Od czego się zaczęło?
Wychowanie bezstresowe – najogólniej mówiąc – jest to zbiór teorii i systemów pedagogicznych.
Za propagatora bezstresowego wychowania uważa się Benjamina Spocka, autora podręcznika dla dzieci. Wyrażał on konserwatywne poglądy na temat wychowania. W I połowie XX wieku koncepcje pedagogiczne takie jak wychowanie bez granic, edukacja humanistyczna czy edukacja nie narzucająca opinii i ocen były bardzo krytykowane, m.in. za podważanie autorytetu rodzicielskiego i wpajanie dzieciom postaw egoistycznych.
W.R. Coulson stworzył tzw. edukację afektywną i po 20 latach jej działalności ogłosił, że jego twór był błędem i musi za to przeprosić wszystkich rodziców. Określił również skutki edukacji humanistycznej jako przynoszące odwrotne efekty od zamierzonych.
W Polsce wychowanie bezstresowe jest odbierane jako wychowanie bez granic, którego główne założenia to: brak kar, brak oczekiwań rodziców, pozwalanie dziecku na wszystko.
W niektórych szkołach w latach 90 panowała moda na bezstresowe wychowanie. W 1994r. otwarta została szkoła „Greenpol”, w której panował system szybkiego uczenia Michaela Gordona oraz moda na bezstresowe wychowanie.
Wyznaczanie granic
Dzieci nie rodzą się złe, głupie czy leniwe. Z biegiem lat poznają świat dzięki nam – dorosłym. Dzieci mimo tego, że są małe, pragną mieć wyznaczone pewne granice: co jest dobre, a co złe, co im wolno, a czego nie. Dzieci „testują” otoczenie, by dowiedzieć się, na ile mogą sobie pozwolić. Ten sposób nabierania doświadczeń ma znaczny wpływ na ich rozwój. Dlatego tak ważne jest, by sygnały wysyłane przez dorosłych były dla dziecka: jasne, konkretne i przejrzyste.
Dorastanie bez żadnych granic może skutkować:
- brakiem taktu w stosunkach międzyludzkich,
- skupianiem się wyłącznie na sobie,
- tyranizowaniem otoczenia,
- niepewnością i dezorientacją,
- brakiem poczucia bezpieczeństwa.
Zakazy są łatwiej akceptowane przez dziecko, kiedy razem z nim ustalamy granice, zwracając jednocześnie uwagę na jego rozwój i stan emocjonalny. Akceptacja zakazów sprawdza się również w chwili, kiedy dziecko czuje się szanowane, a jego uczucia są rozumiane właściwie.
Zobacz także: Nowa moda: wychowanie bez telewizji
Wady i zalety
Zanim rodzice zdecydują się na konkretny styl wychowania dziecka, powinni przeanalizować na spokojnie wszystkie „za” i „przeciw” stojące za daną metodą wychowawczą. Zaletami bezstresowego wychowania są na pewno: samodzielność, kreatywność, swoboda w wyrażaniu swoich myśli i emocji, zaradność, spontaniczność oraz odwaga w działaniu.
Są również i wady tej metody wychowawczej, mianowicie: nieumiejętność wyznaczenia sobie granic działania, niechęć do dyscypliny i systematyczności, niepoczuwanie się do żadnych obowiązków. W skrajnych przypadkach może nawet dojść do nierozróżniania zachowań dobrych od złych.
Mimo wszystko wychowanie bezstresowe nie jest złą metodą, ale wprowadzanie jej powinno odbywać się pod czujnym i rozważnym okiem rodzica, który nie utraci kontroli nad dzieckiem.
Zobacz również: Jak zapobiec problemom wychowawczym u dziecka z ADHD
