Moje serce zabiło do obcokrajowca. Moją wybranką jest piękna Pani z zagranicy… Otwarcie granic, mobilność podczas zmian pracy, czy wyjazdy na stypendia sprawiły, że śluby z obcokrajowcami stały się niemal codziennością w naszej rzeczywistości.
Równocześnie jednak często sprawiają wielu osobom problemy natury formalno-prawnej. Przyjrzyjmy się zatem jak przebrnąć przez międzynarodowe formalności przedślubne w polskim urzędzie i kościele.
Dokumenty
Jeśli planujecie złożyć przysięgę przed urzędnikiem stanu cywilnego, do przygotowania jest niemały plik dokumentów:
Cudzoziemiec
- Odpis aktu urodzenia /oryginał wraz z tłumaczeniem/
- Dokument stwierdzający, że zgodnie z prawem ojczystym może zawrzeć małżeństwo za granicą (ang. Superintendent Registrar's Certificate of no impediment to marriage pursuant to the marriage with foreigners). Dokument taki, oprócz danych osobowych cudzoziemca oraz jego faktycznego stanu cywilnego, winien zawierać wyraźne stwierdzenie, że zgodnie z prawem kraju, którego jest obywatelem, ma możność zawarcia związku małżeńskiego w Polsce z obywatelem polskim. Zaświadczenie takie musi być wydane imiennie – inaczej jest nieważne. Jeżeli cudzoziemiec nie może przedłożyć takiego dokumentu (np. jego kraj nie wydaje takich dokumentów), winien przedłożyć zezwolenie z Sądu. Takie zezwolenia wydają Sądy Rejonowe w drodze postępowania nieprocesowego, na wniosek cudzoziemca.
- Zaświadczenie o stałym zameldowaniu ze swojego miejsca zamieszkania
- Ważny paszport
Strona będąca obywatelką/em Polski
- panna/kawaler - dowód osobisty, skrócony odpis aktu urodzenia
- wdowa/wdowiec - dowód osobisty, skrócony odpis aktu urodzenia, skrócony odpis aktu zgonu współmałżonka
- rozwiedziona/rozwiedziony - dowód osobisty, skrócony odpis aktu urodzenia, skrócony odpis aktu małżeństwa z adnotacją o rozwodzie, bądź wyrok rozwodowy.
Na podstawie dostarczonej dokumentacji oraz składanych na miejscu oświadczeń, Urząd sporządza zaświadczenie o braku okoliczności wykluczających zawarcie związku małżeńskiego (takie samo jak w przypadku pary polskiej), które jest wydawane Narzeczonym na potrzeby ślubu konkordatowego lub pozostaje w Urzędzie, jeśli zdecydowali się oni na ślub cywilny.
Osoba nie posługująca się biegle językiem polskim winna zgłosić się do USC w towarzystwie tłumacza przysięgłego języka jakim się posługuje (w każdym urzędzie dostępna jest lista tłumaczy przysięgłych).
Cudzoziemiec może również składać dokumenty za pośrednictwem Wydziału Konsularnego Ambasady R.P.
Uroczystość
Ceremonia ślubu cywilnego odbywa się w asyście tłumacza przysięgłego. Oświadczenie woli, czyli przysięga jest tłumaczone w kolejności: Kierownik USC – tłumaczenie na język obcy – strona obcojęzyczna oraz Kierownik USC – strona polska – tłumaczenie na język obcy.
Akt zawarcia związku małżeńskiego sporządzany jest w języku polskim. Na potrzeby rejestracji związku za granicą akt należy poddać tłumaczeniu przysięgłemu.
