Gdzie i za ile pracować
Nie wszystkie kraje otworzyły swój rynek pracy dla Polaków. Najwcześniej, bo już 1 maja 2004 r., ze starej čpiętnastki” zrobiły to tylko Wielka Brytania, Irlandia i Szwecja oraz dziewięć nowych państw członkowskich (z wyjątkiem Malty). Od 2006 r. możemy pracować bez przeszkód w Hiszpanii, Grecji, Portugalii, Finlandii i Włoszech. Pozostałe kraje złagodziły swoje wymogi, ale nie otworzyły rynków dla poszukujących pracy. Teoretycznie powinno się to zmienić do 2011 r., ale te tzw. okresy przejściowe mogą być wydłużone, co oznacza, że jeszcze długo poczekamy na nieskrępowaną niczym możliwość zatrudnienia.
Z danych statystycznych prowadzonych przez Europejskie Służby Zatrudnienia wynika, że najchętniej widziani są przedstawiciele następujących zawodów:
- kucharze,
- kelnerzy i barmani
- programiści
- lekarze
- informatycy
- personel kuchenny
- sprzedawcy
- recepcjoniści
- pracownicy biur podróży
Podejmując decyzję o wyjeździe, warto dowiedzieć się, jakie zawody są poszukiwane w kraju, do którego się wybieramy. Takie dane można znaleźć w prasie lub w urzędach pracy (dysponują ofertami zachodnich pracodawców). Ale nie tylko. Zorientuj się, ile wynosi minimalna płaca, jakie przeciętne zarobki obowiązują w interesującej cię branży. Dzięki temu nie dasz się wykorzystać pracodawcy. Musisz również wiedzieć, na jakich warunkach możesz legalnie podjąć pracę w kraju, do którego zamierzasz wyjechać.
Jak szukać pracy?
Najlepiej wiedzieć, do jakiej pracy się jedzie. Możliwości jej znalezienia jest wiele: urzędy pracy, agencje pośrednictwa pracy, portale internetowe z ofertami zatrudnienia (np. www.eures.praca.gov.pl), znajomi. Najpewniejsze są oferty z urzędów pracy, które niejako dają gwarancję, że na miejscu nie czekają cię przykre niespodzianki. Gdy decydujesz się na agencję, dobrze ją sprawdź, by mieć pewność, że jest rzetelna (m.in. sprawdź w Krajowym Rejestrze Sądowym lub rejestrze ewidencji gospodarczej, czy pośrednik ma zgłoszoną działalność, czy ma umowę z zagranicznym pracodawcą itp.). Jeżeli pośrednik zażąda pieniędzy za ofertę, zrezygnuj z jego usług.
Wiele osób decyduje się na wyjazd w ciemno i szukanie pracy na miejscu. Można szukać samemu, chodząc od firmy do firmy, albo powierzyć to angielskiemu biuru pośrednictwa. W tym drugim wypadku masz gwarancję pracy – od pośrednika dostajesz bowiem adres pracodawcy, z którym jest już uzgodniony rodzaj pracy, twoje obowiązki i wysokość wynagrodzenia. Ale za udostępnienie takiego kontaktu pośrednik każe sobie zapłacić.
Ile wziąć pieniędzy?
Do wyjazdu musisz się przygotować pod względem finansowym. Trzeba będzie zapłacić za noclegi, zanim znajdziesz tańsze mieszkanie, utrzymanie, przejazdy w poszukiwaniu pracy. Ile powinnaś wziąć ze sobą zależy od tego, dokąd jedziesz. Jeżeli np. wybrałaś Irlandię, licz się z tym, że to jedno z najdroższych państw na Zachodzie. Koszt wynajęcia lokum w Dublinie i utrzymania się przez miesiąc to minimum 800 euro (w mniejszych miastach musisz mieć ok. 500 euro).
Do tego trzeba doliczyć podróż. Pamiętaj, że musisz wziąć pieniądze na bilet powrotny. Nie możesz przewidzieć, jak potoczą się twoje losy (zwłaszcza gdy jedziesz w ciemno). Gdy zabraknie ci pieniędzy na obczyźnie, znajdziesz się w bardzo trudnej sytuacji. Wtedy licz tylko na pomoc rodziny, która może cię poratować, wysyłając przekaz za pośrednictwem np. Western Union.
Pomyśl o zdrowiu
Jadąc za granicę weź ze sobą Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (tzw. EKUZ). To potwierdzenie, że masz ubezpieczenie. Karta EKUZ jest taka sama we wszystkich państwach Unii.
- Wniosek o wydanie EKUZ należy złożyć w oddziale lub delegaturze NFZ (znajdziesz go też w internecie na stronie www.nfz.gov.pl). Do tego trzeba dołączyć dowód ubezpieczenia zdrowotnego (np. druk RMUA).
- Karta jest wydawana od ręki i bezpłatnie. Obowiązuje przez okres dwóch miesięcy.
- EKUZ nie chroni cię całkowicie przed wydatkami. W wielu krajach nawet publicza służba zdrowia pobiera opłaty, które w razie choroby będziesz musiała ponieść.
