„Teściowa żąda, byśmy płacili jej co miesiąc czynsz za mieszkanie. A jak nam się nie podoba, to wynocha”

Moje życie po ślubie z Agatą miało wyglądać inaczej. Miałem nadzieję, że staniemy się pełnoprawną rodziną, że zaczniemy budować naszą przestrzeń, nasze życie, nasz dom. Niestety, okazało się, że musiałem przejść przez etap, którego nigdy bym się nie spodziewał.

Po ślubie przeprowadziliśmy się do jej rodziców, w stary, rodzinny dom. Miało to być tymczasowe rozwiązanie – chwila na uporządkowanie spraw finansowych i znalezienie własnego miejsca na ziemi. Minęły jednak dwa lata. I teraz staję przed sytuacją, która przekracza moje granice. Krystyna, moja teściowa, zaczyna domagać się od nas comiesięcznego „czynszu za rodzinne dziedzictwo”. To żądanie staje się punktem zapalnym, od którego zaczyna się spirala napięć i nieporozumień w naszej rodzinie. Z jednej strony czuję odpowiedzialność za Agatę, z drugiej zaś – jestem coraz bardziej sfrustrowany. Jak mam żyć w tym wszystkim? Jak znaleźć sposób, by zadowolić teściową, ale pozostać sobą?

Nie podobało mi się to

Siedziałem przy stole w kuchni, patrząc na filiżankę herbaty, której od kilku minut nie podnosiłem do ust. W głowie kłębiły się myśli, które nie dawały mi spokoju. Agata siedziała obok mnie, milcząca. Była tak blisko, a jednocześnie czułem się jakbyśmy oddalili się od siebie na kilka kilometrów. Ta rozmowa, którą musieliśmy przeprowadzić, wisiała w powietrzu, jak gradowa chmura gotowa, by w każdej chwili uderzyć. Nie wiedziałem, co dokładnie powiedzieć.

– Kamil, porozmawiamy o tym później, dobrze? – Agata próbowała zmienić temat, widząc, że zaczynam się denerwować. – Moja mama zawsze miała swoje zasady. I ty musisz to zrozumieć.

– Zasady? – odpowiedziałem, podnosząc głos, chociaż wiedziałem, że nie chcę tego robić. – Chcesz mi powiedzieć, że musimy płacić za to, co jest jej własnością? To nie jest normalne, Agata!

Zamknąłem oczy i wziąłem głęboki oddech. Właściwie nie wiem, co się ze mną dzieje. Agata zawsze stawała po stronie matki, a teraz ja miałem czuć się jak intruz w ich domu? Zaczęło mnie to męczyć.

– Kamil, musisz to zaakceptować – powiedziała żona.

Poczułem gniew. I frustrację. Z jednej strony kochałem Agatę, z drugiej nie potrafiłem zaakceptować tej sytuacji. Nie chciałem być wiecznym gościem. Chciałem mieć własne życie, własną przestrzeń, własne zasady. Zamiast tego czułem się jak w potrzasku, w domu, który wcale nie był moim.

– Ale Agata, przecież to nie jest tylko jej dom – powiedziałem, starając się zachować spokój. – To nasza rodzina. Nie wyobrażam sobie, żebyśmy płacili za coś, co i tak już do nas należy.

Byłem zły

Agata wstała, zbliżając się do okna. Widziała, jak się wkurzam, ale nie miała pojęcia, jak to wszystko rozwiązać. Jej spojrzenie mówiło jedno: „Chciałabym, żeby było inaczej, ale nie wiem, jak ci pomóc”.

– Może to rzeczywiście nie jest sprawiedliwe, Kamil. – Agata odwróciła się w moją stronę, jej głos był cichszy, pełen niepewności. – Ale wiesz, że nie możemy się wyprowadzić, bo nie mamy dokąd. Czasami trzeba po prostu uszanować zasady. Moja mama tak wychowała mnie i moich braci.

Zamknąłem oczy. Coraz bardziej miałem wrażenie, że utknąłem w pułapce, z której nie ma wyjścia. Życie z Agatą i jej rodziną miało być chwilowe. Mieliśmy stworzyć coś własnego, a tymczasem czułem się jak najemnik, który codziennie dostaje nowe, dziwne zadania.

– Czasami w życiu trzeba stanąć w obronie swoich zasad – dodałem, choć nie byłem pewien, czy to, co mówiłem, ma sens. – Nie będę udawał, że wszystko jest w porządku, bo tak nie jest.

