Prawo holenderskie, podobnie jak ustawodawstwo innych krajów europejskich, nakłada na pracodawców zobowiązania do zapewnienia pracownikom należytych warunków pracy. Zobowiązania dotyczą m.in. sporządzania planu rocznego oraz raportowania bezpieczeństwa w miejscu pracy. Powołana przez państwo holenderskie inspekcja pracy kontroluje pracodawców pod kątem przestrzegania warunków pracy (przykładowo sprawności maszyn, kontroli stanowisk pracy, instrukcji dotyczących wykonywanych przez pracowników robót oraz obsługi sprzętu).
Pracodawca zobowiązany jest do prowadzenia ewidencji wypadków do jakich doszło na terenie zakładu pracy. Wszystkie wypadki powinny zostać odnotowane z uwzględnieniem daty wypadku oraz rodzaju szkody doznanej przez pracownika. Po wypadku powinna zostać dokonana analiza zagrożeń w miejscu wypadku w celu minimalizacji ryzyka na przyszłość.
Zgodnie z prawem holenderskim pracodawca jest zobowiązany przedstawić dowody, że wypadek nie nastąpił z jego winy. Nie będzie to możliwe bez posiadania dowodów przyczyny wypadku. Brak powyższych informacji może obciążyć pracodawcę w ewentualnym procesie cywilnym (pracodawca ma wszakże zapewnić pracownikom bezpieczeństwo i badać powody wypadków, aby na przyszłość nie doprowadzać do podobnych zdarzeń).
Jeżeli więc poszkodowany pracownik zamierza pozwać pracodawcę o odszkodowanie, powinien przede wszystkim wykazać, iż standardy bezpieczeństwa nie zostały spełnione. Udowodnienie, że pracodawca zapewnił warunki BHP leży wówczas po stronie pracodawcy. Można więc stwierdzić, że w sprawach dotyczących wypadków przy pracy w Holandii, istnieje zasada „odwrotnego udowadniania” (przykładowo w sprawach cywilno-prawnych oskarżający udowadnia, tak w przypadku wypadku w pracy - pracodawca musi udowodnić, że dotrzymał swoich zobowiązań wobec pracownika).
Odpowiedzialność za wypadek z udziałem pracownika
Ustalenie odpowiedzialności za wypadek przy pracy w Holandii w wielu przypadkach przebiega sprawnie. Jednak w wielu bardziej skomplikowanych sprawach, gdzie poszkodowany pracownik lub pracodawca nie zgłosił wypadku, lub uczynił to po upływie kilku miesięcy od wypadku, powstają trudności w określeniu powodów wypadku. Często bowiem pracodawcy dokonują zmian na stanowisku pracy aby zatrzeć ewentualne dowody. Aby uniknąć trudności z ustaleniem odpowiedzialności, poszkodowany powinien koniecznie wezwać pogotowie ratunkowe na miejsce wypadku (jeżeli doznał obrażeń fizycznych). Wówczas o wypadku automatycznie informowana jest inspekcja pracy, która jeszcze tego samego lub następnego dnia po wypadku dokonuje kontroli pracodawcy pod względem przestrzegania zasad bezpieczeństwa pracy. Warto zaznaczyć, iż holenderscy pracodawcy starają się uniknąć inspekcji, przewożąc poszkodowanych pracowników do szpitala we własnym zakresie.
Zgłoszenie zdarzenia do inspekcji pracy jest więc czynnością konieczną, działającą w interesie poszkodowanego, która pozwoli dogłębnie zanalizować przyczyny wypadku. Generalną zasadą jest, iż wypadki są zgłaszane przez pracodawcę. Jeżeli nie uczynił on tego – zostanie ukarany za zaniedbanie w tym zakresie (aczkolwiek dla samej sprawy cywilnej o odszkodowanie nie oznacza to przyjęcia odpowiedzialności). Brak odnotowania wypadku przez pracodawcę lub inspekcję pracy może powodować znaczne trudności w udowodnieniu zajścia zdarzenia, a przez to wydłużyć czas wysunięcia roszczeń odszkodowawczych.
Naciski pracodawców na poszkodowanych i świadków
Pracownicy, którzy decydują się złożyć roszczenie odszkodowawcze za szkody doznane w wypadku przy pracy w Holandii, mogą spotkać się z presją lub naciskiem pracodawców dotyczącą zaprzestania takich działań pod groźbą utraty pracy. Takie działanie pracodawcy należy uznać za bezprawne. Jeżeli dodatkowo pracodawca stara się wymusić na pracowniku podpisanie fałszywych oświadczeń dotyczących przebiegu wypadku, najrozsądniejsze jest skontaktowanie się z adwokatem holenderskim.
