Z roku na rok wzrasta świadomość Polaków na temat wpływu jedzenia na jakość naszego życia. Chcemy sięgać po produkty zdrowe i odpowiednie dla naszego organizmu. Według badania TGI instytutu Kantar niemal połowa z nas deklaruje, że odżywia się zdrowiej niż kiedyś. Najwyższy odsetek takich deklaracji był wśród badanych żyjących w rodzinach z dziećmi i wyniósł 49%. W 2010 roku deklarowało tak 40% respondentów z tej grupy1. Czy jednak deklaracje mają odzwierciedlenie w rzeczywistości? Niemal 1/3 Polaków cierpi na dolegliwości, które są wynikiem złego odżywiania, od otyłości, przez choroby układu krążenia, cukrzycę typu II, nowotwory, próchnicę, aż po osteoporozę2. Mimo chęci wprowadzenia do swojej diety zdrowszych produktów, ich wybór może być trudny, bo często nie wiemy po prostu, jaką wartość odżywczą ma wybrany przez nas produkt. Czy to możliwe, że nieodpowiednio dbamy o stan swojego odżywiania?
Jak kupujemy?
To oczywiste, że producenci są zobligowani do umieszczania na opakowaniach informacji o składzie wytwarzanej przez siebie żywności oraz ich wartościach odżywczych, ale czy mamy czas i cierpliwość, by czytać każdą etykietę i wyszukiwać wypełnione drobnym druczkiem tabelki, by analizować wzajemny stosunek wartości odżywczych zawartych w porcji produktu? Rzadko kiedy. Taka uważność i skrupulatność na co dzień byłaby zbyt czasochłonna.
A gdyby tak wystarczył jeden rzut oka na etykietę i już wiedzielibyśmy, jaką wartość odżywczą ma dany produkt, a co za tym idzie – jak często lub w jakiej ilości warto go spożywać?
Tak działają oznaczenia Nutri-Score
Nutri-Score to bardzo przejrzysty system znakowania żywności, który wprowadzono już w kilku krajach europejskich i tamtejsi konsumenci uważają, że ułatwia im dokonywanie właściwych wyborów zakupowych3. Mamy tu prostą skalę pięciu liter i odpowiadających im kolorów:
A – kolor zielony oznacza produkty, które warto spożywać częściej lub w większych ilościach (np. chleb razowy lub warzywa), a litera D i E – umieszczone na pomarańczowym i czerwonym tle, oznaczają produkty, które należy spożywać rzadziej (np. słodycze) lub w mniejszych ilościach (np. masło), bo zawierają więcej składników, które należy ograniczać np. tłuszczów nasyconych, cukrów czy soli. Pięciobarwny znaczek na opakowaniu jest dobrze widoczny, ponieważ umieszczony jest na froncie opakowania. Patrząc na niego, od razu wiemy, czy w danym produkcie stosunek wartościowych składników odżywczych do tych, które należy ograniczać, jest właściwy.
- A i B – kolor zielony, oznacza produkty które warto spożywać częściej lub w większych ilościach (np. chleb razowy lub warzywa)
- C – żółty kolor pośrodku skali oznacza żywność, którą powinniśmy spożywać w sposób umiarkowany
- D i E – umieszczone na pomarańczowym i czerwonym tle oznaczają produkty, które należy spożywać rzadziej (np. słodycze) lub w mniejszych ilościach (np. masło), bo zawierają więcej składników, które należy ograniczać np. tłuszczów nasyconych, cukrów czy soli.
Jak się oblicza miejsce produktu w skali Nutri-Score?
Trzeba zacząć od określenia, co powinniśmy spożywać częściej bądź w większych ilościach, a co powinniśmy przyjmować w mniejszych ilościach bądź ograniczać.
Do składników korzystnych, których spożycie należy promować zaliczają się:
- białko
- błonnik
- warzywa i owoce, orzechy
Składniki, które należy w diecie ograniczać:
- wartość energetyczna
- zawartość cukrów
- zawartość tłuszczów nasyconych
- zawartość soli
Wszystkie te składniki znajdują się w naszych produktach, ale bardzo ważne są ich proporcje. Jeśli stosunek składników, których spożycie należy promować do tych, które należy w diecie ograniczać, jest dodatni, jedzmy je częściej bądź w większych ilościach Jeśli w produkcie przeważa jednak ta druga grupa składników – lepiej spożywać je rzadziej lub w mniejszej ilości.
Obliczanie wyniku w systemie Nutri-score jest dość przejrzyste. Każdy składnik produktu jest punktowany, im jest go więcej, tym większą przypisuje mu się liczbę punktów. Po ustaleniu, ile punktów należy przyznać za energię, tłuszcze nasycone, białko, błonnik i inne składniki odżywcze wpływające na wartość odżywczą produktu, należy zsumować punkty za składniki do ograniczenia i odjąć od nich zsumowane punkty za składniki pozytywne. Łączny wynik pozwala zaklasyfikować żywność do jednej z pięciu klas wartości: od A do E.. Proste, lecz na szczęście nie musimy tego robić sami podczas zakupów, bo obliczeń dokonują za nas specjaliści w laboratoriach. Nam pozostaje już tylko dokonanie właściwego wyboru w sklepach.
Nutri-Score w Polsce
Danone, jako jeden z pierwszych producentów w Polsce, zdecydował się umieścić Nutri-Score na opakowaniach swoich produktów. Właśnie teraz, w czasie trwania pandemii COVID-19, właściwe odżywianie się może mieć istotne znaczenie dla naszego zdrowia, a jednocześnie czas poświęcony na przebywanie w sklepach musi być ograniczany. Na wybranych produktach Danone znajdziemy czytelne i widoczne oznaczenie, co z pewnością skróci czas zakupów i ułatwi wybór. Na przykład, wybrane produkty z portfolio Actimela i Activii mają ocenę A, naturalne jogurty Danone mają ocenę B, a Danio – w zależności od smaku – jest oznaczone literą B lub C. Większość smaków jogurtów Fantasia to C. Trzy smaki tej marki są oznaczone jako D – to typowo przyjemnościowe warianty. Dzięki temu każdy z nas może zatem świadomie komponować swoje menu i łatwo zdecydować, które produkty powinny być spożywane częściej lub w większych ilościach, a które powinniśmy spożywać w mniejszej ilości lub rzadziej.
Zdecydowaliśmy się na stopniowe wprowadzanie na naszych opakowaniach systemu Nutri-Score jako jeden z pierwszych producentów w Polsce. Jesteśmy przekonani, że to czytelne oznaczenie ułatwi konsumentom podejmowanie właściwych, a przy tym prostych wyborów żywieniowych, a to pierwszy krok do utrzymania zdrowia na długie lata – mówi Marek Sumiła, Dyrektor Rynku Polska i Kraje Bałtyckie w Danone sp. z o.o.
1.Badania TGI Instytutu Kantar dotyczące m.in. nawyków żywieniowych Polaków; wyniki obejmują lata 2010 - listopad 2019
2.Gazetalekarska.pl, „12 mln Polaków cierpi na choroby dietozależne”, (https://gazetalekarska.pl/?p=37355)
3.Julia, C., Peneau, S., Buscail, C. et al. (2017). Perception of different formats of front-of-pack nutrition labels according to sociodemographic, lifestyle and dietary factors in a French population: ross-sectional study among the NutriNet-Sante cohort participants. BMJ Open 2017; 7.
Artykuł powstał z udziałem marki Danone
