"Klimaty", intymna opowieść o rozpadzie pewnego związku, na ubiegłorocznym festiwalu filmowym w Cannes zebrała zachwycone opinie publiczności oraz mediów i została wyróżniona nagrodą FIPRESCI. Międzynarodowa krytyka była pod wrażeniem przenikliwości i autentyzmu, z jaką turecki reżyser, Nuri Bilge Ceylan, opowiada o uczuciach i stawiała go obok dwóch wielkich mistrzów emocji - Ingmara Bergmana i Michelangelo Antonioniego. Bohaterowie Klimatów znajdują się w bardzo bolesnym, ale też istotnym momencie wspólnego życia - tuż przed rozstaniem. Jesteśmy świadkami zmiennych klimatów, z których zbudowany był ich związek. Jest tu zniechęcenie, wypalenie, zazdrość, pożądanie i tęsknota – wszystko to ukazane praktycznie bez słów, wyłącznie poprzez obraz filmowy. Najciekawszą, ale i w jakiś sposób niepokojącą stroną "Klimatów" jest fakt, że to właśnie sam reżyser wraz ze swoją młodą żoną grają parę przeżywającą kryzys. Ceylan bawi się cienką granicą pomiędzy rzeczywistością i fikcją - film w dużej części zrealizowany jest w jego prywatnym mieszkaniu, pośród jego rodzinnych zdjęć. Jednak, jak mówi twórca, nie jest to po prostu film autobiograficzny. Ceylan, jak sam wyznaje, pragnął jedynie pokazać, że wydarzenia pokazane w filmie są niezwykle bliskie rzeczywistości i mogą stać się codziennością każdego związku...
Nuri Bilge Ceylan, już w swoich poprzednich filmach, szczególnie w obsypanym nagrodami "Uzaku", udowodnił, że jak nikt potrafi mówić o samotności, również o samotności u boku bliskich. "Klimaty" stanowią intensywny, choć również bardzo subtelny portret egzystencjalnej alienacji i za pomocą obrazów dobitnie wyrażają to, co inni umieją powiedzieć jedynie za pośrednictwem słów. Film Ceylana zbliża się do naturalnego rytmu życia, znaczenia często wyrażane są poprzez ciszę, dygresje, czasem w krępujący sposób śmieszne, czasem - niezwykle wzruszające.
Isa, nauczyciel uniwersytecki i Bahar, swego czasu jego studentka, a teraz telewizyjna scenograf, przeżywają kryzys ich związku. Podczas wakacji, które spędzają razem na południu Turcji, postanawiają się rozstać. Isa wraca sam do Istambułu i zaczyna się spotykać ze swoją dawną miłością – Serap. Ta pewnego dnia wyznaje, że słyszała, iż Bahar wyjechała do wschodniej Turcji. Isa jedzie za nią do ośnieżonej krainy i nieustannie śledzi ją na planie programu, nad którym pracuje. Kiedy byli kochankowie spotykają się, Bahar, nawet po paru drinkach, zachowuje się wobec Isy lekceważąco. Jednak kiedy mężczyzna podgląda dziewczynę z ukrycia, może zobaczyć jak ta wybucha histerycznym płaczem. Isa proponuje, aby zaczęli wszystko od nowa, ale Bahar odmawia. Isa, pozostawiony samemu sobie, błąka się po okolicy i fotografuje ruiny. Jednak w nocy Bahar zjawia się w jego pokoju - byli kochankowie znów leżą razem w jednym łóżku. Następnego ranka Isa leci do Istambułu, a Bahar wraca na plan filmowy. Prace ekipy zakłóca dźwięk samolotu ponad ich głowami.
Niektóre głosy prasy na temat filmu:
"Klimaty" to portret mężczyzny, który nie rozumie samego siebie, swojej istoty. Był to jeden z najbardziej wyrafinowanych filmów w konkursie festiwalu w Cannes. Znakomicie uchwycona historia rozpoczyna się kilka minut po gwałtownym zerwaniu między mężczyzną i kobietą. Cała uwaga skupia się na mężczyźnie – profesorze, granym przez samego reżysera. Ceylan skomponował swój film z minimalistycznych, ale też naturalistycznych dialogów, zapierających dech obrazów oraz niezwykłej sceny erotycznej i wprawił festiwalową publiczność w osłupienie. Przedstawił psychologiczny portret wewnętrzny, powoli, ale skutecznie, wykopując drogę do samego dna ludzkiej duszy.