Jeżeli planujecie stanąć na ślubnym kobiercu w katolickim kościele i ma to być ślub konkordatowy to formalności w urzędzie stanu cywilnego są takie jak powyżej. W kościele zaś przedstawiamy:
- Świadectwo chrztu (Certificate of baptism)
- Świadectwo bierzmowania (Certificate of confirmation)
- Zaświadczenie o ukończeniu kursu przedmałżeńskiego lub zaświadczenie o bieżącym uczestnictwie w takim kursie (Certificate of completing the pre-marital course)
- Dowód osobisty (ID)
- Dane świadków (Best Man and Maid of Honour‘s personal details)
Zwracam szczególną uwagę na świadectwo bierzmowania, w polskim kościele jest ono bezwzględnie wymagane. Nie zawsze jednak przyszły małżonek, nawet gdy pochodzi z katolickiej rodziny i był ochrzczony, przystępował do pierwszej komunii czy bierzmowania. Nie ma problemu z uzupełnieniem tej formalności i przyjęciem sakramentów przez osobę dorosłą ale musimy zrobić to odpowiednio wcześniej, gdyż wymagają one odpowiedniego przygotowania i przebycia nauk.
Nie należy także zapominać o konieczności odbycia nauk przedmałżeńskich, których ukończenie jest wymagane do ślubu kościelnego lub konkordatowego. Jeśli obcokrajowiec ma zaświadczenie o ukończeniu takich nauk w swoim kraju, warto sprawdzić, czy na pewno będą one honorowane (zdarzają się tzw. kursy popołudniowe, trwające ok. 4 godzin, które nie są uznawane w Polsce za odpowiednie przygotowanie).
W przypadku ślubu konkordatowego, przy podpisywaniu dokumentów, podobnie jak na ślubie cywilnym konieczna jest obecność tłumacza przysięgłego. I na tym podobieństwa się kończą.
Uroczystość w kościele nie podlega takim rygorom jak ślub cywilny, zależy w głównej mierze od oczekiwań Młodej Pary, możliwości językowych duszpasterzy oraz wspólnych uzgodnień. Osoba będąca cudzoziemcem oraz zaproszeni goście pochodzący z zagranicy, poczują się lepiej i pewniej, gdy zadbamy o translację niektórych fragmentów mszy, np. czytań.
Co do tekstu samej przysięgi, to często spotykana jest sytuacja, w której każda ze stron składa ją w swoim języku. Konieczne jest tylko uzgodnienie tej kwestii z duchownym, który będzie udzielał ślubu, gdyż w trakcie ceremonii to on pierwszy odczytuje tekst przysięgi w języku obcym. Równie dobrze tekst może być tłumaczony lub wypowiedziany tylko w języku polskim – w tej kwestii pozostaje dowolność.
O wszystkie szczegóły najlepiej jest dopytać bezpośrednio w parafii, w której będziemy brać ślub. Tam uzyskamy najważniejsze informacje co i w jakim terminie mamy dostarczyć oraz gdzie i kiedy w najbliższym czasie można przystąpić do sakramentu bierzmowania, czy odbyć nauki przedmałżeńskie.
W przypadku ślubu kościelnego, gdy jedna ze stron nie jest katolikiem, albo nie uda jej się dopełnić obowiązku bierzmowania, należy spełnić następujące warunki:
- uzyskać za pośrednictwem parafii, w której załatwiamy formalności przedślubne, odpowiednią dyspensę biskupa
- strona katolicka składa oświadczenia, że jest gotowa odsunąć od siebie niebezpieczeństwo utraty wiar oraz, że uczyni wszystko, co w jej mocy, aby dzieci zostały ochrzczone i wychowane w kościele katolickim,
- strona niekatolicka składa oświadczenie, że nie będzie stawiać stronie katolickiej przeszkód w spełnianiu praktyk religijnych oraz w katolickim wychowaniu przez nią spodziewanego potomstwa.
Liturgia sakramentu małżeństwa różni się tym od ślubu dwojga katolików, że podczas przysięgi małżeńskiej strona niekatolicka nie wypowiada wezwania „Tak mi dopomóż Panie Boże...”, a przy nakładaniu obrączek „W imię Ojca i Syna...”. Błogosławieństwo i sakrament małżeństwa dostaje tylko osoba należąca do kościoła katolickiego.
