Gazy u noworodków - przyczyny, objawy, środki zaradcze

Gazy u noworodków fot. Adobe Stock
Gazy u niemowlaka mogą być bolesne i trudne w leczeniu. Wynikają z niedojrzałości układu pokarmowego, niewłaściwego sposobu czy regularności karmienia noworodka, problemów z trawieniem laktozy. Pediatrzy zalecają probiotyki lub masaż brzuszka, butelki antykolkowe i cierpliwość.
Edyta Liebert / 24.02.2021 10:04
Gazy u noworodków fot. Adobe Stock

Gazy u noworodków to częste zjawisko, które może prowadzić do niemożliwego do ukojenia płaczu. „Bąble” w brzuchu, które rodzic może wyczuć pod dłonią, przesuwają się, przynosząc ulgę, niemniej jednak płacz spowodowany tym dyskomfortem sprawia, że dziecko może nałykać się powietrza i znowu - może je rozboleć brzuch. Czy to błędne koło, czy jednak istnieje sposób na radzenie sobie z gazami u niemowlaka?

Spis treści:

  1. Gazy u noworodka – jak rozpoznać objawy problemu
  2. Gazy u noworodka - przyczyny
  3. Gazy u niemowląt - jak sobie z nimi radzić
  4. Jak masować brzuszek noworodka

Gazy u noworodka – jak rozpoznać objawy problemu

Zjawisko puszczania przez niemowlę gazów jest normalne i pożądane, bo świadczy o tym, że organizm usprawnia perystaltykę jelit. Problem pojawia się wtedy, kiedy te gazy utrudniają dziecku funkcjonowanie, rozwój i sen.

Rozpoznanie problemu nie jest trudne: gazy są niemożliwe do zbagatelizowania, zwł. jeśli są to śmierdzące gazy u niemowląt i występują w miarę o regularnych porach i po jedzeniu. Dziecko zaczyna w ataku płaczu podkurczać nóżki, jest bardzo niespokojne, może mu się często odbijać lub ulewać.

Rodzice powinni zwrócić też uwagę, jak wyglądają stolce niemowlaka (np. czy kupa u niemowlaka jest zielona, a może pienista lub nie pojawia się dostatecznie często), czy występuje biegunka, zaparcia u niemowląt, bóle brzucha, podczas których słychać „przelewanie”. Może być to oznaka niestrawności lub alergii i wątpliwości należy wtedy skonsultować się z pediatrą.

Wszelkie dolegliwości takie, jak: twardy i napięty brzuszek, wyczuwalne gazy i „bąble” w brzuchu, które przesuwają się w kierunku jelit są związane z okresem niemowlęcym, kiedy to maluch musi zaadaptować się do nowych warunków życia, a rodzice - do karmienia dziecka i pielęgnacji. 

Często neonatolog lub pediatra posługuje się podczas diagnozy określeniem: kolka u niemowlaka. Jest to zjawisko opisane jako dolegliwości brzucha spowodowane niedojrzałością układu pokarmowego w pewnym stopniu o podłożu emocjonalnym (dotyka głównie dzieci o wysokiej wrażliwości), ale do tej pory nie istnieje lepszy lek na kolki, niż czas i cierpliwość.

Dlaczego to tak ważne w przypadku omawiania rozpoznania gazów u noworodka? Być może jesteś tym rodzicem, którego dziecko klasyfikuje się jako high need baby, czyli potrzebuje więcej troski i ciepła, niż podaje fachowa literatura o wychowaniu maluchów. 

Przyczyny gazów u noworodków

Układ pokarmowy noworodków rozwija się dynamicznie i jest wrażliwy. Kolki u małych dzieci są dość częstym problemem i lekarze zwracają uwagę na kilka aspektów pielęgnacji noworodka, które mogą odmienić sytuację. Przyczyny gazów u noworodka, to m.in.:

  • Nieprawidłowa pozycja karmienia. Dziecko może łykać powietrze podczas jedzenia i może to prowadzić też do jego frustracji.
  • Niewłaściwe uchwycenie brodawki przez dziecko, co oznacza nieefektywne, kompulsywne ssanie: do organizmu dziecka prócz mleka dostaje się powietrze, a także maluch nie jest najedzony, co prowadzi do częstszych kamień.
  • Częste i krótkie karmienia, które są nieregularne. Trudno o karmienie noworodka, który ma dodatkowo bolesne gazy, z zegarkiem w ręku. Niekiedy proponuje się karmienie butelką, by weryfikować ilość spożytego mleka. Jeśli dziecko przybiera na wadze, jest to dobry znak, niemniej jednak warto przyjrzeć się technice karmienia. 
  • Alergia lub nietolerancja laktozy. Charakteryzuje się wodnistymi stolcami, wzdęciami lub biegunką. Warto skonsultować z pediatrą wdrożenie mieszanki modyfikowanej z obniżoną zawartością laktoz i białkami poddanymi hydrolizie.
  • Obecność pasożytów w układzie pokarmowym.
  • Choroba uchyłkowa jelit. Uchyłki są przepuklinami, które mają niewielkie rozmiary.
  • Zbyt prędkie rozszerzenie diety niemowlaka.
  • Predyspozycje genetyczne.
  • Nadmiar witaminy C podawanej z lekami w czasie przeziębienia i infekcji.