Agata w ciszy spojrzała na mnie. Czułem, że nie mam już dokąd pójść. Rozmawialiśmy o tym tyle razy, ale nie potrafiliśmy znaleźć rozwiązania, które nas oboje zadowoli. Wkrótce zaczęła mnie męczyć myśl, że jeśli nic się nie zmieni, będę musiał podjąć decyzję, której nie chciałem podejmować.

Teściowa postawiła sprawę jasno

Zdecydowałem się na rozmowę z Krystyną. Agata była niechętna, ale czułem, że to jedyny sposób, by zakończyć tę niepewność. W końcu, tego samego dnia, w którym Agata zasugerowała mi, bym „porozmawiał później”, wszedłem do pokoju teściowej. Zastałem ją przy stole, gdzie właśnie piła herbatę. Janusz siedział obok niej, przeglądając gazetę. Spojrzeli na mnie, a ja poczułem, jak wzbiera we mnie złość.

– Kamil, coś się stało? – zapytała Krystyna, starając się brzmieć spokojnie, ale czułem w jej głosie lekki niepokój. – Coś cię gnębi?

– Tak, muszę porozmawiać o tym czynszu – powiedziałem, patrząc jej w oczy. – Chciałbym wiedzieć, na jakiej podstawie to wymagacie?

Krystyna odłożyła filiżankę i spojrzała na mnie z powagą. W jej oczach pojawiło się coś, co przypomniało mi, jak potrafi być nieugięta.

– Kamilu, to zasady, które są częścią naszej rodziny – odpowiedziała, a jej głos był stanowczy. – Jeśli chcecie tu mieszkać, musicie ponosić część odpowiedzialności za ten dom. To dziedzictwo, które musimy pielęgnować.

Nie wiedziałem, co odpowiedzieć. Dla niej to była tradycja. Dla mnie – pułapka, z której nie potrafiłem się wydostać.

– Ale Krystyna… – zacząłem, ale przerwała mi, zanim zdążyłem dokończyć.

– Takie są zasady w naszej rodzinie, Kamilu. Nie chodzi tylko o pieniądze. To kwestia szacunku. Jeśli chcecie tu zostać, to musicie zrozumieć, jak to wszystko funkcjonuje. A jak nie, to droga wolna.

Czułem, że moje serce zaczyna bić szybciej. To nie była rozmowa, której się spodziewałem. Krystyna nie dała mi dojść do słowa. Stałem tam, nie wiedząc, co dalej.

Nie chciała czekać

Nie wiedziałem, jak się zachować, kiedy zaprosili nas na obiad. Rzadko jedliśmy razem. To było dziwne – czułem, że to tylko próba „uspokojenia” sytuacji, ale nie miałem pojęcia, co tak naprawdę się wydarzy. Agata wydawała się mniej zestresowana, ale wiedziałem, że ma swoje wątpliwości. Ona zawsze stawiała rodzinę wyżej niż nasze problemy, ale czułem, że coś się zmienia. Moje nerwy nie ustępowały, a ja wciąż zastanawiałem się, czy to, co robię, ma sens.

Kiedy weszliśmy, wszystko wydawało się zaskakująco spokojne. Może za spokojne. Teściowa siedziała przy stole, a Janusz grzebał w gazecie, udając, że nie zauważa napięcia. Szybko zauważyłem, że Krystyna nie zamierzała tego ciągnąć w sposób subtelny. Już po chwili zaczęła mówić o sprawach, które nie miały nic wspólnego z naszymi problemami.

– Jak tam, Kamilu, praca? – zapytała, starając się brzmieć uprzedzająco miło. – Wszystko w porządku?

– Tak, wszystko w porządku – odpowiedziałem, starając się nie zdradzić swojego napięcia. – Dobrze się czuję w tym, co robię.

Jednak w momencie, gdy Krystyna zaczęła mówić o „czynszu” w kontekście naszej „rodzinnej odpowiedzialności”, wiedziałem, że to nie jest zwykła rozmowa.

– Musimy rozmawiać o tym, jak dalej będzie wyglądała nasza sytuacja – powiedziała, podchodząc do tematu bez owijania w bawełnę. – Kamil, jeśli chcecie tu zostać, to musimy wiedzieć, że możemy na was liczyć.

Agata siedziała obok, a ja czułem jej wzrok, choć nie podnosiłem głowy. Widać było, że była rozdarta, ale nie chciała stawiać matce oporu. W końcu zaczęła mówić, starając się brzmieć spokojnie.

– Mamo, Kamil ma rację, to nie jest łatwa sytuacja. Ale czy nie możemy znaleźć innego rozwiązania? Może zredukować tę kwotę, którą wymagasz?

