Zespół wyniszczenia nowotworowego, który obejmuje zarówno jadłowstręt, jak i postępującą utratę masy ciała, występuje nawet u 80% chorych! Składają się na to czynniki zależne od guza nowotworowego (substancje wydzielane przez guz) i od odpowiedzi obronnej organizmu (tzw. cytokiny), czynniki utrudniające przyjmowanie pokarmów i ich wykorzystanie (np. zaburzenia połykania, nudności i wymioty), czynniki metaboliczne, hormonalne i psychologiczne (np. depresja).
Co możemy poradzić?
Wyniszczenia nowotworowego nie można do końca powstrzymać przez bogatoenergetyczne żywienie, jednak zmniejszone przyjmowanie pokarmów nie poprawia sytuacji. Wręcz odwrotnie, prowadzi do wcześniejszego ujawniania się objawów i pogarsza stan chorych. Najdogodniejszą drogą żywienia jest zawsze droga doustna, choć niekiedy nie udaje się jej wykorzystać.
Polecamy: Negatywne skutki stresu
Zalecana jest dieta lekkostrawna i niskotłuszczowa. Wobec niechęci chorego do jedzenia, nie należy go do niczego zmuszać. Podaje się często, małe porcje, raczej chłodnych pokarmów. Ważne jest by wykorzystywać chwile, gdy pacjent ma na coś ochotę i to mu serwować. Choremu nie zaleca się picia płynów w trakcie posiłków, ale przed lub po nich – wówczas zje więcej. Po jedzeniu wskazany jest odpoczynek. Dlatego też nie powinno się jeść posiłków bezpośrednio przed chemio- lub radioterapią.
Gdy dieta nie wystarcza
W razie utraty masy ciała można wzbogacać dietę doustnymi odżywkami zawierającymi białko oraz substancje energetyczne. Główną przyczyną jadłowstrętu jest zachwianie fizjologicznej równowagi procesów odpowiedzialnych za uczucie głodu i sytości, stąd w leczeniu stosuje się preparaty wpływające na ten układ, np. octan megestrolu.
Wyniszczające leczenie
W trakcie chemio- i radioterapii zmienia się odczuwanie przez chorych smaków i zapachów, co powoduje, że wszystkie potrawy wydają się mdłe, pozbawione smaku lub gorzkie. Trzeba kierować się wówczas upodobaniami pacjenta. Zaleca się stosowanie w większym stopniu przypraw ziołowych.
Polecamy: O czym warto wiedzieć, walcząc z nowotworem?
Gdy problemem stają się nudności i wymioty, ważnym aspektem jest wyeliminowanie zapachu posiłku. Można to uzyskać przez podawanie potraw wystudzonych, a często istnieje konieczność także ograniczenia jadłospisu np. wykluczenia mięsa, do którego chory czuje wstręt. Podczas chemioterapii może wystąpić nietolerancja niektórych pokarmów (np. mleka), co objawia się biegunką. Trzeba obserwować takie dolegliwości i eliminować odpowiedzialne za nie produkty z diety. W razie przewlekłej biegunki stosuje się dietę bezmleczną, bezglutenową i niskoresztkową. W zaparciach polecane są z kolei produkty pobudzające pracę jelit oraz duża ilość płynów.
