Komu zatem można będzie powierzyć opiekę nad dzieckiem, gdy rodzice będą w pracy?
NOWE ŻŁOBKI
Dotychczas żłobki były zakładami opieki zdrowotnej i przy ich zakładaniu obowiązywały surowe wymagania lokalowe i sanitarne. Teraz przepisy zostały złagodzone. Jeden opiekun będzie miał pod opieką maksymalnie 8 dzieci w wieku od ukończenia 20 tygodnia życia do 3 lat. Jeśli jednak w grupie będzie choć jedno dziecko, które nie ukończyło roku lub jest niepełnosprawne, jeden opiekun będzie mógł się zajmować najwyżej 5 dzieci.
Opiekunem może zostać tylko osoba posiadająca odpowiednie kwalifikacje. W większych żłobkach (od 20 dzieci) musi być zatrudniona przynajmniej jedna pielęgniarka lub położna. Żłobek może prowadzić gmina, stowarzyszenie, firma mająca osobowość prawną lub zwykła osoba - o ile zatrudnione zostaną siły fachowe. Dziecko będzie mogło przebywać w żłobku do 10 godzin dziennie, a w szczególnie uzasadnionych przypadkach nawet dłużej - za dodatkową opłatą.
KLUB DZIECIĘCY
To jakby rodzaj żłobka, ale w klubie dziecko może przebywać maksymalnie 5 godzin dziennie. Druga różnica jest taka, że dzieci muszą mieć co najmniej rok. Trzecia - że w zajęciach klubowych mogą brać udział rodzice. Kwalifikacje opiekunów i liczebność grupy mają być identyczne jak w żłobkach.
DZIENNY OPIEKUN
Opiekę nad dziećmi będą mogły sprawować we własnym domu (lub w lokalach udostępnionych przez samorządy) osoby zatrudnione przez gminę. Tzw. opiekun dzienny będzie mógł zajmować się dziećmi od ukończenia 20 tygodnia życia do 3 lat (w wyjątkowych przypadkach do 4 lat). Opiekunowie zostaną wyłonieni w drodze konkursu.
Muszą przejść 160-godzinne szkolenie lub 40-godzinne uzupełniające, chyba że mają doświadczenie praktyczne w pracy z dziećmi do lat 3. Za szkolenie i zatrudnienie opiekuna płaci gmina. W umowie zostaną określone obowiązki opiekuna, miejsce i czas sprawowania opieki, liczba dzieci powierzonych opiece oraz wysokość wynagrodzenia. Liczba dzieci zależy od wielkości lokalu. Maksymalnie może to być pięcioro dzieci, jeżeli w grupie jest dziecko niepełnosprawne lub wymagające szczególnej opieki - troje.
Za nianię zatrudnioną oficjalnie budżet państwa będzie opłacał składki emerytalno-rentową i wypadkową oraz ubezpieczenie zdrowotne (naliczane od minimalnego wynagrodzenia). Niania zostanie zgłoszona do ZUS i będzie płacić podatki od zarobków. Jeśli będzie otrzymywać więcej pieniędzy niż minimum, różnicę w składkach pokryją rodzice.
Niania będzie mogła się opiekować dzieckiem mającym więcej niż 20 tygodni do 3 lat i tylko wtedy, gdy oboje rodzice lub samotny rodzic pracują. W latach 2011-2013 rząd dopłaci samorządom za powstanie 277 żłobków i klubów dziecięcych, dofinansuje doposażenie 2540 żłobków, klubów dziecięcych i pomieszczeń dla dziennych opiekunów; dofinansuje adaptację 1670 żłobków, klubów dziecięcych oraz lokali dla dziennych opiekunów dzieci.