Lublin uzyskał prawa miejskie dwukrotnie - w 1257 i 1317 roku. Przełomowym momentem w historii miasta była unia personalna zawarta między Polską a Litwą w Krewie, dzięki jej postanowieniom Lublin zyskał bardzo istotne znaczenie w tej części Europy. Przede wszystkim znalazł się na szlaku, który łączył Kraków i Wilno – dwie stolice państw jagiellońskich. Dowodem silnej pozycji miasta w tamtym okresie była kolejna unia polsko – litewska, którą w 1385 roku podpisano właśnie w Lublinie. Gród stał się bardzo ważnym ośrodkiem. Kwitł tu między innymi handel – w mieście odbywały się aż cztery duże jarmarki, na które przybywali kupcy z całej Europy. Lublin był także miastem wielu kultur - obok siebie mieszkali tu ludzie różnych wyznań i narodowości – Polacy, Żydzi, Rusini, Niemcy, a nawet Włosi, Szkoci i Anglicy. Wojny, które nawiedziły Rzeczpospolitą w XVII wieku, bezpowrotnie zakończyły najlepszy okres w historii miasta.
O dawnej świetności Lublina przypominają liczne zabytki, część z nich można podziwiać podążając jednym z lubelskich szlaków – oznaczonym kolorem żółtym, Szlakiem Zabytków Architektury. Pierwszym punktem naszej trasy jest „wizytówka” Lublina – Brama Krakowska, która znajduje się w murach starego miasta. Obiekt powstał prawdopodobnie na początku XIV wieku, aby chronić gród przed najazdami Tatarów. Na przestrzeni wieków budowla uległa licznym przemianom, najstarsza jej część, która została niezmieniona, to gotycka podstawa, obecnie we wnętrzu Bramy znajduje się Muzeum Historii Lublina.
Brama stanowi dla lublinian symboliczną granicę między lubelskim Starym Miastem a Śródmieściem. Kiedy przejdziemy przez Bramę, kierując się w stronę Krakowskiego Przedmieścia, po chwili dojdziemy do kolejnego przystanku na naszym szlaku – Kościoła Świętego Ducha. Kościół został zbudowany na początku XV wieku i pełnił funkcję szpitala oraz przytułku dla najuboższych mieszkańców. W XVII wieku przebudowano budynki szpitalne, a w ich miejscu powstał klasztor Karmelitów Bosych. Po dwóch pożarach, które nawiedziły Lublin – w latach 1575 i 1602, kościół został odbudowany w stylu renesansu lubelskiego. Bardzo ważny w historii tego miejsca jest obraz Matki Bożej Dobrej Rady, który do dziś można podziwiać we wnętrzu kościoła, według przekazu, w 1642 roku wierni dojrzeli na nim łzy spływające po twarzy Matki Bożej.
Kościół Świętego Ducha znajduje się na skrzyżowaniu Krakowskiego Przedmieścia (którego duża część została zamieniona w deptak) i ulicy Świętoduskiej. Podążając nią w dół, miniemy kamienicę numer 8. Ten punkt nie jest opisany, na trasie naszej wycieczki, ale warto wiedzieć, że przy Świętoduskiej 8 mieścił się kiedyś znany w Lublinie „Zajazd Nadwiślański”, który został zamknięty po II wojnie światowej. Po latach można tu dziś znowu znaleźć miejsce wypoczynku. Idąc dalej w dół naszym oczom ukaże się Kościół Świętego Józefa i klasztor Ojców Karmelitów - który jest następnym ważny punkt na mapie Lublina. Budowa Kościoła została zakończona w 1644 roku i tak jak Kościół Świętego Ducha, został on zaprojektowany w stylu lubelskiego renesansu. Natomiast budynki klasztorne powstały na bazie dworu Rafała Leszczyńskiego, ówczesnego wojewody bełskiego.
Obok klasztoru Ojców Karmelitów bardzo ważnym lubelskim zabytkiem jest kolejny punkt na naszej liście - zespół kościelno-klasztorny sióstr Karmelitanek. Klasztor został ufundowany w XVII wieku przez Zofię i Mikołaja Daniłłowiczów, na szczególną uwagę zasługuje jego bogato zdobiona fasada. Obecnie w budynkach klasztornych znajduje się jeden z lubelskich szpitali. Nie daleko klasztoru - przy placu Litewskim widzimy Pałac Książąt Czartoryskich, który został zbudowany na przełomie XVII i XVIII wieku według projektu Tylmana z Gameren.
