fot. Fotolia
Pieczenie stóp to problem dotykający wielu osób. Uczuciem przybliżone do chodzenia po rozżarzonych węglach może powodować duży dyskomfort i utrudniać codzienne funkcjonowanie. Przyczyny tej dolegliwości mogą być bardzo różne: począwszy od grzybicy, którą łatwo zarazić się na basenach, saunach czy siłowni, kończąc na poważnych chorobach ogólnoustrojowych jak cukrzyca.
Franz Gondoin, podolog z Kliniki Ruchu, omawia najczęstsze przyczyny i sposoby radzenia sobie z tym problemem.
Zanik poduszeczki tłuszczowej
Ludzkie stopy zostały wyposażone w wiele przydatnych mechanizmów, które na co dzień zabezpieczają ten narząd ruchu. Jednym z nim jest podściółka tłuszczowa w podeszwie. Tkanka tłuszczowa jest miękka, dobrze amortyzuje wstrząsy, a co najważniejsze – jest podatna na odkształcenia przez podłoże. Jednym z elementów tkanki tłuszczowej jest poduszeczka tłuszczowa znajdująca się pod przednią kością śródstopia. Niestety z wiekiem tkanka tłuszczowa w tym miejscu może zacząć się rozrzedzać, powodując tym samym podrażnienie kości śródstopia.
W konsekwencji może to prowadzić do stanu zapalnego tego obszaru powodującego piekący ból. Często mogą mu także towarzyszyć modzele, czyli zgrubienia powstałe z narastającego, martwego naskórka, w skutek permanentnego nacisku lub tarcia powierzchni skóry.
Leczenie: przygotowana na zamówienie wkładka do butów, która zmniejszy nadmierne ciśnienie w obszarze kości śródstopia.
Zapalenie kaletki maziowej
Jest to stan zapalny woreczka łącznotkankowego (małej torebki), która znajduje się między dwoma ścięgnami, ścięgnem a skórą lub między kością a mięśniem. Najczęściej występującą dolegliwością związaną z zapaleniem kaletki maziowej jest zapalenie Haglunda. Obszar, którego dotyka ta dolegliwość, jest zlokalizowany w tylnej części stopy (pięta), pomiędzy ścięgnem Achillesa a kością pięty. Głównym jej objawem jest silny ból pięty uniemożliwiający oparcie nogi o podłoże.
Osobami, które najczęściej cierpią na tę dolegliwość, są nastolatki między 13. a 15. rokiem życia. W okresie największego wzrostu nie rozciągają oni swojego ścięgna Achillesa, które napiera na nie do końca wykształconą jeszcze kość. Powoduje to tworzenie się narośli kostnej, która na RTG wygląda jak kość przełamana na dwa kawałki. Dolegliwość jest także niekiedy związana z przeciążeniem stóp podczas wysiłku fizycznego.
Do pojawienia się objawów chorobowych przyczynia się m.in. uraz okolic pięty, noszenie za małych butów oraz intensywny trening biegowy.
Leczenie: fizjoterapia, rozciąganie mięśni, noszenie miękkiego obuwia (ze szczególnym uwzględnieniem pięty), stosowanie wkładek z wyprofilowaną piętą, czasem także leczenie chirurgiczne.
Zobacz też: Szpilki – jak je kupować i nosić, by uniknąć schorzeń?
Obfite pocenie wpływające na kondycję stóp
Pierwsze symptomy nadmiernej potliwości mogą ujawniać się już w dzieciństwie lub okresie dorastania. W wielu przypadkach ta dolegliwość może być bardzo dokuczliwa i w negatywny sposób wpływać na życie codzienne pacjenta, powodując zażenowanie i wstyd. Z powodu dolegliwości pacjent niszczy swoje buty, skarpetki, nie może nosić obuwia na wysokim obcasie.
Spocone stopy zazwyczaj bardziej odczuwają zimno podczas niskich temperatur. Powoduje to rozmiękczanie naskórka, który jest znacznie bardziej podatny na podrażnienia. Skóra staje się cieńsza i bardziej krucha (jak po zbyt długiej kąpieli). Wilgotne środowisko wewnątrz obuwia sprzyja poślizgowi stopy, co może prowadzić do uszkodzeń naskórka i wynikających z tego infekcji (szczególnie w przypadku osób z cukrzycą typu III).
Współczulny system nerwowy kontroluje proces termoregulacji i pocenia w całym organizmie. Ustalenie przyczyn nadmiernej potliwości jest często trudne do ustalenia, jednak to właśnie zaburzenia w aktywności współczulnego systemu nerwowego są ich najczęstszym powodem.
Leczenie: obejmuje wiele środków doraźnych takich jak : antyprespiranty, talki, kąpiele. Pomocne są także obstrzykiwania problematycznych miejsc toksyną botulinową oraz sesje jonoferezy. We wszystkich przypadkach należy uważać na ewentualne efekty uboczne.
Stopa atlety (tinea pedis)
Jest to rodzaj grzybicy stóp szczególnie często dotykający sportowców. Szacuje się, że zmaga się z nią ponad 50% osób uprawiających sport. Dermatofity – grzyby powodujące to schorzenie – szczególnie szybko rozmnażają się w cieple i wilgoci. Przyczyną jest więc często nieodpowiednia higiena – noszenie ciepłych i nieprzewiewnych butów (np. gumowych) lub ciasnego obuwia i skarpetek wykonanych z tworzyw sztucznych. Choroba rozpoczyna się zwykle pomiędzy czwartym a piątym palcem stopy, jednak z łatwością może się rozprzestrzenić na inne palce lub na inne części stopy.
Objawy to przede wszystkim silne swędzenie i podrażnienie. Skóra staje się czerwona, łuszcząca i podrażniona. Przebieg choroby jest dość uporczywy i przy najmniejszych zaniedbaniach w pielęgnacji może błyskawicznie nawrócić. Stopa atlety często mylona jest z egzemą lub bardzo przesuszoną skórą.
Profilaktyka: przestrzeganie podstawowych zasad higieny osobistej, takich jak: dokładne wycieranie swoich stóp ręcznikiem po zakończeniu treningu lub zakładanie nowej pary bawełnianych skarpetek po zakończeniu aktywności sportowej.
Leczenie: w tym przypadku nie obejdzie się bez wizyty u specjalisty (najlepiej dermatologa). Ważne jest, aby nie próbować samodzielnego leczenia bazującego na środkach dostępnych w aptece bez recepty. Każdy rodzaj grzybicy wymaga dopasowania odpowiedniego rodzaju leczenia, które może zostać dobrane tylko podczas spotkania z lekarzem. Konieczne może okazać się także przeprowadzenie specjalistycznych badań laboratoryjnych. Należy pamiętać, że próbki oddawane do laboratorium nie powinny mieć żadnej styczności z kosmetykami lub preparatami doraźnymi.
Omówione powyżej dolegliwości to najczęstsze przyczyny pieczenia podeszw stóp. Nie są jednak jedyne, bo może być ona spowodowana również wieloma innymi przyczynami, takimi jak: problemy neurologiczne, alkoholizm lub chroniczne nadużywanie alkoholu, HIV/AIDS, niedoczynność tarczycy lub niedobory witamin.
Zobacz też: Jak mieć piękne stopy po zimie?
Autor: Franz Gondoin, francuski podolog specjalista Kliniki Ruchu w Warszawie. Prowadzi konsultacje podologiczne oraz ręcznie wytwarza wkładki ortopedyczne. Absolwent Ecole Supérieure de Masseurs-Kinésithérapeutes et Pédicurie-Podologie w Saint-Ouen. Od 3 lat mieszka w Polsce.
