Zespół FAS (alkoholowy zespół płodowy): jak rozpoznać, objawy

FAS, Alkoholowy zespół płodowy fot. Adobe Stock
Zespół FAS (alkoholowy zespół płodowy) to zespół cech u dzieci, których matki piły alkohol w ciąży. Należą do nich: krótka szyja, nisko osadzone oczy, wąskie i blade wargi, spłycona rynna nosowa.
Edyta Liebert / 27.12.2019 11:00
FAS, Alkoholowy zespół płodowy fot. Adobe Stock

Zespół FAS (alkoholowy zespół płodowy) jest wynikiem spożywania alkoholu przez ciężarną. Jest to zespół wad wrodzonych, fizjologicznych, neurologicznych i somatycznych, które rzutują na dziecko i całe jego życie.

Spis treści:

Zespół FAS: Alkohol a ciąża

Naukowo udowodniona szkodliwość alkoholu w ciąży pozostawia trwały ślad na życiu dziecka, niestety w społeczeństwie ta świadomość jest wciąż niska. Myślisz, że ciąża nie jest przeciwwskazaniem do wypicia nalewki na przeziębienie czy kieliszka wina do obiadu? Jest, definitywnie i ostatecznie. Dla wielu rodziców fizjonomia dziecka z Zespołem FAS tuż po narodzinach jest zaskoczeniem, bo przyszła mama okazjonalnie piła alkohol.

  1. W I trymestrze alkohol zaburza powstawanie i migrację komórek, co może spowodować samoistne poronienie, dysfunkcje ośrodkowego układu nerwowego, bądź powstanie wad rozwojowych (wady serca, uszkodzenia wątroby, deformacje twarzoczaszki).
  2. W II trymestrze pogłębiają się charakterystyczne zmiany fizjonomii i uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego. Ryzyko poronienia jest bardzo wysokie.
  3. W III trymestrze nasila się ryzyko uszkodzenia hipokampu i uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego. Ponadto, może dojść do przedwczesnego porodu czy zaburzeń w prawidłowym rozwoju mózgu, zmysłu wzroku i słuchu.
Pełnoobjawowy zespół FAS występuje u ok.10% spośród wszystkich osób, u których diagnozuje się zaburzenia wynikające ze spożywania alkoholu przez matkę w okresie płodowym. Pozostałe przypadki podzielić można na 4 grupy:
 
  1. Alkoholowy Efekt Płodowy (FAE), w którego przebiegu nie występują charakterystyczne dla FAS cechy fizyczne,
  2. Częściowy Zespół Alkoholowy Płodu (PFAS), diagnozowany u osób, które mają problemy z nauką, koncentracją, nadpobudliwością lub agresywnym zachowaniem,
  3. Poalkoholowy Defekt Urodzeniowy (ARBD) – dotyczy osób, u których występują fizyczne anomalie, takie jak uszkodzenia w budowie serca, szkieletu oraz wynikające z nich upośledzenia sprawności motorycznej,
  4. Poalkoholowe Zaburzenia Układu Nerwowego (ARND), diagnozowany u osób z objawami zaburzeń neurologicznych.

Jak wygląda dziecko z FAS

Położne i lekarze nie mają wątpliwości, że dziecko, które przyszło na świat, cierpi na Alkoholowy Zespół Płodowy. Najczęstsze i niemal zawsze występujące objawy fizyczne FAS to:
  • niska masa urodzeniowa i niewielki wzrost w okresie przed i po urodzeniu,
  • mała i wąska głowa,
  • krótki, zadarty nos, 
  • spłaszczona rynna nosowa,
  • wąska górna warga,
  • bladość ust
  • opadające powieki,
  • wąskie szpary powiekowe,
  • szeroko rozstawione i nisko osadzone oczy,
  • krótka szyja,
  • mała żuchwa,
  • cofnięty podbródek.

Objawy Zespołu FAS to nie tylko cechy widoczne gołym okiem, lecz także szereg symptomów i komplikacji, które pojawiają się we wczesnym, jak i w późniejszym życiu dziecka, a potem dorosłego człowieka. Do najczęstszych objawów neurologicznych i somatycznych wskazujących na wystąpienie zespołu FAS zalicza się:

  • zaburzenia motoryczne, w tym w koordynacji wzrokowo-ruchowej,
  • zaburzenie równowagi i sensoryczne
  • przywidzenia, omamy, 
  • problemy z koncentracją, nauką, przyswajaniem i przetwarzaniem informacji,
  • niski poziom inteligencji (IQ), problemy z pamięcią, niekiedy upośledzenie umysłowe,
  • nadpobudliwość ruchowa,
  • problemy interpersonalne i społeczne,
  • tendencja do popadania w uzależnienia,
  • depresja, stany nerwicowe i lękowe.

Leczenie Zespołu FAS

Pomimo faktu, że zespół FAS jest nieuleczalny, istnieje możliwość złagodzenia jego symptomów. Za kluczowe uważa się objęcie dziecka troską i opieką, również psychologiczną i zadbanie o jego zrównoważony rozwój.

Ważne w ciąży: Jak działa kawa w ciąży na dzieckoHybryda w ciąży a dzieckoKosmetyki, których nie wolno stosować w ciąży

Redakcja poleca

REKLAMA