Krystyna spojrzała na nią z lekkim zdziwieniem, jakby nie rozumiała, o co chodzi.

– Zrozum, kochanie – odpowiedziała, odstawiając filiżankę na stół. – To nie tylko kwestia pieniędzy. To kwestia szacunku dla tradycji. Jeśli chcecie być częścią tej rodziny, to nie ma nic złego w tym, żebyście pomogli w utrzymaniu tego domu.

Zatrzymałem się na chwilę, próbując opanować emocje. Z jednej strony czułem, że ta rozmowa to już granica. Z drugiej – miałem dość wyczekiwania na rozwiązanie, które nigdy nie nadeszło.

– A co, jeśli nie będziemy w stanie płacić? – zapytałem, nie kryjąc frustracji w głosie. – Co wtedy?

Krystyna zmrużyła oczy, a jej ton stał się bardziej stanowczy.

– To tam są drzwi i nie będę się powtarzać.

Siedziałem w milczeniu, czując, jak rośnie napięcie. Wiedziałem, że nie ma wyjścia – musiałem stawić czoła tej sytuacji.

Czułem się jak w potrzasku

Po obiedzie Agata siedziała obok mnie, patrząc w okno, jakby starała się znaleźć odpowiedzi na pytania, które wisiały w powietrzu od dawna. Ja natomiast nie mogłem przestać myśleć o rozmowie z Krystyną. Czułem, że między nami nic się nie zmieniło – nadal byliśmy w tej samej pułapce. Tylko że teraz wiedziałem, że ta pułapka ma swoje zasady, których nie da się przeskoczyć.

Weszliśmy do mieszkania, a ja zamknąłem drzwi za sobą, opierając się na nich przez chwilę. Potrzebowałem chwili ciszy. Czułem, że jeśli nie znajdę odpowiedzi, to wszystko się zawali. Krystyna miała rację w jednym – nie byliśmy tylko gośćmi w tym domu. Byliśmy częścią czegoś większego. Ale co, jeśli ta większa część mnie przygniatała? Co, jeśli to wszystko stawało się dla mnie zbyt trudne?

– Kamil, musimy coś z tym zrobić – powiedziała Agata, wstając z kanapy i podchodząc do mnie. Jej głos był cichy, pełen niepokoju. – To wszystko mnie przytłacza. Wiesz, że nie chcę stać po stronie matki, ale… po prostu nie wiem, jak to rozwiązać. To takie trudne.

– Ja też nie wiem, Agata – odpowiedziałem, z trudem powstrzymując emocje. – Czuję się, jakbym tonął w tym wszystkim. Jakby moje życie nie było moim życiem, a jakąś grą, w której nie znam zasad.

Żona stanęła po mojej stronie

Agata spojrzała na mnie, a w jej oczach pojawił się smutek. Zawsze starała się być pomiędzy mną a jej matką, ale teraz widziałem, że i ona była rozdarta. Nie było łatwo stawić czoła Krystynie, zwłaszcza jeśli chodziło o tradycje, które były dla niej najważniejsze.

– Wiesz, co, Kamil? Może czas na zmiany – powiedziała w końcu. – Może musimy się wyprowadzić. Nie wiem, jak to zrobić, ale nie chcę, żebyś dalej tak się męczył. I nie chcę, żebyś czuł się, jakbyś nie miał głosu w tej rodzinie.

To było jak ulga. Tak długo czekałem, aż Agata stanie po mojej stronie, aż wreszcie poczuję, że nie jestem sam w tej walce. Wzięliśmy wspólnie głęboki oddech. Wiedziałem, że to, co czeka nas teraz, nie będzie łatwe. Ale już nie bałem się tego, co nadchodzi.

W kolejnych tygodniach, mimo trudności, zaczęliśmy rozmawiać z Krystyną i Januszem. Nasza decyzja o wyprowadzce nie spotkała się z entuzjazmem, ale ostatecznie – krok po kroku – udało nam się znaleźć nowe mieszkanie. To nie było nasze wymarzone miejsce, ale było nasze. Nasza przestrzeń.

Czułem, że to dopiero początek nowego życia. Wiedziałem, że przed nami jeszcze wiele wyzwań, ale tym razem nie musiałem tego robić sam. Razem z Agatą, razem w naszym nowym świecie, zaczynaliśmy od nowa. W końcu poczułem, że mam kontrolę nad własnym życiem. I nie pozwolę, by cokolwiek mnie z tego zabrało.

Kamil, 32 lata

Czytaj także: