) i ugniataj aż zrobi się gładkie. Ciasto owiń folią spożywczą i wstaw do lodówki (pół godziny). Ciasto rozwałkuj na grubość około 3mm. Wykrój ciasteczka foremką w kształcie gwiazdki. W środku każdej gwiazdki wykrój mniejszą gwiazdkę. W ciasteczkach zrób otwory na kolorowe wstążki, żeby można je potem powiesić na choince. Układaj ciastka na blachach wyłożonych papierem do pieczenia. Ciastka ułóż w odstępie 2cm. Ciastka piec w temperaturze około 200 stopni Celsjusza przez 8-10 minut (aż się przyrumienią). Następnie pokruszone landrynki poukładać na środku ciastek (w otworku w kształcie gwiazdki). Piec 3-5 minut, aż cukierki się roztopią.
A teraz zajrzyjmy na świąteczne stoły w innych państwach.
Niemcy
Na północnym wschodzie Niemiec Wigilia jest świętem rodziny. Oznacza to, że kolację wigilijną spożywa się w gronie najbliższych. W szerszym gronie (dziadkowie, rodzice) spotyka się w pierwszy lub drugi dzień świąt. W Meklemburgii wiele osób za główną potrawę wigilijną uważa sałatkę kartoflaną z kiełbaskami. Jednak u większości króluje gęś pieczona podawana z ziemniakami z wody i zasmażanym jarmużem. Popularne ciasteczka to Springerle, pfeffernuesse oraz Bożonarodzeniowe gwiazdki. Być może ktoś z was na Wigilię upiecze te smaczne ciasteczka.
Ciasteczka Springerle
Ciasteczka te są pięknie zdobione, bowiem wzory powstają dzięki wałkowaniu specjalnym wałkiem.
Składniki:
- 11/2 szklanki mąki,
- 11/2 szklanki cukru pudru,
- 1/8 łyżeczki soli,
- ¼ łyżeczki proszku do pieczenia,
- 2 łyżeczki miękkiego masła,
- 2 duże jajka,
- 1 łyżka ziaren anyżu.
Sposób przygotowania:
Do jednej miski przesiej cukier puder, a do drugiej mąkę, sól i proszek do pieczenia. Z masła i cukru utrzyj mikserem gładką masę. Stopniowo dodawaj cukier puder, masło, jajka i ziarna anyżu. Ciasto powinno mieć konsystencję kogla-mogla. Do tego wsyp suche składniki i wyrób gęste ciasto. Ciasto należy tyle ugniatać, aż będzie gładkie. Rozwałkuj ciasto na grubość 6 mm. Poprósz wałek springerle mąką i mocno odciśnij nim wzór na cieście. Ciasto pokrój na kwadraciki według odciśniętych wzorków. Ciastka układaj na blasze wyłożonej papierem do pieczenia; w odstępach 5 cm. Odstaw je w chłodne miejsce na 24 godziny. Następnie piec przez około 15-25 minut w temperaturze do 150 stopni Celsjusza.
Ciasteczka pfeffernuesse
Składniki:
- ¾ szklanki mąki,
-
½ łyżeczki mielonych goździków,
- 1 łyżeczka cynamonu,
- ½ łyżeczki mielonego kwiatu gałki muszkatołowej,
- 1/3 szklanki miodu,
- 1/3 szklanki jasnej melasy,
- ¼ szklanki cukru,
- 1/8 łyżeczki mielonego czarnego pieprzu,
- 1/8 łyżeczki soli,
- 1/8 łyżeczki mielonych ziaren anyżu,
- ½ łyżeczki otartej skórki z cytryny,
- 2 łyżki masła,
- 1 duże jajko,
- 2 łyżki cukru pudru.
Sposób przygotowania:
Przesiej mąkę, cynamon, goździki, kwiat muszkatułowy i sól do miski. Dodaj skórkę z cytryny, ziarna anyżu i czarny pieprz. Na małym ogniu podgrzej miód, melasę i cukier. Cukier powinien się rozpuścić całkowicie. Następnie wrzuć masło i zdejmij rondelek z ognia. Wbij jajko i przez chwilę mieszaj. Dodaj suche składniki i wyrób gęste ciasto. Wykładaj po łyżeczce ciasta na blachę wyłożoną papierem do pieczenia. Piec 12-15 minut, aż ciastka stwardnieją i przyrumienią się. Temperatura piekarnika do 190 stopni Celsjusza. Po ostygnięciu ciastka poprósz cukrem pudrem.
Holandia
Święta Bożego Narodzenia w Holandii trwają dwa dni. Tutaj nie ma ani wieczerzy wigilijnej ani postu. W czasie uroczystego posiłku spożywa się potrawy z dziczyzny, mięsa zająca, gęsi lub indyka. Na świątecznym stole nie może zabraknąć chleba Kerstbrood. Na deser Holendrzy przygotowują różne rodzaje puddingów oraz ciasteczka spekulatius.
Ciasteczka spekulatius
Składniki:
-
3 szklanki mąki,
- 1 łyżeczka cynamonu,
- ½ łyżeczki mielonej gałki muszkatołowej,
- ¼ łyżeczki mielonego kardamonu,
- 1 ¼ szklanki cukru,
- 1/8 łyżeczki soli,
- ½ szklanki posiekanych migdałów,
- 1 szklanka drobno zmielonych migdałów,
- 1 jajko,
- 1/3 kostki pokrojonego masła,
- ¼ szklanki mleka,
- ½ łyżeczki esencji migdałowej.
Sposób przygotowania:
Mąkę, cynamon, gałkę muszkatołową, kardamon i sól wsyp do miski. Cukier, drobno zmielone oraz posiekane migdały miksuj mikserem. Dodaj masło i miksuj, aż ciasto będzie przypominać bułkę tartą. Ubij jajko z mlekiem i esencją migdałową. Wlej do suchych składników i wyrób gładkie ciasto. Ciasto włóż do lodówki na 30 minut. Z ciasta uformuj kulki wielkości orzecha włoskiego. Mąką poprósz formę do ciasteczek spekulatius i wciśnij do środka ciasto. Jeśli nie posiadasz specjalnej formy rozwałkuj ciasto na grubość 6 mm, wykrój ciastka foremką i zrób na nich linie np. wykałaczką. Ciastka układaj na blasze i piec 8-10 minut w temperaturze 180 stopni Celsjusza.
Fot: www.springerlecookies.com, http://4.bp.blogspot.com, http://s3.amazonaws.com
