Zamsz to skóra owiec, jagniąt, dwoina skóry wołowej (czyli dolna warstwa przekrojonej grubej skóry), skóra jeleni, saren, kozic, kóz, futer reniferów garbowane metodą tłuszczową, z użyciem tłuszczy rybich. We Francji i USA terminem tym określa się głównie skóry owcze, również garbowane metodą tłuszczową. Cechą charakterystyczną zamszu jest miękkość i charakterystyczne włoski, powstałe przez zeszlifowanie wierzchniej warstwy. Naturalny zamsz ma kolor ciemnobrązowy, ale często rozjaśnia się go przy użyciu nadtlenku wodoru i farbuje. Wadą tego typu skóry jest to, że łatwo chłonie wodę. Dlatego trzeba tak konserwować zamsz, by go chronić przed zawilgoceniem.
Zasady konserwacji zamszu
- Przed pierwszym wyjściem w zamszowych butach, w takim płaszczu lub z torebką, koniecznie zaimpregnuj odzież, buty lub galanterię zamszową specjalnym preparatem. Jest do kupienia (najczęściej w sprayu) w sklepach z odzieżą i butami oraz w drogeriach. Należy wstrząsnąć preparatem, rozpylić go równomiernie z odległości ok. 20 cm, po czym pozostawić na ok. 30 minut do wyschnięcia. Ceny preparatów zaczynają się od kilkunastu złotych.
- Buty zamszowe po każdym użyciu, a inne części zamszowej garderoby co jakiś czas, oczyść z kurzu specjalną szczotką z gumowymi wypustkami. Taka szczotka podnosi charakterystyczny meszek zamszu, a jednocześnie oczyszcza skórę.
- Gdy pojawią się plamy lub mocne zabrudzenia, usuwaj je zwykłą miękką szczoteczką maczaną w mydlinach z szarego mydła. Są też do kupienia gotowe preparaty do czyszczenia zamszu i nubuku. Po takim czyszczeniu zamszowe buty muszą wyschnąć na prawidłach, a torebka, rękawiczki czy kurtka rozłożone na ręczniku. Niestety, woda wygładzi zamszu i zmyje warstwę wcześniej zastosowanego impregnatu, dlatego gdy zamsz wyschnie, trzeba podnieść meszek, szczotkując gumową szczotką z wypustkami, lub inną, twardszą od tej używanej do czyszczenia (prania). Wysuszone, uprane zamszowe buty czy odzież trzeba też ponownie zaimpregnować.
- Tłuste plamy można usuną z zamszu, posypując grubo talkiem. Zostaw na kilka godzin, po czym strzep i wyszczotkuj. Jeżeli zabrudzenie nie zeszło, można je jeszcze przetrzeć eterem, a po wyschnięciu wyszczotkować.
- Niewielkie wyświecenia i przetarcia na zamszowej odzieży można delikatnie przetrzeć drobnoziarnistym papierem ściernym lub papierowym pilnikiem do paznokci. W ten sposób podniesiesz posklejane włoski.
- Da się odświeżyć kolor zamszu przy użyciu specjalnej pasty w płynie. W dużych sklepach z wyrobami ze skóry takie pasty są czasem oferowane w wielu kolorach. Tak więc znalezienie zbliżonego odcienia jest możliwe. Po zastosowaniu farby zostaw zamsz do wyschnięcia, po czym wyszczotkuj go gumowymi wypustkami szczotki. Można też po farbowaniu zastosować utrwalacz koloru.
- Gdy pada deszcz lub śnieg, wtedy najlepiej nie zakładać zamszowych butów ani zamszowej garderoby. Gdy zrobią się na nich zacieki, przyklei się błoto, trudno je będzie wyczyścić i stracą na urodzie.
- Nie powinno się wystawiać zamszu na długotrwałe działanie ostrych promieni słonecznych, bo może wypłowieć.
- Czasami można kupić specjalną kostkę do czyszczenia zamszu, która działa na zasadzie gumki do ścierania ołówka. Niektórzy niewielkie plamy usuwają z zamszu pocierając skórką czerstwego chleba. jednak nie zawsze to działa.
- Pamiętaj, że zamsz lepiej czyścić na sucho, jeśli tylko jest to możliwe. Czyszczenie na mokro stosuje się, gdy próba usunięcia plam przez szczotkowanie nie powiodła się. Jednak np. bardzo brudne zamszowe rękawiczki można ostrożnie wyprać (najlepiej ręcznie) w wodzie z mydłem. Nie wyżymaj ich, tylko delikatnie osusz w ręczniku, rozprostuj i pozostaw do wyschnięcia w temperaturze pokojowej. Często jednak nie sprawdza się to w przypadku zamszu barwionego, bo kolor może zostać wypłukany i skóra się odbarwi.
- Białe zacieki z soli, które zimą pojawiają się na zamszowych butach, da się usunąć ciepłą wodą i szczoteczką. Jeśli buty są zabłocone, najpierw je wysusz, a dopiero potem wyczyść drugą stroną szczotki do zamszu i nubuku, po której ma ona nylonowe i druciane włosie.
- Pasty i kremy do zwykłej skóry nie nadają się do czyszczenia i konserwacji zamszu. Nigdy ich nie stosuj, bo zniszczysz charakterystyczną fakturę zamszu.