Informacje niezbędne do dochodzenia odszkodowania po wypadku
Podstawowym problemem wielu spraw odszkodowawczych w Holandii jest brak dowodów zaistnienia zdarzenia, a przez to brak możliwości udowodnienia czyjejkolwiek winy za powstanie szkody. Dlatego ważne jest, aby poszkodowany zabezpieczył jak najwięcej dowodów. Przykładowo poprzez wykonanie zdjęć miejsca zdarzenia (niesprawnej maszyny, rozlanej substancji, wszelkich okoliczności i otoczenia miejsca wypadku), zawiadomienie przełożonych i odnotowanie wypadku, skonsultowanie obrażeń z lekarzem. Nierzadko zdarza się, iż pracodawca jeszcze przed kontrolą inspekcji pracy szybko montuje nieużywane zabezpieczenia ochronne do maszyn, na których pracował poszkodowany.
Ważne jest również zabezpieczenie danych świadków zdarzenia. Czasami niektórzy świadkowie nie chcą lub nie mają odwagi zeznawać z obawy o utratę pracy. W tym miejscu należy dokładnie zaznaczyć, iż wywieranie przez pracodawcę presji (szczególnie w postaci gróźb zwolnienia z pracy) na poszkodowanego i świadków zdarzenia poprzez namawianie do składania fałszywych zeznań lub zaprzestania starań o odszkodowanie, nie jest zgodne z prawem.
Zwolnienie chorobowe na skutek wypadku przy pracy
Holenderski pracodawca musi zapewnić płatność zasiłku chorobowego podczas trwania choroby lub co najmniej do momentu zakończenia umowy. W chwili gdy umowy są zawierane na czas określony pracodawca zobowiązany jest do wypłacania zasiłku do momentu zakończenia trwania umowy. Gdyby jednak umowa o pracę była zawarta na czas nieokreślony – wówczas pracodawca powinien wypłacać zasiłek przez co najmniej dwa lata (chyba, że pracownik wcześniej powróci do zdrowia). Jeżeli jednak pracownik nie powróci do zdrowia w tym okresie, dopiero po upływie dwóch latach niezdolności do pracy (w przypadku umowy na czas nieokreślony), pracodawca może złożyć wniosek o uznanie zwolnienia u najniższej instancji prawnej, tak zwanej ‘Kantongerecht'. Podjęcie takiego działania przez pracodawcę ma na celu zaprzestanie finansowania pracownika, który nie świadczy pracy ze względu na swoje dolegliwości. Po zwolnieniu, pracownik zostaje zgłoszony do ubezpieczenia socjalnego UWV (odpowiednik polskiego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych), który wypłaca zasiłek w wysokości przeciętnie około 70% ostatnio otrzymanych zarobków.
Roszczenia odszkodowawcze wysuwane w stosunku do pracodawcy
Według holenderskiego prawa pracownik ma nie tylko prawo do zapewnienia zwrotu dochodów, lecz również do pokrycia wszelkich kosztów jednoznacznie związanych z wypadkiem. Po uznaniu odpowiedzialności pracodawcy za wypadek, wszelkie roszczenia pokrywane są z jego ubezpieczenia. Poszkodowany może starać się o zwrot kosztów związanych z pobytem w szpitalu, rehabilitacją, leczeniem. Ponadto można zgłosić inne koszty materialne jak na przykład utratę odzieży lub zniszczenie samochodu. Jeżeli pracownik nie jest w stanie kontynuować zatrudnienia ze względu na zakres doznanych obrażeń, odszkodowanie powinno rekompensować również utracone na przyszłość dochody. W tym celu konieczne będzie określenie jakich zarobków poszkodowany mógł się spodziewać w przyszłości.
Poza wymienionymi powyżej roszczeniami poszkodowanemu przysługuje odszkodowanie za doznany uszczerbek na zdrowiu oraz straty psychiczne. Wysokość odszkodowania zależy od wielu czynników, takich jak głębokość doznanych szkód, komplikacje i długość leczenia, perspektywy na przyszłość.
Czy warto wracać do kraju po wypadku w Holandii?
Oczywiste jest, że w sytuacji, w której wypadek powoduje częściową lub całkowitą niezdolność do pracy, wielu poszkodowanych zastanawia się nad powrotem do Polski. W przypadku dochodzenia roszczeń za doznane szkody, niezmierne ważna jest odpowiedź na pytanie, czy poszkodowany zamierzał pozostać w Holandii na dłużej czy też wrócić do kraju, gdyby wypadek nie miał miejsca.
Mianowicie, podczas oceniania wysokości roszczenia zwraca się uwagę na tak zwany standard życiowy w danym kraju. Utrzymanie w Holandii jest droższe niż w Polsce, co oznacza, iż w momencie gdy poszkodowany miał zamiar zamieszkać w Holandii na stałe, jego szkoda jest znacznie większa niż w momencie gdyby miał on zamiar powrócić do Polski.
Podczas rozmowy z adwokatem i precyzowania roszczeń, ważne jest aby jak najszybciej przekazać informację na ten temat.
Biuro Dochodzenia Odszkodowań Campter –
- pomoc poszkodowanym w wypadkach
- pomoc poszkodowanym w wypadkach