- Podejmując pracę, tracisz status ubezpieczonego i uprawnienia wynikające z EKUZ. O ubezpieczenie powinien zadbać twój pracodawca.
- Jeżeli pracujesz sezonowo, ale nadal jestś pracownikiem w Polsce (lub masz tu własną firmę), dokładne informacje na temat twojej sytuacji ubezpieczeniowej otrzymasz w wojewódzkim oddziale NFZ.
Co Cię czeka w danym kraju?
Hiszpania
Nie musisz mieć pozwolenia na pracę ani na pobyt. Powinnaś natomiast posiadać numer identyfikacyjny (Numero de Indentificacion de Extranjero) oraz zaświadczenie o zameldowaniu (wydaje je urząd miejski). To ostatnie daje ci prawo do opieki zdrowotnej
Hiszpania poszukuje murarzy, tynkarzy, hydraulików, architektów, projektantów dróg. W sezonie bez problemu można znaleźć pracę w gastronomii, hotelarstwie lub przy zbiorach (truskawek, oliwek).
Minimalna płaca to 3,78 euro za godzinę. Sprzątaczka zarabia ok. 8 euro za godzinę, zbierający owoce ok. 4,6 euro za godzinę.
Irlandia
Zaraz po przyjeździe powinnaś złożyć podanie o wydanie Osobistego Numeru Usług Publicznych (Personal Public Service – PPS). Jest potrzebny do świadczeń z pomocy socjalnej, zdrowotnych oraz uzyskania informacji np. z urzędu skarbowego. W tym celu musisz skontaktować się z miejscowym domem pomocy społecznej (Social Welfare) – jego adres znajdziesz na stronie internetowej www.welfare.il lub ustalisz w Ministerstwie Spraw Socjalnych i Rodzinnych (Department of Social and Family Affairs, Information Services, Oision House, 212-213 Pearse St., Dublin 2).
Będzie ci do tego potrzebny paszport (dowód) i potwierdzenie adresu zamieszkania w postaci umowy najmu lub np. rachunku za prąd.
Jeżeli jesteś w Irlandii dłużej niż trzy miesiące, musisz załatwić pozwolenie na pobyt (w urzędzie imigracyjnym lub lokalnym posterunku policji). Otrzymasz je, jeśli udowodnisz, że pracujesz lub prowadzisz własną firmę. Dokument jest ważny 5 lat.
Irlandia potrzebuje informatyków, lekarzy, budowlańców, rzeźników, piekarzy. W sezonie wakacyjnym na wyspie znajdą pracę barmani, kelnerzy i sprzątaczki. Minimalna pensja to 7,65 euro za godzinę.
Średnie tygodniowe zarobki w przemyśle – ok. 650 euro, w budownictwie 820 euro, a w sektorze publicznym – 740 euro.
Niemcy
Musisz mieć pozwolenie na pracę. Najłatwiej znajdziesz tu pracę sezonową (można tak pracować maksymalnie cztery miesiące). Od 1 stycznia tego roku obowiązują nowe zasady – niemiecki pracodawca zgłasza chęć zatrudnienia pracowników sezonowych do centralnego biura pośrednictwa pracy w Niemczech, a stamtąd oferta kierowana jest do Komendy Głównej Ochotniczych Hufców Pracy (poprzednio do wojewódzkich urzędów pracy). A zatem ofert pracy należy szukać w komendach wojewódzkich OHP oraz w centrach edukacji i pracy młodzieży OHP, a nie jak dotąd – w urzędach pracy. Adresy placówek OHP dostępne są na stronie www.ohp.pl. Jeśli jesteś dłużej niż 3 miesiące, musisz mieć również pozwolenie na pobyt. Wniosek trzeba złożyć w lokalnym biurze imigracyjnym (Auslanderamt).
Poszukiwani są lekarze, informatycy i pielęgniarki. W sezonie można znaleźć pracę przy zbiorze owoców (jabłek i truskawek) i warzyw (szparagi i pomidory). Minimalna stawka robotnika sezonowego wynosi w Niemczech 4–6 euro za godzinę.
Wielka Brytania
Nie wymaga od Polaków pozwolenia na pracę. W ciągu 30 dni od podpisania umowy z pracodawcą musisz się zarejestrować w Home Office (odpowiednik naszego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych). Działa tu biuro prowadzące rejestr osób zatrudnionych (Worker Registral Team). Należy złożyć w nim wypełniony specjalny formularz EEC1 (znajdziesz go w internecie na stronie www.ind.homeoffice.uk) i wysłać na adres: Worker Registration Team, Home Office, Wasall Road, Cannock, WS11 0WS. Do formularza musisz dołączyć kopię kontraktu lub list od pracodawcy, dwa zdjęcia, dokument tożsamości oraz dowód wniesienia opłaty w wysokości 70 funtów. Jeśli twój formularz zostanie pozytywnie rozpatrzony, dostaniesz kartę rejestracyjną. Będzie ona tak długo ważna, jak długo będziesz pracowała. Oprócz karty otrzymasz zaświadczenie rejestracyjne, dzięki któremu będziesz mogła pracować u pracodawcy wpisanego do formularza. Gdy będziesz chciała zmienić pracę, musisz odnowić rejestrację.
