Separacja a rozwód - jak załatwić formalności

rozwód, separacja, porady prawne, para, małżeństwo, kłótnia, rozstania fot. Panthermedia
Postanowiłaś rozstać się z mężem? Do wyboru masz dwie drogi – rozwód lub separację. Wyjaśniamy, czym różnią się między sobą i jakie skutki wywołują.
Weronika Kwaśniak / 29.07.2014 16:03
rozwód, separacja, porady prawne, para, małżeństwo, kłótnia, rozstania fot. Panthermedia

Od dłuższego czasu w waszym małżeństwie się nie układa. Coraz mniej was łączy, nie potraficie się ze sobą porozumieć, nie ma dnia bez kłótni. Dochodzisz do wniosku, że takie życie nie ma sensu, bo tylko się wzajemnie ranicie. A skoro nie możecie być razem, trzeba się rozstać.

I tu dylemat – czy lepiej dać sobie trochę czasu, bo a nuż poprawi się między wami, czy może zakończyć definitywnie to rodzinne piekło? Każda z tych decyzji wywołuje inne konsekwencje prawne. Separacja a rozwód - jak załatwić formalności?

Separacja - czym jest i jakie są jej skutki

To dobre wyjście dla osób, które ze względów religijnych nie chcą podejmować decyzji o rozwodzie (akceptuje je Kościół katolicki). Separacja jest w pewnym sensie okresem przejściowym – małżonkowie mogą do siebie wrócić lub definitywnie się rozstać.
Aby wywołała skutki prawne, musi ją orzec sąd. Podejmie on taką decyzję, gdy stwierdzi, że między tobą a mężem istnieje zupełny (ale nie trwały) rozkład pożycia, czyli choć zanikły łączące was więzi, to istnieje jeszcze szansa na zgodę. Sąd nie orzeknie jednak separacji, jeśli stwierdzi, że ucierpiałoby na tym dobro dzieci.
O separację może wystąpić każdy z małżonków – bez względu na to, kto ponosi winę za rozpad związku.

Jak załatwić separację?

Pozew (ewentualnie wspólny wniosek o separację) składa się w sądzie okręgowym, w którego okręgu mieliście ostatnie wspólne miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z was nadal tam mieszka. Jeśli mieszkacie w dwóch różnych miejscach – właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej. Przebieg sprawy i wysokość opłaty sądowej zależy od tego, czy oboje zgadzacie się na separację, czy też jedno robi to wbrew woli drugiego.
  • Separacja bez procesu. Gdy nie ma w tej kwestii między wami różnicy zdań i nie macie małoletnich dzieci, możecie złożyć wspólny wniosek o separację. Orzeczenie w tej sprawie jest właściwie formalnością. W takim wypadku sąd rozpatruje sprawę w tzw. trybie nieprocesowym i wydaje postanowienie. Cała sprawa ogranicza się zwykle do jednej rozprawy, bez posiedzenia pojednawczego. Może być nawet przeprowadzona zaocznie, czyli pod nieobecność jednej ze stron. Opłata za wniosek wynosi 100 zł.
  • W trybie procesowym. Ma miejsce wtedy, gdy jedna ze stron nie godzi się na takie „rozwiązanie” małżeństwa. W takim wypadku trzeba złożyć pozew (w trzech egzemplarzach – dwa dla sądu i kopia dla ciebie z potwierdzeniem złożenia). Możesz to zrobić osobiście w biurze podawczym sądu lub wysłać dokumenty pocztą (listem poleconym).
W pozwie musisz podać wasze dane i określić, czego się domagasz, np. czy ma być orzeczona z winy męża, kto sprawuje władzę nad dziećmi, w jakiej wysokości drugi rodzic ma płacić alimenty. Powinnaś również napisać, na czym polega rozkład pożycia między wami oraz wskazać dowody (np. świadków), które to potwierdzą. Pozew musi być własnoręcznie przez ciebie podpisany.



Jeśli chcecie, aby władza rodzicielska przysługiwała wam obojgu, do pozwu musicie dołączyć wspólne porozumienie, w którym określacie, jak będzie ona wykonywana.

Wraz z pozwem trzeba złożyć:
  • skrócony odpis aktu małżeństwa,
  • skrócony odpis aktu urodzenia wspólnego dziecka (dzieci),
  • zestawienie kosztów utrzymania dziecka,
  • dowód uiszczenia opłaty sądowej (stała stawka – 600 zł),
  • odpis pozwu z załącznikami dla strony przeciwnej.

Jak anulować separację?