Manohla Gargis, "New York Times"
Ceylan stworzył dzieło, które z całą pewnością jest najbardziej osobistym filmem, jaki mogliśmy zobaczyć w Cannes, a może nawet w ciągu tego roku. "Klimaty" opowiadają skromną, choć z drugiej strony bardzo złożoną historię, o emocjonalnym dystansie pomiędzy ludźmi oraz o mentalnych przyzwyczajeniach, które ograniczają każdego człowieka... Dojrzałość Ceylana jako narratora przejawia się w jego oszczędności, w tym że potrafi sobie narzucić ograniczenie, aby nie powiedzieć widzom zbyt dużo. Reżyser woli cichą, ale nastrojoną jak najlepszy instrument, ekspresję ludzkiej twarzy i pokazuje nam niuanse, które zdają się wypełniać w nas puste miejsca. "Klimaty" stawiają Ceylana na równi z Ingmarem Bergmanem... Jeśli Isa, bohater filmu, rzeczywiście jest podobny do Ceylana, to "Klimaty" stanowią jeden z najbardziej bezlitosnych autoportretów w dziejach kina. Ten film, ze swoim bogactwem, złożonością i subtelnością jest niezwykły nie tylko wśród dzisiejszych produkcji, ale także na tle dokonań najbardziej czczonych i uznanych reżyserów.
Jonathan Romney, "Screen Daily"
"Klimaty" albo oczarowują albo doprowadzają do wściekłości. To zależy od indywidualnego progu tolerancji na ból miłości i emocjonalny minimalizm. Ale nawet widzowie, którzy nie lubią filmowej ascezy, znajdą powody by zainteresować się "Klimatami". Pod maską surowości, film kryje bijące serce, świadomy czar, egoizm i wiele innych sprzeczności. Ceylan reżyser lubuje się w długich, czasem trudnych w percepcji ujęciach, ale kamienna twarz Ceylana-aktora odpłaca za tą uwagę z nawiązką.
Mary Corliss, "Time"
"Klimaty" Nuri Bilge Ceglana niosą orzeźwiający klimat artystycznych filmów z lat 60. W tej drobiazgowej obserwacji rozsypującego się małżeństwa można odnaleźć atmosferę wczesnych obrazów Antonioniego.
Sheila Johnston, "Independent"
Jednym z laureatów Cannes były "Klimaty" Nuri Bilge Ceylana. Ta trudna i rozdzierająca opowieść o rozpadzie związku potwierdza, że wśród współczesnych reżyserów nikt, tak jak Ceylan, nie prowokuje do myślenia. Turecki reżyser, łącząc wspaniałe obrazy z oszczędnymi dialogami, po mistrzowsku opowiada o samotności, o straconej szansie. Ceylan otrzymał w Cannes nagrodę FIPRESCI. Ale zasługiwał na Złotą Palmę...
Ron Holloway, "Inter Film"
REŻYSER
Nuri Bilge Ceylan urodził się w Stambule w Turcji w 1959 roku. Po ukończeniu Wydziału Inżynierii Uniwersytetu Bosphorus w Stambule, studiował przez dwa lata reżyserię na Uniwersytecie Mimar Sinan w Stambule. Po pierwszym filmie krótkometrażowym, "Koza", w 1997 roku nakręcił obraz "Kasaba", za który otrzymał Caligari Film Award na festiwalu w Berlinie. Dwa lata później zrealizował "Mayis sikintisi (Chmury w maju)" wyróżnione nagrodą FIPRESCI Europejskich Nagród Filmowych i nagrodą za reżyserię na festiwalu w Buenos Aires. Trzeci film reżysera, "Uzak", został obsypany nagrodami na międzynarodowych festiwalach i otrzymał między innymi Grand Prix na festiwalu w Cannes i nagrodę FIPRESCI w San Sebastian. Na temat swojego ostatniego filmu pt. "Klimaty", reżyser powiedział: Człowieka uszczęśliwiają rzeczy proste, a unieszczęśliwiają jeszcze prostsze. Tak, jak każdy rodzi się z prostego powodu i z jeszcze prostszego powodu umiera... Małżeństwo Isy i Bahar przechodzi kryzys. Te dwie samotne postaci poddają się najróżniejszym emocjom, przechodzą przez najróżniejsze klimaty. Szukają szczęścia, które już do nich nie należy.
W rolach głównych "Klimatów" występują:
Nuri Bilge Ceylan jako Isa
Ebru Ceylan jako Bahar
Nazan Kirilmis jako Serap
"Klimaty", Reżyseria: Nuri Bilge Ceylan, Premiera w Polsce: 20 kwietnia 2007, Produkcja: Turcja/Francja 2006, Dystrybucja w Polsce: GUTEK FILM, Czas trwania: 97 min.
Źródło: materiały od dystrybutora.