Gazy u niemowląt - jak sobie z nimi radzić

Według obowiązujących zaleceń matka karmiąca piersią może jeść wszystko to, co jest wartościowe odżywczo. Nie istnieje dieta matki karmiącej, polegająca na eliminacji produktów z powodu kolek, ale jest to częste i wciąż praktykowane - mama noworodka często obwinia się za występowanie gazów u noworodka po karmieniu.

W przypadku występowania kolek u niemowlaka w czasie karmienia piersią, dobrze jest:

  • przyjmować duże ilości płynów - 3 l wody dziennie,
  • wystrzegać się tej żywności, która u samej mamy powoduje wzdęcia: cebuli, grochu, fasoli, kapusty, szpinaku, soczewicy, brokułów, kapusty,
  • zrezygnować również z rodzynek, śliwek, moreli,
  • zadbać o właściwe przystawienie dziecka do piersi i wygodną dla was obojga pozycję do karmienia.

Dyskusyjne jest picie herbatki z kopru włoskiego zarówno przez mamę, jak i przez dziecko. Skonsultuj to z pediatrą.

Jak zwalczyć gazy u noworodka i kiedy udać się do lekarza, kiedy te kroki nie pomagają? Co pomaga na wzdęcia u noworodka? 

Domowe sposoby na wzdęcia u niemowląt:

  • położenie malucha na brzuchu - jest to swoisty masaż brzucha,
  • ciepła kąpiel lub okład z ciepłej pieluszki albo termofor z pestkami wiśni lub specjalnym wkładem,
  • masaż brzucha niemowlaka,
  • regularne karmienie i ścisłe pilnowanie jego pór: głodne dziecko ssie pierś łapczywie i szybko, przez co łyka zbyt dużo powietrza, przekarmienie go z kolei spowalnia pracę jelit,
  • dla dziecka karmionego mieszkanką modyfikowaną: wybieraj mieszanki ze zmniejszoną zawartością laktozy i białkami poddanymi hydrolizie,
  • zainwestuj w butelki ze smoczkiem antykolkowym,
  • noś i przytulaj - ciepło mamy i taty działa kojąco. 

Jeśli domowe metody nie pomagają, rodzice często wprowadzają:

  • krople na wzdęcia dla noworodka, zawierające simetikon lub dimetikon – substancje wspomagające usuwanie gazów,
  • krople z enzymem laktaza, które ułatwiają trawienie laktozy.

Rodziców powinien spadek masy ciała, pojawienie się biegunek, silnych wymiotów, gorączki oraz silnego płaczu. Możliwe, że jest konieczna dalsza diagnostyka i wprowadzenie leków na receptę. 

Jak masować brzuszek noworodka

Niezależnie od wprowadzenia leków bez recepty na kolki i gazy u noworodków, dobrą metodą, która powinna wejść w rytm dnia jako rutynowa, jest delikatny masaż brzuszka, który usprawnia perystaltykę jelit. Jak to zrobić?

  1. Rozgrzej dłonie, przygotuj miejsce do masażu, które będzie przyjazne dziecku i tobie.
  2. Przygotuj oliwkę, która zapewni odpowiedni poślizg i nie podrażni skóry dziecka.
  3. Brzuszek noworodka masuj delikatnymi, okrężnymi ruchami od zewnątrz, kierując się ku pępkowi (5 ruchów), następnie uciśnij brzuch w dłoni, chwytając go (1 ruch), a potem dociskaj nóżki dziecka zgiętych w kolanach do brzucha (3 ruchy).
  4. Nie obawiaj się - nie uszkodzisz malucha, jeśli intuicyjnie i zgodnie z jego reakcjami będziesz przeprowadzać masaż brzucha. 

Więcej o zdrowiu niemowlaka: Co poradzić na biegunki u niemowlakaJak pomóc niemowlakowi cierpiącemu na zaparciaKiedy ból brzucha u dziecka jest sygnałem poważnych dolegliwości

Tagi: niemowlę

Redakcja poleca

REKLAMA