Intercyza

Planujecie wspólne życie? Świetnie. Zanim jednak wpadniecie z tego powodu w euforię, musicie poważnie ze sobą porozmawiać. A jest o czym. Trzeba zdecydować nie tylko o formie ślubu (konkordatowy, czy cywilny), ale także ustalić, jakie nazwisko przyjmiecie wy i wasze dzieci. Najważniejsza jednak decyzja dotyczy tego, jak będą wyglądały wasze sprawy majątkowe. Musicie odpowiedzieć sobie na pytanie, czy chcecie dorabiać się wspólnie, czy też każde z was będzie to robiło na „własny” rachunek. Każde z tych rozwiązań rodzi inne skutki prawne w przyszłości.

Nasze czy moje
Zgodnie z prawem, z chwilą zawarcia związku małżeńskiego powstaje między wami wspólność majątkowa. Co za tym idzie wszystko, czego się razem dorobicie czy kupicie (a także to, co otrzymaliście z okazji ślubu), stanowi wasz wspólny majątek. Możecie jednak zdecydować, że choć żyjecie razem, wasze majątki pozostaną oddzielne. W takim wypadku musicie spisać umowę majątkową, zwaną potocznie intercyzą. Gdy spisujecie intercyzę przed ślubem, zaczyna ona obowiązywać od dnia zawarcia związku, chyba że w umowie wskażecie inną datę.

Co daje intercyza?
Najczęściej sporządza się ją wówczas, gdy para postanawia, że w małżeństwie będzie obowiązywała rozdzielność majątkowa. Dzięki intercyzie od dnia ślubu wszystko, czego się dorobisz, będzie twoją wyłączną własnością (to samo dotyczy twojego męża). Taka umowa jest przydatna w sytuacji, gdy np. jedno z was zamierza po ślubie prowadzić działalność gospodarczą. Rozkręcanie interesu łączy się zwykle z dużym ryzykiem finansowym. Intercyza pozwala w razie ewentualnej plajty uchronić współmałżonka przed wierzycielami.

UWAGA! Nie należy ulegać sugestiom rodziny lub znajomych i spisywać intercyzę tylko dlatego, by zaznaczyć, że mieszkanie lub samochód, które dostałaś od rodziców, stanowią twoją wyłączną własność. Przepisy prawa stanowią bowiem, że wszystko, co kupiłaś lub dostałaś przed ślubem, to twój majątek odrębny i przyszły mąż nie może rościć do niego żadnych pretensji.

Zalety i wady
Dzięki intercyzie możesz samodzielnie i w sposób nieograniczony zarządzać i rozporządzać całym twoim majątkiem. Nie odpowiadasz także za długi męża (gdyby ich narobił), ale tylko wówczas, gdy intercyza została zawarta przed ślubem. Jeśli zdecydowaliście się na nią po zawarciu związku, w razie długów będziecie za nie odpowiadać wspólnym majątkiem, jaki wypracowaliście do chwili podpisania umowy. Intercyza ma też ten plus, że jeśli postanowicie się rozwieść, dzięki niej unikniecie szarpaniny przy podziale majątku. Bo po prostu nie będzie co dzielić, skoro nie macie nic wspólnego. Wadą tej umowy jest to, że nie możecie wspólnie rozliczać się z urzędem skarbowym. Pół biedy, jeśli zarabiacie podobnie. Gorzej, jeśli jedno z was osiąga znacznie wyższe zarobki od drugiego. Dzięki wspólnemu rozliczeniu moglibyście zapłacić mniejszy podatek, kiedy obowiązuje intercyza – jest to wykluczone. Intercyza wpływa także na możliwość wzięcia przez was kredytu – twoja lub męża zdolność kredytowa będzie niższa, niż gdybyście byli oceniani wspólnie.

• Rozszerzyć wspólność majątkową – ustalając, że to, co było dotąd własnością tylko jednego z was, staje się wspólne z chwilą zawarcia związku małżeńskiego. Na przykład postanowisz, że twój przyszły mąż będzie współwłaścicielem działki, którą kupiłaś przed ślubem.

UWAGA! Nie można rozszerzać wspólności na przedmioty, które przypadną jednemu z was z tytułu dziedziczenia, zapisu lub darowizny, na wierzytelności należne z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, a także na tzw. prawa niezbywalne, np. prawa autorskie.

• Ograniczyć wspólność majątkową przez wyłączenie z niej pewnych składników majątku. Na przykład uzgadniacie, że pieniądze, które każde z was zarobi w ramach umowy o dzieło lub zlecenia, zachowacie tylko dla siebie.

• Ustanowić rozdzielność z wyrównaniem dorobków. Taka umowa pozwala każdemu z was rozporządzać swoim majątkiem według własnego uznania. Jednak w razie rozwodu (lub rozwiązania umowy intercyzy) to z was, którego majątek przyniósł mniej zysków w trakcie małżeństwa, będzie miało prawo domagać się od drugiego współmałżonka odpowiedniego wyrównania. Na przykład ty nie pracujesz, zajmujesz się domem i dziećmi, a co za tym idzie nie pomnażasz swojego majątku. Twój mąż – przeciwnie, prowadzi różnorakie interesy, które przynoszą mu znaczny zysk. W razie rozwodu będziesz mogła dochodzić od niego powiększenia swojego majątku.

UWAGA! Intercyzę można także sporządzić podczas trwania związku małżeńskiego.

Ile kosztuje intercyza
Intercyza musi być sporządzona w formie aktu notarialnego – inaczej będzie nieważna. Idąc do kancelarii notarialnej, należy zabrać ze sobą dowód osobisty i 400 zł (tyle wynosi maksymalna taksa notarialna za tego rodzaju umowę). Intercyzę podpisujecie obydwoje, zaświadczając w ten sposób, że godzicie się na takie rozwiązanie kwestii majątku.

Czego nie może zawierać intercyza?
Spisując intercyzę, nie możecie:

• Wyłączyć ze wspólności wynagrodzenia za pracę i dochodów z innej działalności jednego z was, podczas gdy tą wspólnością są objęte dochody drugiego małżonka.
• Rozszerzyć wspólności wyłącznie na prawa majątkowe przysługujące jednemu z was.
• Wykluczone jest zawarcie umowy majątkowej, w myśl której wspólność jest rozszerzona na pewne przedmioty, a na inne – ograniczona.

Umowa intercyzy nie wymaga uzasadnienia.
Zawsze możliwa jest zmiana treści umowy majątkowej między wami lub jej rozwiązanie. Musi być przy tym jednak zachowana forma aktu notarialnego.
Jeżeli w ramach intercyzy ustanowiliście rozdzielność z wyrównaniem dorobków, w przypadku rozwodu dorobek zostanie obliczony według stanu majątku w momencie ustania wspólności i według cen z chwili rozliczenia.

Alicja Hass / Przyjaciółka