Mój syn kłamie. Zachowuje się bardzo źle - oszukuje nas na temat ocen w szkole, odrobionych lekcji, ostatnio zauważyliśmy nawet, że z portfeli znikają nam drobne - on oczywiście się nie przyznaje. Co robić? Nie chcemy go oskarżać o nic wprost - ale nie chcemy tolerować takiego zachowania.
Rozmowy z nauczycielami nie rozwiązują problemu. Co prawda jesteśmy telefonicznie informowani o drobnych przewinieniach syna (brak pracy domowej, dwójka, kłótnia z kolegą, nieobecność) ale dalej nie wiemy jak z nim rozmawiać. Doszło do tego, że pilnujemy go o wiele bardziej – na co on się buntuje!
Sprawdzamy zeszyty, odwozimy i przywozimy ze szkoły – ale on tego nie chce, nie chce naszej opieki. Co z nim zrobić? ~ A. z Wrocławia
Odpowiedź psychologa:
Dzieci kłamiąc dają dorosłym sygnał, że w ich życiu lub otoczeniu dzieje się coś złego – czują się zagrożone, nadmiernie kontrolowane, mają poczucie nieumiejętności sprostania wymaganiom. Obawiając się kary za przewinienie lub nie sprostanie oczekiwaniom dziecko zaczyna kłamać, gdy nie jest nauczone, że każdy ma prawo do pomyłek, błędów i porażek.
Tak więc kłamstwo jest takim pancerzem obronnym, w który dziecko się uzbraja w strachu przed konsekwencjami lub ze wstydu. Jeżeli dziecko będzie się czuło lekceważone przez dorosłych, a jego problemy będą bagatelizowane ukształtuje w sobie przekonanie, że jest mało ważne. W konsekwencji młody człowiek woli nie mówić prawdy, w obawie przed kolejnym odrzuceniem.
Dlatego lepiej jest zastanowić się nad przyczyną kłamstwa niż za nie karać. Warto przyjrzeć się okolicznościom w jakich dziecko kłamie, z jakimi reakcjami ze strony dorosłych się to wiąże? Jeżeli przyczyną kłamstw są zakazy, nakazy, trzeba dziecku wyjaśnić z jakich powodów są stosowane. Nastolatki są czułe na punkcie własnej prywatności, ważne jest dla nich wyrażanie własnego zdania oraz liczenie się z jego pomysłami, również na rozwiązanie trudnych sytuacji.
Ważne jest, aby dziecko w każdym wieku wiedziało, że może przyjść do rodzica z problemami i otrzyma pomoc bez względu na konsekwencje, jakie niesie za sobą kłopot.
Zobacz także: Błędy rodzicielskie - jak ich unikać?
