Czułość, przysłona i migawka
Czas naświetlania, przysłona i czułość to trzy parametry które w pierwszej kolejności bierzemy pod uwagę myśląc o ekspozycji. Prawidłowe zdjęcie zależy od ich wzajemnej zależności której musimy się nauczyć chcemy robić dobre zdjęcia.
Gdy chcemy aby nasze zdjęcie było prawidłowo naświetlone musimy wziąć pod uwagę właśnie te trzy parametry, które decydują o ilości światła padającego na matryce. Przysłona decyduje o szerokości strumienia świetlnego, czas o długości naświetlania a czułość matrycy o jej „apetycie” na światło.
Czułość matrycy (oznaczana obecnie na całym świecie jednostką ISO) . Przelicznik w tym wypadku jest bardoz prosty gdyż czułość 100 ISO oznacza dwukrotnie większą światłoczułość niż 50, i dwukrotnie mniejszą niż ISO200.
Sprawdź: Jak wybrać akumulator i ładowarkę
Reguła ta stosowana jest następująco: dwukrotny skok czułości np. ze 100 na 200 oznacza że matryca potrzebuje dwa razy mniej oświetlenia aby osiągnąć taki sam efekt. W drugą stronę jest podobnie, zmniejszenie czułości oznacza dwukrotnie wyższe zapotrzebowanie na światło. Jako że jest to najmniejsza możliwa zmiana określana jest ona mianem 1 działki.
Obecnie najnowsze modele posiadają dokładniejszą regulację czułością, gdzie skok następuje ze 100 na 125,160 i dopiero na 200 ISO.
Czas naświetlania, czyli drugi parametr oznacza nic więcej jak czas w którym migawka pozostaje otwarta. Obecnie aparaty wyposażone są w dwa rodzaje migawek – mechaniczną i elektroniczną. Tą drugą możemy rozpoznać o tym, że aparat posiada Live View czyli umożliwia kadrowanie za pomocą wyświetlacza LCD.
Migawka mechaniczna nie pozwala na takie udogodnienia, gdyż światło pada na matryce tylko w momencie otworzenia migawki. Obraz kadrujemy przez wizjer optyczny . Ustalając czas naświetlania decydujemy jak długo określony przez przysłonę strumień będzie padał na matryce.
Czytaj też: Balans bieli w praktyce
Czasy naświetlania zaczynają się od 1/8000 sekundy ( nie wszystkie aparaty posiadają migawkę zdolną do tak krótkich czasów otwarcia). Czas najdłuższy jest względny gdyż w trybie pracy zwanym B możemy tak długo naświetlać matrycę jak długo trzymamy spust migawki. Kompakty, wyposażone w migawkę elektroniczną są w praktyce skazane na czas żywotności ich baterii lub też posiadają ograniczenia zaprogramowane przez producenta.
Z czasami jest identycznie jak z z czułością. Każdy następny jest dwa razy dłuższy od poprzedniego. Zmieniając więc czas o działkę sprawiamy, że migawka pozostaje otwarta dwa razy dłużej (lub krócej). W konsekwencji ilość wpadającego światła również zmieni się dwukrotnie. W oznaczeniach aparatu najczęściej usuwa się jedynkę i stosuje zapis 4000, 600, 20, 1”, 20” etc.
Czas naświetlania we współczesych aparatach podobnie jak czułość matrycy daje się ustawić z mniejszym skokiem np. o 1/3 działki. Na ogół parametry te zależą od technologii w której robiona jest matryca i są różne dla każdego modelu i producenta.