Jeśli dojdziecie do wniosku, że warto spróbować jeszcze raz, możecie wystąpić do sądu o zniesienie separacji. Wniosek musicie złożyć wspólnie (opłata 100 zł). Sąd rozpatrzy go w trybie nieprocesowym i przekaże informację do urzędu stanu cywilnego, w którym powstał akt małżeństwa.
Po zniesieniu separacji znowu macie takie same prawa i obowiązki jak każde małżeństwo. Możecie jednak, jeżeli z jakichś względów jest to dla was wygodne, utrzymać rozdzielność majątkową (wymaga to waszego zgodnego wniosku).

Formalności w czasie separacji

  • Separacja nie rozwiązuje małżeństwa. Nie możesz wystąpić o powrót do poprzedniego nazwiska ani też powtórnie wyjść za mąż.
  • Powoduje rozdzielność majątkową. Od uprawomocnienia się orzeczenia przestaje istnieć między wami wspólność ustawowa i cokolwiek kupicie, będzie to stanowiło twoją (lub męża) wyłączną własność.
  • Uniemożliwia dziedziczenie (chyba że na mocy testamentu).

Rozwód - czym jest i jakie są skutki prawne

Jeżeli zdecydowałaś się definitywnie zakończyć wasz związek, wystąp o rozwód. Orzeczenie rozwodu następuje wówczas, gdy sąd stwierdzi, że między wami nastąpił nie tylko zupełny, ale i trwały rozkład pożycia. Właśnie stwierdzenie trwałości rozkładu, czyli braku jakichkolwiek szans na pogodzenie, jest decydujące.
Rozwód nie zostanie orzeczony, jeżeli ucierpiałyby na tym dzieci lub domaga się go ten z małżonków, który został uznany za wyłącznie winnego. W tym drugim wypadku przepisy pozwalają na rozwód pod warunkiem, że strona niewinna wyrazi na to zgodę albo odmowa byłaby sprzeczna z zasadami współżycia społecznego (np. domagasz się rozwodu, bo jesteś w ciąży z innym mężczyzną, a twój mąż nie chce, byś odeszła).

Jak załatwić rozwód?

Pozew składasz w sądzie okręgowym (wydział cywilny) właściwym dla waszego ostatniego wspólnego miejsca zamieszkania (jeżeli choć jedno z was jeszcze tam przebywa).
Gdy mieszkacie pod różnymi adresami – pozew trzeba złożyć w sądzie, w którego okręgu mieszka osoba pozwana. W pozwie podajesz dane twoje i męża (imiona, nazwiska, adresy). W treści powinnaś określić, w jaki sposób rozwód ma być przeprowadzony (z orzekaniem o winie czy bez niego). Jeśli macie wspólne dzieci, napisz, jakiej wysokości alimentów się domagasz.
Do pozwu dołączasz:
  • skrócony odpis aktu małżeństwa,
  • skrócony odpis aktu urodzenia dziecka (dzieci),
  • dowód uiszczenia opłaty sądowej w wysokości 600 zł (jeśli jednak rozejdziecie się bez orzekania o winie, sąd zwróci 300 zł temu z was, które wystąpiło z pozwem),
  • odpis pozwu z załącznikami dla strony przeciwnej.
Orzeczenie rozwodu jest możliwe tylko po przeprowadzeniu procesu. Jeśli rozwód ma być orzeczony bez określania, kto ponosi za niego winę, sąd ograniczy się zapewne do przesłuchania stron, czyli ciebie i męża. W innym wypadku będziesz musiała przedstawić dowody, np. świadków, na poparcie tezy o winie (ich nazwiska podajesz już w pozwie).
Jeśli jednak nie jesteś przekonana co do słuszności swojej decyzji, możesz na pierwszej rozprawie poprosić sąd, by skierował was na mediację. Sąd przychyli się do twojego wniosku, gdy stwierdzi, że są widoki na utrzymanie małżeństwa. Twój mąż musi wyrazić zgodę na mediację. Inaczej do niej nie dojdzie.

Nazwisko i majątek po rozwodzie

  • Rozwód rozwiązuje małżeństwo. Możesz powrócić do nazwiska noszonego przed ślubem. Masz na to trzy miesiące od orzeczenia rozwodu. Stosowne oświadczenie składasz przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego. Nic też nie stoi na przeszkodzie, aby któreś z was zawarło nowy związek.
  • Znosi wspólność majątkową między wami.
  • Uniemożliwia dziedziczenie po zmarłym współmałżonku (chyba że na podstawie testamentu).

Alicja Hass / Przyjaciółka

Sprawdź inne porady:

Redakcja poleca

REKLAMA