Oficjalnie za pierwszy dzień kalendarzowej wiosny uważany jest 21 marca. Ta astronomiczna zaczyna się w momencie gdy Słońce przekracza równik. Jest to moment zwany przez astronomów równonocą wiosenną i przeważnie ma miejsce około 20 marca.
Pierwszy dzień wiosny
O ile pierwszy dzień wiosny kalendarzowej ustalony jest umownie na 21 marca, o tyle wiosna astronomiczna rozpoczyna się w chwili gdy słońce przekracza równik. Dzieje się to zazwyczaj 20 lub 21 marca (stąd też data pierwszego dnia wiosny kalendarzowej).Co roku początek kalendarzowej wiosny zaczyn się o innej porze. Na przykład w 2008 roku wiosna astronomiczna zaczęła się 20 marca punktualnie o 6:48 ,w 2007 roku wiosna przyszła 21 marca 7 minut po północy.
Astronomiczna wiosna kończy się letnim przesileniem, czyli najdłuższym dniem roku wypadającym z 20 na 21 czerwca. Jest to ostatni dzień wiosny kalendarzowej,ponieważ 22 czerwca rozpoczyna się kalendarzowe lato.
W tym roku wiosna astronomiczna zaczynie się 20 marca o godzinie 17:32 UTC (Universal Time Clock) czyli 18:32 czasu polskiego. dla porównania można dodać, iż w 2009 roku rozpoczęła się 20 marca o godzinie 12:44 czasu polskiego a w 2008 o 6:48 rano czasu polskiego.
Tradycje, obrzędy, zwyczaje
Jako, że pierwszy dzień wiosny związany jest z końcem zimy i przebudzaniem się przyrody do życia, miał on przez wieki ogromny wpływ na ludzi. Jeszcze z czasów pogańskich pochodzi święto wiosny o nazwie "Jare". To bogate w obrzędy powitanie wiosny. Niektóre z nich, np. topienie „Marzanny” jest znane i praktykowane do dzisiaj.
Słowiańska historia
Nasi słowiańscy przodkowie szczególnie dużo uwagi poświęcali Matce Ziemi. Towarzyszące mu magiczne obrzędy miały wnieść do domów energię i radość życia, oraz zapewnić dobry urodzaj i powodzenie na cały rozpoczynający się rok. Najbardziej powszechnym i znanym zwyczajem było topienie lub palenie słomianej kukły, zwanej Marzanną. Gałgan symbolizował przepędzenie zimy. Zazwyczaj czyniono to tuż po wszczęciu hałasu. Tupano, kołatano na kołatkach, trzaskano z batów, grzechotano łącząc powstały hałas z donośnym śpiewem.
Sprzeciw kościoła
Pogańskie zwyczaje wzbudzały sprzeciw ze strony kościoła chrześcijańskiego. Próbowano nawet zakazać obrzędów, rodzima tradycja okazała się jednak silniejsza. W konsekwencji na przełomie XVII i XVIII wieku usiłowano tradycje topienia Marzanny zastąpić zrzucaniem z wieży kościelnej kukły symbolizującej Judasza. Nowy zwyczaj nie spotkał się jednak z aprobatą.
Wiosenne porządki
Po rytualnym symbolicznym przepędzeniu zimy, przychodziła kolej na powitanie i przyjęcie wiosny. Mężczyźni rozpalali na wzgórzach ogniska mające dodatkowo przyspieszyć oczekiwane przyjście słonecznych dni. Młodzi wyruszali do lasu w poszukiwaniu wierzbowych i leszczynowych witek pokrytych pąkami bazi, którymi następnie dekorowali domowe wiechy. Wiosenne porządki mają swój początek właśnie w czasach średniowiecznych, kiedy to nasi pradziadkowie razem z nadejściem wiosny wietrzyli obejście i wymiatali kurze z izby.
Początek pisanki
Dla pierwszych Słowian najważniejsze było jednak malowanie jajek. Symbol życia, płodności i magicznej siły witalnej. Pisanka była szczególnym elementem magicznych obrzędów zapewniającym zdrowie i dorodność nie tylko domownikom, ale i zwierzętom gospodarczym.
Obecnie większość tradycji Jarego Święta to tradycje Wielkanocy.
Dzień Wiosny dniem wagarowicza
Pierwszy dzień nowej pory roku najbardziej podoba się uczniom i studentom. Dla nich jest to czas bezkarnej nieobecności na zajęciach, który pozytywnie przyjął się do kanonu szkolnych obowiązków. Bardzo często szkoły organizują w tym dniu zajęcia aby zachęcić ich do przyjścia.
Zmiana czasu
Ze zmianą pory roku łączy się również zmianą czasu, ale zegarki przestawiamy dopiero 28 marca, z godz 2. na 3. w nocy. Zmiany czasu mają spowodować efektywniejsze wykorzystanie światła dziennego (nie marnować światła słonecznego).
Karolina Wojciechowska
