fot. Fotolia
W dobie kryzysu gospodarczego i wzrastającego bezrobocia, coraz mniej kobiet ma komfort posiadania umowy o pracę. Wszechobecnym zjawiskiem jest zatrudnianie pracowników na umowach zlecenie lub o dzieło. Brak pełnych świadczeń zdrowotnych i emerytalnych jest szczególnie dokuczliwy, zwłaszcza dla kobiet, które spodziewają się dziecka. Podpowiadamy, jakie prawa przysługują kobietom w ciąży przy różnych formach zatrudnienia.
Urlop macierzyński a umowa o pracę na czas nieokreślony
Zgodnie z polskim prawem urlop macierzyński jest pełnopłatny. Przysługuje kobietom pozostającym z pracodawcą w stosunku pracy tzn. zatrudnionym na podstawie umowy o pracę. Z chwilą urodzenia dziecka – mama otrzymuje prawo do 20-to tygodniowego urlopu z możliwością przedłużenia aż do roku. W przypadku bliźniąt przysługuje już 31 tygodni wolnego, dla trojaczków – 33 tygodnie, a 35 tygodni dla czworaczków, pięcioraczków i większej liczby dzieci. Wysokość wynagrodzenia otrzymywanego w czasie urlopu macierzyńskiego jest uzależniona od czasu jego trwania. W przypadku podjęcia decyzji o rocznym urlopie macierzyńskim, wynagrodzenie wyniesie 80% pensji. Skrócenie urlopu do pół roku gwarantuje otrzymanie 100% pensji. Jeśli w czasie trwania urlopu macierzyńskiego zdecydujemy się o jego wydłużeniu do roku czasu, to przez pozostałe 6 miesięcy otrzymamy 60% naszego wynagrodzenia – tłumaczy Małgorzata Majewska, ekspert portalu monsterpolska.pl. Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę, ani w okresie ciąży, ani podczas urlopu macierzyńskiego. Wyjątkiem jest ogłoszenie upadłości lub likwidacja zakładu pracy. Wtedy firma może rozwiązać umowę bez wypowiedzenia.
Urlop macierzyński a umowa o pracę na czas określony
W przypadku, gdy zatrudnienie jest na czas określony – urlop macierzyński nie trwa dłużej niż do ostatniego dnia podpisanego porozumienia. Zasiłek macierzyński, niezależnie od czasu trwania umowy, będzie wypłacany przez 52 tygodnie od porodu w kwocie wynoszącej 80% pensji. - Jeśli przyszła mama zawarła umowę na dłużej niż miesiąc, a w momencie jej wygaśnięcia ciąża trwa już 3 miesiące, umowę wydłuża się aż do dnia porodu. Dodatkowo, na wychowanie dziecka kobiecie przysługuje zasiłek przez 52 tygodnie – podpowiada Małgorzata Majewska.
Zobacz także: Czy możną łączyć urlop macierzyński z wykonywaniem pracy?
Urlop macierzyński a umowa o pracę na okres próbny
W okresie próbnym kwestią kluczową jest stan zaawansowania ciąży.
Do obliczenia „strategicznego” trzeciego miesiąca ciąży, używa się tzw. miesiąca księżycowego, który trwa 28 dni, czyli 4 tygodnie kalendarzowe.
Niezależnie, czy umowa została zawarta na czas określony czy na okres próbny, dłuższy niż miesiąc – ulega przedłużeniu do dnia porodu. Po porodzie młodej mamie przysługuje prawo do zasiłku macierzyńskiego. Świadczenia otrzymuje przez cały okres urlopu macierzyńskiego. Nie ma jednak prawa do urlopu macierzyńskiego i wychowawczego, gdyż aby je otrzymać, niezbędna jest stała umowa z pracodawcą. Kobieta nabywa jednak prawo do uzyskania zasiłku na dziecko przez kolejne 52 tygodnie.
- Należy pamiętać, że przepis dotyczący przedłużenia wspomnianych rodzajów umów o pracę (tzw. umów okresowych) nie ma zastosowania do osób zatrudnionych na podstawie umowy na zastępstwo i pracowników tymczasowych. Nie dotyczy też kobiet zatrudnionych na podstawie umów na okres próbny do jednego miesiąca – przypomina Małgorzata Majewska.
Urlop macierzyński a umowy cywilno-prawne, czyli umowa zlecenie i umowa o dzieło
Przyszłe mamy, które nie posiadają umowy o pracę, są w trudniejszej sytuacji. Jednak nie jest ona bez wyjścia. Co prawda urlop macierzyński przysługuje tylko kobietom zatrudnionym w ramach umowy o pracę, ale zasiłek macierzyński należy się wszystkim Paniom. Warunkiem jest posiadanie opłaconej składki chorobowej w dniu porodu.
To oznacza, że mogą z niego skorzystać także kobiety zatrudnione na umowę zlecenie, które zdecydowały się dobrowolnie odprowadzać składkę chorobową do ZUS. Dotyczy to także przyszłych mam, które pracują w ramach własnej działalności gospodarczej. - W takim wypadku zasiłek wyniesie 80% średnich dochodów z ostatnich 12 miesięcy. Niestety nie ma możliwości uzyskania zasiłku przy umowie o dzieło, gdyż nie istnieje możliwość odprowadzenia od niej składki chorobowej. Pamiętajmy jednak, że gdy nie mamy pewności, jakie przysługują nam prawa, warto skontaktować się z prawnikiem i uzyskać odpowiedzi na nurtujące pytania – podsumowuje Małgorzata Majewska.
Polecamy: Komu przysługuje urlop macierzyński?
