Urlop macierzyński ustanowiony został ze względu na zapewnienie ochrony zdrowia kobiet w ostatnim okresie ciąży, jak również tuż po porodzie. Ma on również zapewnić świeżo upieczonej mamie możliwość zapewnienia opieki jej nowonarodzonemu maleństwu.
Urlop macierzyński i wychowawczy przysługuje tylko wtedy, jeśli pracownica podpisaną umowę o pracę. Jeśli pracuje na umowę zlecenie, umowę o dzieło albo jest na tzw. "samozatrudnieniu", te przywileje jej nie obejmują.
Z urlopu macierzyńskiego może korzystać matka dziecka i ojciec dziecka. Pracownica wychowująca dziecko przysposobione oraz mąż pracownicy wychowującej dziecko przysposobione korzystają z urlopu na prawach urlopu macierzyńskiego.
Jego wymiar uzależniony jest od kilku czynników, jednak nigdy nie może być krótszy niż 8 tygodni, które zdaniem ustawodawcy są niezbędne dla powrotu do sił kobiety.
Jeżeli na przykład dziecko po porodzie musi zostać w szpitalu, wówczas kobieta musi wykorzystać co najmniej 8 tygodni urlopu, a resztę przełożyć na czas, kiedy dziecko wyjdzie ze szpitala.
Wymiar urlopu macierzyńskiego wynosi:
- 18 tygodni przy pierwszym porodzie,
- 20 tygodni przy każdym następnym porodzie,
- 28 tygodni w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie
Pracownica może wykorzystać co najmniej 2 tygodnie urlopu macierzyńskiego przed przewidywaną datą porodu. Prawa do tego urlopu nie można się zrzec, można go jedynie rozdzielić między oboje rodziców.
Podczas urlopu macierzyńskiego, korzystającemu z niego rodzicowi przysługuje zasiłek macierzyński. Zasiłek macierzyński stanowi zabezpieczenie materialne pracownicy w okresie urlopu macierzyńskiego. Miesięczny zasiłek wynosi 100% wynagrodzenia. Podstawę wymiaru omawianego zasiłku stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone pracownicy za okres 6 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym nastąpił poród. Niezbędnym dokumentem do wypłaty zasiłku macierzyńskiego jest zaświadczenie o przewidywanej dacie porodu - za okres przed porodem albo akt urodzenia dziecka - za okres od dnia porodu oraz oświadczenie o urodzeniu pierwszego lub kolejnego dziecka.
Zobacz też: Podanie o urlop macierzyński
