Tajemnicze kreski i zestawy liczb stanowią zakodowane informacje o produkcie. W Polsce kod kreskowy pojawił się w 1990 r., kiedy to nasz kraj przystąpił do Międzynarodowego Stowarzyszenia Kodowania Towarów (IANA – International Article Numbering Association).
Rodzaje kodów kreskowych
Choć wiele jest metod kodowania informacji za pomocą pasków i cyfr, w Polsce najbardziej znany i najczęściej używany jest system Europejskich Kodów Towarowych (EAN). Symbol kodu składa się z różnej grubości kresek (grubszych – ciemniejszych i cieńszych – jaśniejszych) oraz grup cyfr. Na opakowaniach produktów występują symbole w pełnej wersji (trzynastocyfrowej, EAN-13) lub skróconej (ośmiocyfrowej, EAN-8).
Co oznacza kod kreskowy
Jak odczytać kod kreskowy produktu? Kod kreskowy mówi o pochodzeniu, wytwórcy i kategorii produktu.
- Pierwsze 3 cyfry (tzw. prefiks) oznaczają kraj producenta wyrobu. Polska otrzymała liczbę 590, a zatem od niej rozpoczynają się kody wszystkich towarów wyprodukowanych przez rodzimych wytwórców.
- Kolejne 4 cyfry – to numer wytwórcy lub dystrybutora.
- Następnych 5 cyfr kodu kreskowego symbolizuje konkretny asortyment. Muszą one być wybierane tak, aby nie dublowały się z innymi asortymentami.
Kody kreskowe w innych krajach
- Argentyna - 779
- Australia - 93
- Austria - 90-91
- Belgia i Luksemburg - 54
- Brazylia - 789
- Chiny - 690
- Czechy i Słowacja - 859
- Dania - 57
- Francja - 30-37
- Federacja Rosyjska - 460-469
- Grecja - 520
- Hiszpania - 84
- Holandia - 87
- Hongkong - 489
- Japonia - 45-49
- Kuba - 850
- Meksyk - 750
- Niemcy 400-440
- Norwegia - 70
- Polska - 590
- Singapur - 888
- Szwajcaria - 76
- Szwecja - 73
- Tajlandia - 885
- Tajwan - 471
- Turcja - 869
- USA i Kanada - 00-09
- Węgry - 599
- Wielka Brytania - 50
- Włochy - 80-83
Co zawiera skrócony kod kreskowy?
Na niektórych opakowaniach, zamiast 13, widnieje tylko 8 cyfr. Kod taki (EAN-8) nie zawiera numeru producenta bądź dystrybutora, uwzględnia natomiast – oprócz prefiksu – numer określonego wyrobu.
Zarówno w kodzie EAN-13, jak i EAN-8 ostatnia cyfra (tzw. kontrolna, ustalana na podstawie algorytmu z pozostałych cyfr) umożliwia sprzedawcom poprawne odczytywanie symbolu za pomocą skanerów połączonych z elektronicznymi kasami. Kod kreskowy znacznie usprawnia identyfikację danych dotyczących danego towaru, zapisanych w pamięci kasy lub komputera (np. nazwę wytwórcy i produktu, gramaturę, cenę itp.).
Ważne: znając symbol kraju producenta unikniemy ryzykownego zakupu „podróbki”, ale nie tylko – za kupowany produkt zapłacimy dokładnie tyle, ile on kosztuje. W sklepach bowiem zdarzają się niekiedy rozbieżności w cenach wyrobów umieszczonych na półkach i zakodowanych w pamięci komputera.
Kod kreskowy książek i czasopism
Koduje się również książki i czasopisma. W tym celu zmodyfikowano system EAN tak, aby uwzględniał już funkcjonujące międzynarodowe metody oznaczania wydawnictw – dla książek ISBN (International Standard Book Number) i dla periodyków ISSN (International Standard Serial Number). Książki otrzymują symbole systemu EAN-13 rozpoczynające się od liczb 978 i 979, czasopisma natomiast – od 977.
W Polsce przydzielaniem kodów zajmuje się Centrum Kodów Kreskowych z siedzibą w Poznaniu oraz instytucja pośrednicząca – Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Przemysłu Poligraficznego w Warszawie. Każdy wytwórca może zgłosić swój akces do systemu EAN.
Jak sprawdzić datę ważności po kodzie kreskowym
W kodzie kreskowym nie ma zawartej informacji o dacie ważności produktu. Niektórzy konsumenci doszukują się w cyfrach i literach wytłoczonych np. na opakowaniach kosmetyku dat produkcji lub miejsca jego wytworzenia.
Ustalenie daty ważności po kodzie kreskowym jest niemożliwe i niezasadne - data produkcji, data przydatności do spożycia lub data przydatności do użycia zawsze powinna znajdować się na produktach.
Artykuł pierwotnie opublikowany 11.10.2013 na podstawie materiałów prasowych Pro-Test.
Zobacz też: Przyłóż palec do lustra w przymierzalni, a przekonasz się, czy ktoś cię podglądaJak odczytać symbole na metkach ubrańNiebezpieczne składniki kosmetyków - na te powinnaś uważać, czytaj składy!
