Uciekł z niej i po zakończeniu kampanii napoleońskiej zwolnił się z wojska i osiadł na wsi, w Bańkowej Wiszni. Tułaczka wojenna dała mu możność zetknięcia się z bogactwem ludzkich indywidualności, przeżycia nieschematycznych przygód, zaś życie ziemiańskie pozwoliło poznać urozmaicone towarzystwo miejscowych oryginałów
galicyjskich, a doświadczenia te znalazły później odbicie w jego twórczości.
Podczas pobytu w Paryżu zetknął się z francuskim teatrem, zwłaszcza operetkowo- komediowym, przeznaczonym dla szerokiej publiczności. Poznał wymogi sceny i uświadomił sobie specyficzne właściwości teatru jako odrębnej dziedziny sztuki. W jego życiu ważą rolę odegrała miłość do Zofii z Jabłonowskich Skrobkowej, mężatki ubiegającej się o rozwód, który uzyskała po dziesięciu latach starań i dopiero wtedy Fredro mógł się z nią ożenić. Gospodarował w swoim majątku, wyjeżdżał do Lwowa i zaczął pisać.
Debiutował w 1817 r. jednoaktówką Intryga naprędce. Największe jego komedie powstały w latach 1818-1835. Były to: Pan Geldhab (1818), Mąż i żona (1821), Śluby panieńskie (1827-1832), Pan Jowialski (1832), Zemsta (1832-1833), Dożywocie (1835). W 1846 r. został oskarżony o obrazę majestatu carskiego, po długim śledztwie zwolniono go. Lata 1850-1855 spędził w Paryżu, w 1857 r. wrócił do Lwowa. Tworzył teraz mniej, powstały jedynie: Wielki człowiek do małych interesów, Trzy po trzy, Rewolwer oraz zbiór aforyzmów Zapiski starucha.
Komedie Fredry bawią publiczność komicznymi sytuacjami i postaciami, które powstały w wyniku bacznych obserwacji życia społeczeństwa szlacheckiego. Dają okazję do zadumy nad istotą ludzką i jej złożonością. Dzięki nim Fredro ocalił przed zapomnieniem polski obyczaj i charakter. Utrwalił patriotyzm w wydaniu „pokojowym” oraz przekazał potomnym czar szlacheckiej, minionej już Polski.
Śluby panieńskie
Komedia A. Fredry bawi i rysuje pełną uroku atmosferę szlacheckiej prowincji XIX wieku, zawiera ponadto dwa ważne problemy: koncepcję miłości i rozważania o uczuciu oraz polemikę z ideałami romantycznymi. Sugeruje to wyraźnie tytuł: Śluby panieńskie, czyli Magnetyzm serca. Pierwsza część tytułu dotyczy postanowienia
Anieli i Klary, że będą „nienawidzić ród męski” i nigdy nie wyjdą za mąż.
Tymczasem Radost i pani Dobrójska umyślili, by ożenić Gustawa (bratanka Radosta) z Anielą (córką Dobrójskiej). Aniela to idealna panna - anioł, czysta, poważna dziewczyna o szczerym sercu. Gustaw zaś to „szaławiła z miasta”, młodzieniec rozrywkowy, znudzony atmosferą i spokojnym życiem wiejskiego dworku. Ten sprytny i przebiegły człowiek docenia walory Anieli i pod jej wpływem zmienia się. Jest jeszcze w komedii druga para: Klara - dziewczyna porywcza i energiczna, harda i zbuntowana, oraz Albin - melancholijny, młody człowiek, zakochany w Klarze, okazujący swoje uczucia w sposób sentymentalny (cierpienia, wzdychania), parodia i karykatura romantycznego kochanka werterycznego.
Wydarzenia w komedii obfitują w zabawne perypetie i zaskakujące zmiany. Oto dziewczyny składają sobie „śluby panieńskie” (chociaż to Klara je narzuciła, Aniela bezwiednie poddała się woli przyjaciółki). Gustaw nie chce się żenić, Klara nie chce Albina, bo ten wciąż płacze, narzeka i zanudza swą poddańczą miłością. Albin cierpi i zbyt jawnie pragnie Klary. Aniela czuje coś do Gustawa, ale złożone śluby przeszkadzają. Wydawałoby się, że plany małżeńskie Radosta spełzną na niczym. Ale ten stary szlachcic jest sprytny, apeluje do ambicji Gucia, mówiąc mu o ślubach.
Zobacz też : Miłość romantyczna
Zdobywca serc niewieścich nie może pogodzić się z ewentualnością klęski, knuje więc intrygę. Czyni z Anieli powiernicę i zwierza się jej z rzekomej miłości do innej Anieli, prosi ją o radę, o napisanie listu. Wzbudza tym w sercu panny najpierw litość, a potem zazdrość i miłość. Lecz Gustaw wpada we własne sidła, zakochuje się bowiem w dziewczynie. Teraz na przeszkodzie do ich szczęścia stoją jedynie owe niefortunne śluby. Gustaw musi więc podstępem „złamać” Klarę. Zmusza Albina do zmiany postępowania, każe mu udawać, że już nie kocha Klary, a jej samej wmawia, że Radost pragnie się z nią ożenić.
Przerażona Klara godzi się na małżeństwo z Albinem, w ten sposób łamie „śluby” i obie panny stają na ślubnym kobiercu.
Śluby panieńskie to komedia intrygi, utwór w którym ośrodkiem komizmu staje się działanie bohaterów i związane z tym komplikacje. Celem tej intrygi jest zdobycie miłości i ręki panny. Właśnie miłość czyli „magnetyzm serca” staje się głównym zagadnieniem sztuki. Magnetyzm to inaczej mesmeryzm (od nazwiska Mesmera, lekarza z XVIII wieku), teoria głosząca, że każdy człowiek może emanować z siebie swojego rodzaju magnes, „przyciąganie się serc”. Fredro popiera tę teorię dowodząc, że uczucie łączące dwoje ludzi jest siłą magnetyczną, zdolną pokonać sztuczne schematy i konwenanse.
Dlatego przedstawia w komedii analizę całego procesu miłości: początek, narastanie, komplikacje i wreszcie szczęśliwy finał. To nie jest miłość werteryczna, będąca celem życia i powodem samobójstwa, tragiczna i destrukcyjna. Komediopisarz odchodzi od wzoru typowej miłości romantycznej i przedstawia ją jako uczucie szlachetne i prawe, będące ostoją, gwarancją szczęścia i bezpieczeństwa. Tego typu „magnetyzm serca” przełamie nawet różnice charakteru, z niesfornego Gustawa uczyni tkliwego i czułego kochanka, a energiczna i zaborcza Klara pokocha ckliwego i sentymentalnego Albina.
Zobacz też : Postawy romantyczne
