Polskie projekty wnętrzarskie - 20 kultowych

Przedmioty ze Spółdzielni Ład, 1926-1996

Nazwa spółdzielni stanowiła zarazem jej program artystyczny. Jej celem było projektowanie i wytwarzanie mebli i artykułów dekoracyjnych z wyraźnym dążeniem do doskonałości formy, surowca i wykonania.

Twórcy Ładu czerpali inspirację ze sztuki ludowej, najczęściej wykorzystywali motywy z okolic Podhala. Absolutnie rewolucyjnym pomysłem na polskim rynku było to, że w spółdzielni można było zamówić projekt urządzenia całego mieszkania, a następnie kupić wszystkie sprzęty, a także tkaniny obiciowe i zasłonowe, makaty, kilimy, ceramikę.

Pralka Frania, 1962

Przez dziesięciolecia nieodzowny element wyposażenia polskich gospodarstw domowych. Powstawały różne jej wersje, m.in. z wyżymaczką czy z możliwością podgrzewania wody w pralce.

Do dziś pralka Frania jest produkowana przez Fabrykę Naczyń Emaliowanych "Światowit" w Myszkowie. I robi całkiem niezłą karierę!

Stołki "Pieńki", 2005, proj. Malafor, czyli Małe Laboratorium Formy (Agata Kulik i Paweł Pomorski)

Połączenie błyszczącej stali z naturalnym pniem dębu tworzy ciekawą konstrukcję idealną do nowoczesnych wnętrz. Ten mebel może być zarówno stołkiem, jak i nietypowym stolikiem kawowym. Kilka stołków może stworzyć oryginalną kompozycję metalicznego lasu.

Krzesło "Piórka", 1930

Jest jednym z najważniejszych przykładów stylu art déco w Polsce. Jego twórca Jan Kurzątkowski (1899-1975) należał do najwybitniejszych polskich projektantów XX w. Był współzałożycielem Spółdzielni Artystów "Ład". Zajmował się meblarstwem, szkłem artystycznym i użytkowym, papieroplastyką.

Cukiernica "Królewskie jabłko", 1933

Autorstwa Julii Keilowej (1902-1943), dziś prawie zupełnie zapomnianej, a niegdyś słynnej artystki i designerki. To doskonały przykład polskiego art déco. Platerowana kula ozdobiona geometryczną dekoracją w niczym nie ustępuje najlepszym światowym projektom tamtych czasów.

Samochód Syrena, 1953

Samochód Syrena stał się symbolem polskiej motoryzacji. Bywał zarówno przedmiotem pożądania, jak i obiektem żartów. W maju 1953 roku rząd zobowiązał FSO do skonstruowania małolitrażowego samochodu osobowego. W zaleceniach produkcyjnych napisano: "Należy zbudować popularny, oszczędzający czas środek przewozu przy wykonywaniu czynności służbowych i wypoczynku, przeznaczony dla racjonalizatorów, przodowników pracy, aktywistów, naukowców i przodujących przedstawicieli inteligencji".

Samochód Syrena miał wiele wcieleń. Zaprojektowano również bardzo atrakcyjny model Syrena Sport, który jednak nigdy nie wszedł do produkcji. Możemy tylko żałować, gdyż jego design był bardzo nowoczesny i niczym nie różnił się od innych modeli powstających w tym czasie w Europie Zachodniej.

Krzesło "Muszelka", 1956, autorstwa Teresy Kruszewskiej

Przykład polskiego designu organicznego. Zarówno forma krzesła, jak i tworzywo użyte do jego konstrukcji (sklejka) wpisują się w najmodniejsze wówczas światowe trendy. Niestety nie docenili tego decydenci. Krzesło nigdy nie weszło do masowej produkcji.

Fotel z tworzywa sztucznego, 1957 

Autor – Roman Modzelewski (1912-1997). Na tle obowiązującej wówczas szarzyzny fotele Modzelewskiego z kolorowego plastiku były niczym wybuch radości. Ich awangardową formę docenił sam Le Corbusier  który namawiał autora do sprzedaży licencji we Francji. Nie doszło do tego ze względów politycznych. Ponad pół wieku później fotel był jednym z przebojów wystawy "Chcemy być nowocześni" w Muzeum Narodowym w Warszawie. Prawdopodobnie już wkrótce jego produkcja będzie wznowiona.

Tkanina drukowana, 1958 Projekt Danuta Teler-Gęsicka

Tkaniny drukowane były bardzo popularne w latach 50. i 60. Wnosiły do wnętrz powiew nowoczesności i radości. Ich desenie zastępowały dzieła sztuki. Dziś odkrywamy je na nowo. Były jednym z przebojów wystawy "Chcemy być nowocześni", którą na wiosnę mogliśmy oglądać w Muzeum Narodowym w Warszawie.

Skuter Osa, 1959

Produkowany był do roku 1965, kiedy to – nie zważając na popularność tego modelu – zaprzestano jego wytwarzania. Powstało zaledwie 25 tys. egzemplarzy, jednak do dziś pojazd cieszy się ogromną sławą. Osa jest przykładem niezwykle eleganckiego, a przy tym bardzo praktycznego designu. Połączenie tych dwóch cech to prawdziwa sztuka.

