"Zaćma" to nominowany do gdyńskich Złotych Lwów, najnowszy film Ryszarda Bugajskiego – twórcy wielokrotnie nagradzanych produkcji: "Przesłuchanie" i "Układ zamknięty". Zdumiewająca historia spotkania Kardynała Stefana Wyszyńskiego – Prymasa Tysiąclecia z Julią Brystygierową, jedną z najbardziej niesławnych postaci powojennej Polski.
O filmie
Druga połowa lat. 50. O prywatną audiencję u prymasa Stefana Wyszyńskiego (Marek Kalita) ubiega się Julia Brystygierowa, była szefowa owianego złą sławą Departamentu V. Eks-funkcjonariuszka Ministerstwa Bezpieczeństwa, zwana niegdyś "Krwawą Luną", słynęła z tego, że osobiście i z sadystyczną zawziętością katowała więźniów politycznych. W swoich donosach do NKWD nie oszczędzała również partyjnych towarzyszy. Teraz, szukając porady duchowej, dąży do spotkania z Wyszyńskim. Zanim jednak dojdzie do konfrontacji z głową Kościoła, Brystygierowa będzie musiała przekonać do swoich racji oślepionego księdza (Janusz Gajos) i cierpiącą na kryzys wiary zakonnicę (Małgorzata Zajączkowska).
fot. Jacek Drygala / KinoŚwiat
Kim była Julia Brystygier?
Julia Brystygier od 1932 roku była etatową funkcjonariuszką Komunistycznej Partii Zachodniej Ukrainy. Wielokrotnie była aresztowana i skazywana za działalność wywrotową. Po wybuchu wojny przyjęła obywatelstwo sowieckie i rozpoczęła pracę we Lwowie jako sekretarz Komitetu Obwodowego MOPR (Międzynarodowa Organizacja Pomocy Rewolucjonistom). Była redaktorem polskojęzycznego, prosowieckiego pisma "Nowe Widnokręgi". W latach 1943–1944 była członkiem Zarządu Głównego Związku Patriotów Polskich. Należała do PPR. Jeszcze przed końcem wojny rozpoczęła pracę w Resorcie Bezpieczeństwa Publicznego (RBP), które zostało później przekształcone w Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego (MBP). Została dyrektorką Departamentu V. Otrzymała stopień pułkownika. Głównym jej zadaniem było zwalczanie opozycji politycznej i kościoła katolickiego. Osobiście znęcała się nad więźniami. Biła batem po twarzy, ale znana była przede wszystkim z sadystycznego traktowania młodych mężczyzn – na przykład, szefowi propagandy PSL w województwie olsztyńskim, Bolesławowi Szafarzyńskiemu, w 1947 roku szufladą biurka zmiażdżyła przyrodzenie. Stąd przydomek "Krwawa Luna".
Kogo zobaczymy na ekranie?
Sadystyczną funkcjonariuszkę UB, znaną jako "Krwawa Luna", zagrała Maria Mamona ("Układ zamknięty"). W niestrudzonego obrońcę wiary, tradycji i kultury, będącego żywym symbolem zmagań z komunizmem, wcielił się Marek Kalita. Obok nich w "Zaćmie" zobaczymy m.in. Janusza Gajosa – zdobywcę nagrody dla Najlepszego Aktora na 40. edycji Festiwalu Filmowego w Gdyni, Małgorzatę Zajączkowską, Bartosza Porczyka, Sławomira Orzechowskiego i Kazimierza Kaczora.
