Otyłość to choroba cywilizacyjna, która z roku na rok dotyka coraz więcej osób. Szczególnie niepokojący jest fakt, że to schorzenie często występuje u najmłodszych. Wśród dzieci w wieku szkolnym nadwagę i otyłość ma już co piąty chłopiec oraz co siódma dziewczynka .
Dowiedz się, co wpływa na ryzyko wystąpienia nadwagi i otyłości u dzieci oraz jak możesz jej zapobiec!
Profilaktyka otyłości
Już od chwili poczęcia dziecka rozpoczyna się proces programowania żywieniowego we wczesnym okresie życia. Oznacza to, że składniki odżywcze, które dostarczasz dziecku w tym czasie, wpływają na stan jego zdrowia w przyszłości. Ich nadmiary bądź niedobory mogą skutkować m.in. predyspozycją do otyłości w wieku dorosłym. Dlatego tak istotna jest dieta przyszłej mamy oraz sposób żywienia dziecka w pierwszych latach jego życia.
Już w czasie planowania ciąży powinnaś zadbać o prawidłową masę ciała oraz zdrową, zbilansowaną dietę, bogatą we wszystkie niezbędne składniki odżywcze. Po przyjściu Twojego dziecka na świat, również możesz dbać o jego zdrowie – karmiąc je wyłącznie piersią przez pierwsze 6 miesięcy jego życia. Mleko mamy jest najlepszym pokarmem, ponieważ zawiera składniki odżywcze niezbędne do wzrostu i prawidłowego rozwoju. Wyłączne karmienie piersią w tym okresie jest zalecane przez Światową Organizację Zdrowia, ponieważ oprócz innych pozytywnych aspektów, zmniejsza również ryzyko nadwagi i otyłości u dzieci.
1000 pierwszych dni życia dziecka, już od poczęcia, to tzw. okres krytyczny w rozwoju małego organizmu. To właśnie wtedy kształtuje się metabolizm, preferencje smakowe oraz nawyki żywieniowe. W tym wyjątkowym czasie rodzice mają bardzo duży wpływ na zdrowie i jakość życia dziecka nie tylko teraz ale również w przyszłości.
Sprawdź, skąd się bierze otyłość u dzieci!
Krok po zdrowie – prawidłowa dieta
Pamiętaj, że dziecko ma zupełnie inne potrzeby żywieniowe niż organizm dorosłego człowieka. Po 6. miesiącu życia, gdy Twoje mleko już nie zaspokaja wszystkich potrzeb żywieniowych dziecka, najmłodszym powinno podawać się produkty bezpieczne i dopasowane do ich potrzeb, które na etykietach mają odpowiednie oznaczenie wieku.
Fot. Fotolia
Przy wszelkich wątpliwościach w kwestiach rozszerzania diety, skontaktuj się ze specjalistą w zakresie żywienia, kieruj się także zaleceniami zawartymi w schemacie żywienia niemowląt. Do układania jadłospisu dziecka po 12. miesiącu życia, pomocny może okazać się modelowy talerz żywieniowy, mówiący o tym jakie produkty są niezbędne w jadłospisie m.in.:
- Warzywa – przyzwyczajaj dziecko do smaku różnorodnych warzyw, ponieważ są skarbnicą witamin i składników mineralnych. Warzywa powinny być obecne w 5 porcjach dziennie, jedna porcja to np. 1 mały pomidor czy 2 łyżki startej marchewki.
- Owoce – to świetna przekąska, która z powodzeniem może zastąpić słodycze. Owoce podawaj w 4 porcjach dziennie, jedną porcja to np. średnie jabłko lub ½ szklanki malin.
- Produkty białkowe – zalecana ilość w diecie dziecka powyżej 12 m.ż. to 4-5 porcji w tym:
- Mleko i przetwory mleczne – w swoim składzie posiadają białko oraz wapń, niezbędne do prawidłowego rozwoju i budowy kości. Zalecana ilość to 3 porcje dziennie. Dla zaspokojenia jednej porcji podaj np. 1 szklankę mleka lub ½ szklankę jogurtu naturalnego.
- Mięso, drób, ryby, jaja – wystarczająca ilość to 1-2 porcje dziennie. Dla niemowląt i małych dzieci najlepsze będzie mięso chude wysokiej jakości np. z indyka i kurczaka. Przykładowo podaj dziecku do jedzenia cienki plaster pieczonego schabu lub ½ piersi z kurczaka.
- Ryby – są bogate w kwasy tłuszczowe nienasycone. Podawaj przede wszystkim tłuste ryby morskie: śledzia, łososia, szprota czy halibuta, 1-2 razy w tygodniu, może to być cienki plaster.
- Jaja – są źródłem wielu składników odżywczych, w tym pełnowartościowego białka, tłuszczu, biopierwiastków oraz witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Jedna porcja to ½ jajka.
- Produkty zbożowe – są źródłem skrobi, błonnika, witamin z grupy B, najlepsze będą urozmaicone, pełnoziarniste gatunki pieczywa, różne kasze i płatki zbożowe, kaszki bez dodatku cukru, jedna porcja pieczywa to np. ½ bułki pełnoziarnistej, 1 kromka chleba lub 2-3 łyżki gotowanej kaszy.
- Tłuszcze – są źródłem rozpuszczalnych w tłuszczach witamin A, D, E. Polecane są zwłaszcza oliwa z oliwek, olej sojowy oraz olej rzepakowy, w ilości 1-2 porcje dziennie czyli 1-2 łyżeczki.
- Woda – do ukończenia 6. miesiąca mleko mamy zapewnia wystarczającą ilość płynów, później do gaszenia pragnienia najzdrowsza jest woda.
Jaka jest najskuteczniejsza profilaktyka otyłości u dzieci?
Warto wiedzieć
Dbając o dietę dziecka, unikaj pewnych przyzwyczajeń, które wpływają na zwiększenie ryzyka pojawienia się nadwagi i otyłości. Najczęściej popełniane błędy żywieniowe wśród rodziców niemowląt i małych dzieci to m.in.:
- Zbyt duża liczba posiłków w ciągu dnia, 20% niemowląt w wieku zarówno 6 jak i 12 miesięcy w ciągu doby dostaje 10 lub więcej posiłków, nie biorąc pod uwagę drobnych przekąsek między posiłkami. Zgodnie z zaleceniami, dzieci powinny być karmione 5-6 razy na dobę .
- Podawanie do picia dziecku soków zamiast wody.
- Nieregularne posiłki oraz omijanie śniadań.
- Dosładzanie lub dosalanie pokarmów.
- Podawanie dzieciom posiłków dla dorosłych, blisko 60% dzieci w wieku 12. miesięcy za wcześnie spożywa żywność, która nie jest dla nich przeznaczona.
Problem dodatkowych kilogramów u najmłodszych staje się coraz poważniejszy i nie należy go bagatelizować. Jeśli zlekceważysz jakiekolwiek sygnały związane z podejrzeniem nadwagi lub otyłości, mogą one spowodować negatywne skutki zdrowotne w życiu dorosłym Twojego dziecka, a konkretnie: zaburzenia gospodarki węglowodanowej z cukrzycą typu 2, insulinooporność, bezdech senny, zaburzenia emocjonalne oraz większą predyspozycję do chorób nowotworowych w wieku dorosłym.
Sprawdź, jak mądrze rozszerzać dietę niemowlaka?
