Ugryzienie mrówki - jak złagodzić objawy i czy jest groźne?

ugryzienie mrówki fot. Adobe Stock, frank29052515
Mrówki, które żyją w Polsce, nie są groźne. Niektóre mrówki posiadają aparat żądlący, inne potrafią ugryźć i opryskać ranę kwasem mrówkowym. Dolegliwości ograniczają się na ogół do krótkotrwałego bólu i swędzenia w miejscu ugryzienia mrówki.
/ 27.05.2022 04:17
ugryzienie mrówki fot. Adobe Stock, frank29052515

Spis treści:

  1. Mrówki - charakterystyka
  2. Jak wygląda ugryzienie mrówki?
  3. Czy ugryzienie mrówki jest groźne?
  4. Ugryzienie mrówki ogniowej
  5. Sposoby na złagodzenie ugryzienia mrówki

Mrówki - charakterystyka owadów

Mrówki można spotkać wszędzie: wokół domu, w miastach, w lesie, a także w mieszkaniach. Mrówki zaliczane są do rzędu błonkówek. Szacuje się, że istnieje ok. 12 tys. gatunków mrówkowatych, z czego nieco ponad 100 żyje w Polsce. Mrówki mają podłużne ciało, sporą głowę i jeszcze większy odwłok oraz zagięte czułki. Posiadają żuwaczki służące do chwytania i rozdrabniania pokarmu. Ciało mrówek pokrywa chitynowy pancerz.

Popularne gatunki mrówek żyjące w Polsce to m.in.:

  • pierwomrówka łagodna - tworzy gniazda w próchniejących pniach, pod kamieniami, przy żywopłotach i granicach lasów,
  • pierwomrówka żwirowa - buduje podziemne gniazda na suchych i słonecznych i odsłoniętych terenach, piaszczystych z małą roślinnością,
  • hurtnica pospolita (czarna mrówka) - bytuje na piaszczystych terenach w pobliżu niskiej roślinności, buduje kopce również w miejscach o większej roślinności, nie stronią od miast - na terenach zabudowanych zasiedlają miejsca pod kamieniami, przy krawężnikach, pod płytami chodnikowymi; mrówki te sprzyjają mszycom, które dostarczają im pożywienia,
  • wścieklica zwyczajna (czerwone mrówki) - zasiedlają miejsca pod kamieniami, deskami, w próchniejących konarach i kępach trawy,
  • mrówka rudnica (czerwona mrówka - samica) - pospolita mrówka leśna, zaliczana do bardziej drapieżnych gatunków, zjada inne owady i larwy oraz spadź mszyc, dlatego mrówki te sprzyjają namnażaniu mszyc, jest jednak pożyteczna, ponieważ przeciwdziała wielu szkodnikom leśnym,
  • mrówka faraona - lubi zasiedlać tereny miejskie, blokowiska, mieszkania nie są jej straszne, zwłaszcza ich ciepłe i suche zakamarki,
  • gmachówka drzewotoczna - największa mrówka w Polsce zamieszkująca lasy, a także miejsca zakrzewione, zakłada gniazda w próchniejących pniach.

U niektórych mrówek na końcu odwłoka występuje żądło (ma je np. mrówka ogniowa), jednak jest to rzadka cecha w tej rodzinie owadów. Mrówki posiadają gruczoł jadowy produkujący kwas mrówkowy jako główny składnik jadu.

Jak wygląda ugryzienie mrówki?

Tylko niektóre mrówki mogą pokąsać człowieka. Robią to zazwyczaj w sytuacji, gdy odczuwają zagrożenie. W Polsce do takich gatunków należą czerwone mrówki: wścieklice i rudnice. Wścieklice wbijają żądło i wpuszczają jad, zaś rudnice nie posiadają żądła, ale gryzą i opryskują jadem. Jad zawiera kwas mrówkowy, który ma właściwości silnie drażniące, ale tylko miejscowo. Powoduje on, że w miejscu ukąszenia piekące bąble, które bolą i swędzą. Utrzymują się jednak dość krótko (ok. kilkudziesięciu minut). Pęcherzyk dość szybko zamienia się w niewielką krostkę, która po ok. 3 dniach znika. Nawet po pokąsaniach mnogich przez mrówki na ogół nie ma reakcji ogólnych.

Czy ugryzienie mrówki jest groźne?

Ugryzienie większości mrówek nie jest groźne. Czasami jest możliwe wystąpienie reakcji alergicznej. Najczęściej za uczulenia odpowiada jad mrówki rudnicy, gatunku który jest częściowo chroniony. Na alergię na jad mrówek podatne są szczególnie osoby, u których występuje uczulenie na jad owadów błonkoskrzydłych, takich jak pszczoły i osy, oraz osoby z alergią sezonową.

Alergia na ugryzienie mrówki objawia się:

  • pokrzywką
  • dużym obrzękiem w miejscy ukąszenia,
  • bólem, 
  • zaczerwienieniem,
  • rumieniem,
  • swędzącą wysypką. 

Silne reakcje alergiczne (takie jak wstrząs anafilaktyczny) mogą wywoływać tylko niektóre gatunki mrówek, np. mrówka ogniowa, żyjąca głównie w Ameryce, oraz Myrmecia, zamieszkująca Australię. 

Ugryzienie mrówki ogniowej

Na szczęście groźne gatunki mrówek nie występują w naszym kraju. Na niektórych terenach Stanów Zjednoczonych żyje gatunek mrówki zwany ogniowym lub ognistym. Użądlenia tych mrówek są dużo bardziej dotkliwe i groźne, bo powodują odczyny alergiczne. Mrówki same atakują człowieka. Przyczepiają się do skóry i wprowadzają żądło. Czynność tę powtarzają 2-3 razy. Natychmiast w miejscu ugryzienia pojawiają się piekące bąble, które w ciągu doby przekształcają się w pęcherzyki i krosty. Jeśli dolegliwości są dotkliwe - trzeba się udać do lekarza. Mrówka ogniowa potrafi zabić nawet małego gada lub płaza.

Ugryzienie mrówki - sposoby na złagodzenie objawów

Jak w przypadku innych niegroźnych miejscowych objawów po ugryzieniu owadów, podstawą jest chłodzenie oraz unikanie dodatkowego podrażniania tego miejsca. Aby złagodzić dolegliwości po ugryzieniu mrówki, zastosuj domowe metody: 

  • przyłóż zimny kompres,
  • zrób okład z sody oczyszczonej albo 
  • zastosuj miejscowe preparaty przeciwświądowe na ukąszenia owadów z aloesem, pantenolem, alantoiną, mentolem, dimetyndenem albo silniejszym hydrokortyzonem.

Na szczęście ból i swędzenie szybko ustępują. Jeśli jednak zauważysz, że odczyn jest bardzo duży, bolesny, obrzęknięty, to warto skonsultować się z lekarzem. Być może masz alergię, o której nie wiesz, np. na jad pszczół. 

Czytaj także:
Mucha domowa - jak się jej pozbyć i czy gryzie
Ugryzienie komara - domowe sposoby na ukąszenia komarów
Ugryzienie meszki – jak wygląda i czym je smarować? [ZDJĘCIA]
Ugryzienie pluskwy – jak wygląda, co na nie stosować, jak zapobiegać?
Jak wygląda ugryzienie pająka i co na nie stosować
Dlaczego ugryzienie komara swędzi? Poznaj ciekawe fakty na temat komarów

Redakcja poleca

REKLAMA