Pijesz ją dla zdrowia, ale w tych przypadkach może poważnie zaszkodzić. Sprawdź, komu nie przysłuży się kombucha

Przeciwwskazania do picia kombuchy cię zaskoczą. W medycynie naturalnej kombucha jest uznawana za napój o działaniu prozdrowotnym i znana jest od ok. 2000 lat. Jej zwolennicy twierdzą, że napój wzmacnia odporność, wzmacnia układ krążenia, pomaga schudnąć, a nawet chroni przed rakiem. I choć rzeczywiście produkty fermentowane są uważane za korzystne dla zdrowia, to przypisywane napojowi działania nie zostały dotąd potwierdzone. Wiadomo natomiast, że nie każdy kombuchę powinien pić.

Spis treści:

1. Przeciwwskazania do picia kombuchy
2. Szkodliwość kombuchy

Przeciwwskazania do picia kombuchy

Kombucha zawiera ocet, alkohol, kofeinę, cukier, witaminę B i inne substancje powstające w wyniku działania procesu fermentacji herbaty przez zastosowane kultury bakterii i grzybów (drożdże zalicza się do grzybów). Ze względu na ten skład, przeciwskazania do picia kombuchy obejmują:

• astmę — kombucha zawiera histaminę, która może nasilać objawy astmy. Histamina jest związkiem chemicznym, który jest uwalniany w organizmie podczas reakcji alergicznych i może prowadzić do skurczu oskrzeli, co jest szczególnie problematyczne dla osób z astmą. Kombucha jest wytwarzana przez fermentację, która może wprowadzać do napoju różne mikroorganizmy i związki chemiczne. Niektóre z tych składników mogą działać jako alergeny i wywoływać reakcje alergiczne u osób z astmą.
• cukrzycę — alkohol zawarty w kombuchy może wpłynąć na metabolizm cukru we krwi i wejść w interakcje z lekami. Diabetycy mogą reagować inaczej na kombuchę niż osoby zdrowe. U niektórych osób napój ten może wpływać na poziom cukru we krwi bardziej niż u innych, co wymaga indywidualnego monitorowania.
• zaburzenia odporności (także w przebiegu choroby nowotworowej) - w kombuchy mogą znajdować się bardzo różne mikroorganizmy. U osób z obniżoną odpornością mogą one wywołać infekcje.
• SIBO i IBS (zespół jelita drażliwego) — kombucha zawiera różne szczepy bakterii i drożdży, które mogą zasiedlać jelita. W przypadku SIBO problemem jest już nadmierna ilość bakterii w jelicie cienkim. Dodatkowe bakterie z kombuchy mogą nasilić problem, prowadząc do pogorszenia objawów. W dodatku pozostałe w napoju cukry (fermentowane węglowodany FODMAPs) mogą być fermentowane przez bakterie w jelicie cienkim, co może prowadzić do zwiększonej produkcji gazów, wzdęć, bólu brzucha i biegunki, typowych objawów SIBO oraz IBS.
• kamicę — kombucha jest kwaśnym napojem o niskim pH. Regularne spożywanie kwaśnych napojów może wpływać na pH moczu, co sprzyja tworzeniu się kamieni nerkowych, zwłaszcza szczawianowych.
• grzybicę układu pokarmowego — osoby z grzybicą układu pokarmowego mogą być wrażliwe na dodatkowe drożdże spożywane w kombuchy, co może prowadzić do nasilenia objawów. Niekontrolowana fermentacja, szczególnie w warunkach domowych, może prowadzić do zakażenia kombuchy pleśniami lub innymi patogenami grzybiczymi. Spożycie zakażonej kombuchy może pogorszyć objawy grzybicy układu pokarmowego. W dodatku pozostałe w napoju węglowodany mogą być pożywką dla grzybów, które skolonizowały układ pokarmowy, co nasili problem.
• choroby reumatyczne — napój zawiera histaminę i kwas mlekowy oraz inne biogenne aminy. W przypadku chorób reumatycznych nadmierna ilość histaminy i kwasu mlekowego może prowadzić do nasilenia stanu zapalnego, co może pogorszyć objawy.
• ciążę i karmienie piersią — kombucha zawiera alkohol, który w żadnej dawce nie jest bezpieczny dla płodu ani małego dziecka.
• nadwrażliwość na kofeinę — fermentowana herbata zawiera pewne ilości kofeiny, dlatego u osób z nadwrażliwością na tę substancję może pogarszać samopoczucie, zwłaszcza jeśli jest spożywana w dużych ilościach.
• chorobę alkoholową — abstynencja od alkoholu jest podstawą leczenia alkoholizmu. Do końca życia były alkoholik nie powinien spożywać żadnych napojów alkoholowych, nawet tych, z niską jego zawartością. Dlatego kombucha w takich przypadkach jest zakazana.
• HIV — zakażenie HIV wiąże się z obniżeniem odporności. Spożywanie kombuchy naraża takie osoby na rozwój infekcji wynikających ze spożycia z napojem chorobotwórczych drobnoustrojów.
• choroby wątroby — spożywanie napojów zawierających alkohol jest zakazane przy chorobach wątroby, a kombucha zawiera pewne jego ilości. W dodatku w kombuchy mogą znajdować się niezdrowe substancje (toksyny) wytwarzane przez bakterie, zwłaszcza te, które dostaną się tam przypadkiem. Ich spożycie dodatkowo obciąża wątrobę.
• wiek poniżej 18. roku życia — sprawa oczywista: dzieci nie powinny pić napojów alkoholowych.