Wielka Brytania poszukuje kierowców, budowlańców, pielęgniarek, dentystów, opiekunów osób starszych, informatyków. W sezonie można znaleźć pracę w gastronomii, hotelarstwie i na farmach. Najniższe wynagrodzenie to 4,45 funta za godzinę (dla młodych pracowników w wieku 18–21 lat) lub 5,35 funta (dla osób w wieku powyżej 22 lat).
Włochy
Nie potrzebujesz pozwolenia na pracę. Jeżeli jesteś dłużej niż trzy miesiące, masz obowiązek wyrobić zezwolenie na pobyt (Carta di Soggiorno). Załatwia się je w kwesturze (organ włoskiego MSW), właściwej dla miejsca pobytu. Aby otrzymać pozwolenie, musisz przedstawić umowę o pracę, dowód tożsamości, potwierdzenie o zgłoszeniu cię przez pracodawcę do INPS (Instituto Nazionale della Providenza Socjale – włoski system ubezpieczeń społecznych) i potwierdzenie ubezpieczenia zdrowotnego (karta EKUZ lub ubezpieczenie prywatne).
Największe szanse na znalezienie zatrudnienia mają pielęgniarki, opiekunki do dzieci i osób starszych, inżynierowie i wykwalifikowani pracownicy budowlani. Jak w większości innych krajów, można się zatrudnić przy zbiorach np. cytrusów, papryki, winogron, albo w gastronomii (kelner, barmanka, kucharz). Kelner w pubie dostaje 6–7 euro za godzinę, robotnik budowlany 50–100 euro za dzień, pomoc domowa otrzymuje ok. 600 euro za miesiąc, a pielęgniarka – do 2 tys. euro miesięcznie.
Zobacz Statystyki
Sprawdź w jakim kraju ile się zarabia, ilu jest mieszkańców, ilu zatrudnionych Polaków, jaka jest stopa bezrobocia.
Wielka Brytania
- liczba ludności – 60 530 000
- liczba pracujących Polaków – ok. 300 000
- stopa bezrobocia (w proc.) – 5,5
- min. płaca 1273 euro mies.
Irlandia
- liczba ludności – 4 234 925
- liczba pracujących Polaków – ok. 150 000
- stopa bezrobocia (w proc.) – 4,2
- min. płaca 1293 euro mies.
Francja
- liczba ludności – 60 925 000
- liczba pracujących Polaków – ok. 9700
- stopa bezrobocia (w proc.) – 8,6
- min. płaca 1218 euro mies.
Portugalia
- liczba ludności – 10 566 212
- liczba pracujących Polaków – ok. 400
- stopa bezrobocia (w proc.) – 7,1
- min. płaca 437 euro mies.
Hiszpania
- liczba ludności – 44 708 964
- liczba pracujących Polaków – ok. 40 000
- stopa bezrobocia (w proc.) – 8,4
- min. płaca 631 euro mies.
Belgia
- liczba ludności – 10 364 388
- liczba pracujących Polaków – ok. 3000
- stopa bezrobocia (w proc.) – 8,2
- min. płaca 1233 euro mies.
Cypr
- liczba ludności – 780 133
- liczba pracujących Polaków – ok. 3000
- stopa bezrobocia (w proc.) – 5,0.
- min. płaca – 632 euro mies.
Holandia
- liczba ludności – 16,1 mln
- liczba pracujących Polaków – ok. 26 500
- stopa bezrobocia (w proc.) – 3,8
- min. płaca 1268 euro mies.
Finlandia
- liczba ludności – 5 223 442
- liczba pracujących Polaków – ok. 400
- stopa bezrobocia (w proc.) – 8,0
- min. płaca – nie ma ustawowych regulacji, śred. mies. płaca – 2300 euro
Włochy
- liczba ludności – 58 842 580
- liczba pracujących Polaków – ok. 48 000
- stopa bezrobocia (w proc.) – 6,9
- min. płaca – brak ustawowych regulacji
Austria
- liczba ludności – 8 184 691
- liczba pracujących Polaków – ok. 10 000
- stopa bezrobocia (w proc.) – 4,6
- min. płaca – brak ustawowych regulacji, śred. roczna pensja – 24 tys. euro
- Wiele młodych osób, które pracują za granicą, zakłada tam rodzinę
Grecja
- liczba ludności – 10 668 354
- liczba pracujących Polaków – ok. 3000
- stopa bezrobocia (w proc.) – 8,7
- min. płaca 668 euro mies.
Niemcy
- liczba ludności – 82 070 000
- liczba pracujących Polaków – ok. 300 000
- stopa bezrobocia (w proc.) – 8,0
- min. płaca – brak ustawowych regulacji
Szwecja
- liczba ludności – 9,11 mln
- liczba pracujących Polaków – ok. 6400
- stopa bezrobocia (w proc.) –5,6
- min. płaca – nie ma ustawowych regulacji, śred. mies. pensja 2000 euro
Alicja Hass
