Tajemnicze kreski i zestawy liczb stanowią zakodowane informacje o produkcie. W Polsce kod kreskowy pojawił się w 1990 r., kiedy to nasz kraj przystąpił do Międzynarodowego Stowarzyszenia Kodowania Towarów (IANA – International Article Numbering Association). Zobacz, jak czytać kody kreskowe i co w zasadzie możesz z nich wyczytać.
Spis treści:
- Rodzaje kodów kreskowych
- Jak odczytać kod kreskowy?
- Kod kreskowy w innych krajach
- Skrócony kod kreskowy: co to jest?
- Kod kreskowy dla książek i czasopism
- Czy można sprawdzić termin ważności po kodzie kreskowym?
Rodzaje kodów kreskowych
Kod kreskowy to tylko jedna z metod kodowania informacji o produkcie lub usłudze, ale w Polsce jest to najbardziej znany i najczęściej używany system, tzw. system Europejskich Kodów Towarowych (EAN). Symbol kodu składa się z różnej grubości kresek (grubszych – ciemniejszych i cieńszych – jaśniejszych) oraz grupy cyfr.
Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje kodów kreskowych w systemie EAN:
- symbole w pełnej wersji, to znaczy 13-cyfrowej (EAN-13),
- symbole w wersji skróconej, 8-cyfrowej (EAN-8).
Na opakowaniach produktów mogą wystąpić zarówno oznakowania w wersji pełnej, jak i skróconej.
Jak odczytać kod kreskowy?
Co oznaczają poszczególne cyfry w kodzie kreskowym i jak go odczytywać? Kod kreskowy mówi kolejno o pochodzeniu, wytwórcy i kategorii produktu.
- Pierwsze 3 cyfry (tzw. prefiks) oznaczają kraj producenta wyrobu. Polska otrzymała liczbę 590, a zatem od niej rozpoczynają się kody wszystkich towarów wyprodukowanych przez rodzimych wytwórców.
- Kolejne 4 cyfry to numer wytwórcy lub dystrybutora.
- Następnych 5 cyfr kodu kreskowego symbolizuje konkretny asortyment. Muszą one być wybierane tak, aby nie dublowały się z innymi asortymentami.
fot. Jak czytać kody kreskowe/Adobe Stock, Studio217
Kod kreskowy w innych krajach
Każdy kraj producencki ma swój własny, unikalny numer, od którego zaczyna się każdy kod kreskowy. To wspomniane wcześniej pierwsze trzy cyfry. Czasem zdarza się, że są to dwie lub cztery, jednak najczęściej jest to system trzycyfrowy.
Oto przykładowe numery producentów z innych krajów:
- Argentyna - 779
- Australia - 93
- Austria - 90-91
- Belgia i Luksemburg - 54
- Brazylia - 789
- Chiny - 690
- Czechy i Słowacja - 859
- Dania - 57
- Francja - 30-37
- Federacja Rosyjska - 460-469
- Grecja - 520
- Hiszpania - 84
- Holandia - 87
- Hongkong - 489
- Japonia - 45-49
- Kuba - 850
- Meksyk - 750
- Niemcy 400-440
- Norwegia - 70
- Polska - 590
- Singapur - 888
- Szwajcaria - 76
- Szwecja - 73
- Tajlandia - 885
- Tajwan - 471
- Turcja - 869
- USA i Kanada - 00-09
- Węgry - 599
- Wielka Brytania - 50
- Włochy - 80-83
Skrócony kod kreskowy: co to jest i o czym mówi?
Na niektórych opakowaniach produktów lub listach przewozowych zamiast 13 cyfr widnieje tylko 8. Kod ten (w systemie EAN-8) nie zawiera numeru producenta bądź dystrybutora, uwzględnia natomiast – oprócz prefiksu – numer określonego wyrobu.
Zarówno w kodzie EAN-13, jak i EAN-8 ostatnia cyfra (tzw. kontrolna, ustalana na podstawie algorytmu z pozostałych cyfr) umożliwia sprzedawcom poprawne odczytywanie symbolu za pomocą skanerów połączonych z elektronicznymi kasami.
Skrócony kod kreskowy znacznie usprawnia identyfikację danych dotyczących danego towaru, zapisanych w pamięci kasy lub komputera (np. nazwę wytwórcy i produktu, gramaturę, cenę itp.).
Ważne: znając symbol kraju producenta, unikniemy ryzykownego zakupu „podróbki”, ale nie tylko – za kupowany produkt zapłacimy dokładnie tyle, ile on kosztuje. W sklepach bowiem zdarzają się niekiedy rozbieżności w cenach wyrobów umieszczonych na półkach i zakodowanych w pamięci komputera.
fot. Kod kreskowy: o czym mówi/Adobe Stock, Rido
Kod kreskowy dla książek i czasopism
Przy pomocy kodów kreskowych oznacza się również książki i czasopisma. W tym celu zmodyfikowano jednak system EAN w taki sposób, aby uwzględniał już funkcjonujące międzynarodowe metody oznaczania wydawnictw – dla książek ISBN (international Standard Book Number) i dla periodyków ISSN (International Standard Serial Number).
Książki otrzymują symbole systemu EAN-13 rozpoczynające się od liczb 978 i 979, czasopisma natomiast – od 977.
W Polsce przydzielaniem kodów dla książek i czasopism zajmuje się Centrum Kodów Kreskowych z siedzibą w Poznaniu oraz instytucja pośrednicząca – Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Przemysłu Poligraficznego w Warszawie. Każdy wytwórca może zgłosić swój akces do systemu EAN.
Czy można sprawdzić datę ważności po kodzie kreskowym?
W kodzie kreskowym nie ma zawartej informacji o dacie ważności produktu. Niektórzy konsumenci doszukują się w cyfrach i literach wytłoczonych np. na opakowaniach kosmetyku dat produkcji lub miejsca jego wytworzenia.
Ustalenie daty ważności po kodzie kreskowym jest niemożliwe i niezasadne - data produkcji, data przydatności do spożycia lub data przydatności do użycia zawsze powinna znajdować się na produktach.
Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 11.10.2013 na podstawie materiałów prasowych Pro-Test.
Czytaj także:
Jak sprawdzić, czy ktoś podgląda cię przez lustro?
Jak czytać oznaczenia na metkach?
Jak rozpoznać dobrą rybę po opakowaniu?