Jednak nawet u osób zdrowych zalecany jest umiar w piciu kombuchy. Jej nadużywanie może bowiem nawet u osób bez przeciwwskazań do picia kombuchy wywoływać:

• bóle głowy,
• zaburzenia jelitowe (gazy, wzdęcia, biegunkę),
• kwasicę ketonową.

Dlatego specjaliści polecają, aby ograniczyć jej picie do kubka dziennie (240 ml). Zalecają też, aby sięgać po napój ze sprawdzonego źródła, wykonany i przechowywany w szklanych.

Szkodliwość kombuchy

Proces fermentacji wymaga udziału bakterii. Nie ma problemu, jeśli biorą w nim udział bakterie probiotyczne, czyli te, które są dla naszego organizmu korzystne. Jednak cała prawda o kombuchy wymaga, aby wspomnieć, że w czasie fermentacji zawsze może zdarzyć się, że z pożywki skorzystają też inne, niekorzystne dla zdrowia bakterie, a nawet pleśnie.

Takie skażenie kombuchy „nieproszonymi gośćmi” było najprawdopodobniej przyczyną notowanych od lat 90. ubiegłego stulecia zatruć tym napojem. Jedno skończyło się śmiercią. U pozostałych notowano problemy z wątrobą, reakcje alergiczne, zbyt wysoki poziom kwasu mlekowego w organizmie, mdłości.

Choć FDA (amerykańska organizacja dopuszczająca żywność do spożycia) twierdzi, że prawidłowo przygotowana kombucha jest bezpieczna, to wielu lekarzy ostrzega, aby nie pić kombuchy, bo ryzyko zatrucia jest realne, a korzyści z jej picia wątpliwe lub do osiągnięcia w bezpieczniejszy sposób.

Jak przygotować kombuchę, aby zmniejszyć ryzyko, że stanie się szkodliwa? Trzeba zachować sterylną czystość podczas jej produkcji. To w domowych warunkach może być dość trudne, dlatego może lepiej samemu tego nie robić.

Jak powstaje kombucha?

Kombucha powstaje w wyniku fermentacji herbaty z dodatkiem cukru przez symbiotyczną kolonię bakterii i drożdży, znaną jako SCOBY (Symbiotic Culture of Bacteria and Yeast). Proces fermentacji przekształca cukier w kwasy organiczne, gaz i inne substancje bioaktywne, co sprawia, że napój jest lekko kwaśny i musujący.

Składniki podstawowe:

• Herbata: najczęściej czarna, ale też zielona lub biała.
• Cukier: stanowi pożywkę dla drożdży i bakterii, jest przekształcany podczas fermentacji.
• SCOBY: symbiotyczna kolonia bakterii i drożdży, która odpowiada za proces fermentacji.
• Startowa kombucha: mała ilość już sfermentowanej kombuchy dodawana do nowej partii w celu przyspieszenia fermentacji.

Pierwszy etap fermentacji trwa zwykle od 7 do 14 dni. W tym czasie cukier jest przekształcany w kwas octowy, kwas glukonowy i inne związki. Czasami kombucha przechodzi dodatkową fermentację po dodaniu smaków (np. owoców, ziół), co zwiększa jej gazowanie i intensyfikuje smak, ale może też zwiększać ryzyko skażenia napoju.

Czytaj także:
Kto i dlaczego powinien unikać aloesu?
Szkodliwość imbiru — jakie są przeciwwskazania do jego jedzenia?
Komu szkodzą orzechy włoskie?