Obecnie obiekt jest siedzibą Lubelskiego Towarzystwa Naukowego. Naprzeciwko Placu Litewskiego znajduje się jeden z najokazalszych budynków współczesnego Lublina – dawny gmach Kasy Przemysłowców Lubelskich, który został zbudowany w 1900 roku. Budowle zdobią dwie piękne elewacje – od ulic Krakowskie Przedmieście i Kołłątaja, dodatkową atrakcją jest kopuła z latarenką. Przez lata w gmachu znajdowała się Kasa, jednak po II wojnie światowej Skarb Państwa przeznaczył budynek na cele hotelowe. Równie ciekawym budynkiem na naszej trasie jest teatr im. Juliusza Osterwy. Obiekt znajduje się na ulicy Narutowicza – równoległej do Krakowskiego Przedmieścia. Teatr został zbudowany w stylu eklektycznym według projektu Karola Kozłowskiego w 1886 roku i mimo upływu czasu zachował swój pierwotny wygląd. Dwa miejsce, które spotkamy podczas dalszej wędrówki po Lublinie, usytuowane są bardzo blisko siebie, są nimi – Archikatedra św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty i Wieża Trynitarska.
Archikatedra została konsekrowana w 1604 roku, jej powstanie łączy się z przybyciem do miasta Jezuitów – początkowo była kościołem należącym do zakonu. W 1823 roku po licznych przebudowach została przekształcona w katedrę. Ciekawostką jest to, że lubelska Archikatedra św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty to jeden z pierwszych na świecie barokowych budynków, który powstał poza granicami Włoch. We wnętrzu kościoła można podziwiać między innymi siedemnastowieczny ołtarz, polichromię autorstwa Józefa Mayera, oraz Kaplicę Świętego Sakramentu z freskami przedstawiającymi sceny z życia świętego Stanisława Kostki. Wieża Trynitarska, tak jak Brama Krakowska, ulokowana jest w murach obronnych starego miasta. Powstała w 1819 roku i pierwotnie spełniała funkcję dzwonnicy, obecnie z jej szczytu można podziwiać jeden z najpiękniejszych widoków w Lublinie. Odwiedzając Lublin nie można pominąć Rynku starego miasta. Rynek powstał wraz z nadaniem Lublinowi praw miejskich w 1317 roku. Otoczony jest z czterech stron stylowymi kamienicami, a w jego centralnym punkcie znajduje się ratusz, który przez lata pełnił funkcję Trybunału Koronnego. Jedną z uliczek prowadzących do centrum miasta jest ulica Złota.
Idąc tą ulicą trafimy do najcenniejszego zespołu sakralnego na Lubelszczyźnie – Bazyliki Ojców Dominikanów. Budynki klasztorne i kościół zostały ufundowane w 1342 roku przez króla Kazimierza Wielkiego. Obiekt bardzo często nazywany jest lubelskim Wawelem. Kościół to wyjątkowe miejsce kultu, ponieważ od 1420 roku pod opieką Ojców Dominikanów znajdują się relikwie Krzyża Świętego. Punktem kulminacyjnym naszej wycieczki jest zamek lubelski, który został pierwotnie zbudowany już w XII wieku. Przez lata był przebudowywany przez co uległ licznym zmianom i modyfikacjom. Najważniejszym miejscem budowli jest Kaplica Świętej Trójcy, w której znajdują się bezcenne rusko-bizantynskie freski. Lublinianie bardzo często mają z zamkiem negatywne skojarzenia – podczas okupacji mieściło się tu więzienie, w którym zginęło wielu mieszkańców miasta. Mamy nadzieję, że opisane miejsca zachęcą wszystkich do odwiedzenia w tym roku Lublina.
„Jest to miejsce, w którym oprócz zobaczenia pięknych zabytków, można odnaleźć spokój i równowagę, wyciszyć się i chłonąć z tego miejsca jego wyjątkową, pozytywną energię. Wizyta w Lublinie to również niepowtarzalna okazja do poznania przysłowiowej wschodniej gościnności i schrupania lubelskiego cebularza”- mówi Piotr Zielonacki z portalu turystycznego TurIT.pl. Wszyscy, którzy choć raz ulegną urokowi tego miasta, z pewnością zawitają tu ponownie.