Porcelanowe figurki z Ćmielowa

Najbardziej znane projekty powstały w latach 50. oraz 60. i nawiązywały do stylistyki dzieł Henry’ego Moora i Pabla Picassa, a ich twórcami byli artyści z Instytutu Wzornictwa Przemysłowego: Henryk Jędrasiak, Mieczysław Naruszewicz, Hanna Orthwein i Lubomir Tomaszewski (stryjeczny brat znanego komentatora sportowego Bohdana Tomaszewskiego). Obecnie po 40-letniej przerwie znów są  produkowane. Oprócz klasyków takich jak prezentowana na zdjęciu "Baletnica" w kolekcji są także projekty współczesne.

Szezlong "Mono", 2003, zaprojektowany przez Tomasza Augustyniaka dla firmy Com.40 (obecnie Comforty)

Doceniony na wielu międzynarodowych wystawach, nazywany często ikoną wzornictwa Europy Środkowo-Wschodniej. Najważniejszym elementem tej prostej formy jest metalowa tuba umiejscowiona w oparciach. Mebel jest nie tylko stylowy, ale także bardzo wygodny. Najlepiej prezentuje się w klasycznej czerni i czerwieni. Dla nas "Mono" było widomym znakiem, że po chudych dla polskiego wzornictwa latach 80. i 90. nadchodzą nowe, lepsze czasy.

Dywan "Mohohej Dia", 2004

Projekt Moho Design (Magda Lubińska, Michał Kopaniszyn) przypomina ludową wycinankę ze spilśnionej wełny. Dywan wykonany tradycyjną techniką tkania na krosnach zachwycił jurorów konkursu dla designerów ogłoszonego przez prestiżowy magazyn "Wallpaper". Uhonorowany został nagrodą The Textile 2005. To wyróżnienie było bardzo cenne, gdyż w jury zasiadał m.in. wybitny brytyjski architekt sir Norman Foster.

W 2008 roku dywan "Mohohej Dia" otrzymał Red Dot Design Award, nagrodę nazywaną designerskim Oscarem, co wcześniej nie udało się żadnemu projektowi z Polski.

Dywan "Nodus", 2006, proj. Aze Design (Anna Kotowicz-Puszkarewicz, Artur Puszkarewicz).

Jest jednocześnie symbolem nowoczesnego wzornictwa i tradycji. Wykonują go bowiem ręcznie na szydełku kobiety z Podlasia. Do jego produkcji zużywa się ponad 1500 m bawełnianego sznura.

Stołek "Plopp", 2007, proj. Oskar Zięta

Jego unikatowy kształt przypominający zabawkę to efekt formowania za pomocą innowacyjnej technologii FiDU. Podczas obróbki dwie cienkie blachy spawane są ze sobą, a następnie nadmuchiwane pod wysokim ciśnieniem. Meble powstałe w ten sposób są nie tylko bardzo lekkie, ale też niezwykle trwałe. W dodatku każdy egzemplarz jest inny, unikatowy.

Od premiery rynkowej "Plopp" był pokazywany na wystawach na całym świecie oraz zdobył wiele prestiżowych nagród – między innymi Red Dot Design Award 2008, German Design Council Award 2008.

Lampa "Berga", 2008

Słowo "berga" znaczy w dialekcie śląskim "bryła". I taka właśnie geometryczna i kanciasta jest lampa autorstwa młodych designerek Moniki Brauntsch i Soni Słaboń, czyli Kafti Design. Konstrukcja lampy oparta jest na klasycznej formie geometrycznej inspirowanej ociosaną bryłą węgla. Urok abażura kryje się w prostych kształtach tworzących spójną całość.

Torba "60 bag", 2008

W całości ulega biodegradacji. Dzieje się tak dzięki stuprocentowej zawartości włókien celulozowych. Tytułowe "60" to ilość dni potrzebnych do biodegradacji. Za swój unikatowy superekologiczny projekt jego twórcy Katarzyna Okińczyc i Remigiusz Truchanowicz otrzymali wyróżnienie Green Dot przyznawane najbardziej innowacyjnym i przyjaznym środowisku naturalnemu projektom.

Lampa "Orca", 2009 Projekt Anna Siedlecka i Radek Achramowicz, czyli duet Puff-Buff

Architekci z wykształcenia znani są przede wszystkim dzięki lampom. Są one lekkie, dosłownie i w przenośni, gdyż wykonano je z PCW. Ich efektowne formy zdobią wnętrza, stanowią też rodzaj dowcipnego kontrapunktu.

Lampa "Genotyp", 2010

Z materiału Corian® firmy Dupont, z którego najczęściej wykonuje się blaty kuchenne. Jej autor Tomek Rygalik wykorzystał  transparentne właściwości tego tworzywa. Lampa jest jednym ze znaków rozpoznawczych polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej. Można ją zobaczyć w zaprojektowanych na tę okazję wnętrzach reprezentacyjnych obiektów konferencyjnych.