Z umowami mamy do czynienia na co dzień. Przy kupnie kablówki, telefonu, wycieczki, polisy. Zwykle zakładamy, że wszystko jest w porządku i bez czytania lub tylko po przejrzeniu podpisujemy dokument. Nie zdajemy sobie sprawy z tego, że może zawierać sformułowania dla nas niekorzystne. Nie czytamy, bo umowy są za długie, nieczytelne, napisane niezrozumiałym językiem. Często też nie mamy czasu – chcemy załatwić sprawę jak najszybciej, a nie tracić cenne minuty w jakimś biurze na zapoznawanie się z dokumentem napisanym drobnym drukiem. A tymczasem, jak wynika z badań, aż 32 proc. osób przyznało, że poniosło konsekwencje wynikające z braku znajomości zapisów umowy. Dlatego zanim podpiszesz umowę, weź ją do domu i uważnie przeczytaj. Podpisz dokument dopiero, gdy będziesz pewna, że jego treść jest dla ciebie w pełni zrozumiała.
Umowa telekomunikacyjna
Sprawdź:
- Z kim zawierasz umowę – czy bezpośrednio z pracownikiem operatora, czy z pośrednikiem. W tym drugim przypadku sprawdź, czy na umowie jest logo operatora, o którym mówi sprzedawca.
- Czas obowiązywania umowy i warunki jej wcześniejszego wypowiedzenia (jakie kary umowne się z tym wiążą). Ważny jest też termin, w jakim po rozwiązaniu umowy trzeba oddać modem lub tuner.
- Czy umowa jest automatycznie przedłużona i na jakich zasadach. Jakie są opłaty za aktywację lub wyłączenie usługi a także za zmianę taryfy.
- Czy do podstawowej usługi są dołączone gratisy i na jaki czas. Ustal, kiedy musisz z nich zrezygnować, by nie wejść w okres płatny.
Umowa z dostawcą energii
Sprawdź:
- Opcje płatności, czyli jak często firma prześle faktury i w jakich okresach będzie porównywała prognozy zużycia prądu z rzeczywistymi odczytem licznika (raz na miesiąc, na dwa miesiące, na pół roku).
- Czy umowa jest przedłużana automatycznie oraz jakie kary grożą za wcześniejsze jej rozwiązanie.
- Wysokość opłat handlowych. W niektórych umowach znajdują się dodatkowe usługi, np. wizyta elektryka w razie awarii, za które trzeba płacić.
- Czy firma przewiduje opłaty za upomnienia, gdy spóźnisz się z uregulowaniem należności.
- Czy zawarcie umowy jest połączone z jakimiś dodatkowymi usługami np. ubezpieczeniem zdrowotnym.
Ubezpieczenie majątkowe
Sprawdź:
- Jakie zdarzenia są objęte ochroną.
- Kiedy zaczyna się i kończy odpowiedzialność ubezpieczyciela (nie musi pokrywać się z opłatą składki).
- Wyłączenia odpowiedzialności ubezpieczyciela. Zwykle ma to miejsce, gdy szkoda została spowodowana twoim niedbalstwem lub zaniechaniem.
- Jakie warunki musisz spełnić, by ubezpieczyciel wypłacił odszkodowanie (np. powiadomienie policji, zgłoszenie szkody do ubezpieczyciela w określonym czasie od kradzieży).
- Jak ubezpieczyciel ustala wysokość odszkodowania (np. czy pomniejszy wypłatę o udział własny).
- Jaki procent sumy ubezpieczenia jest zwracany, np. gdy w wyniku włamania stracisz tylko sprzęt RTV.
Ubezpieczenie na życie
Sprawdź:
- Czy umowa jest precyzyjna, tzn. co ubezpieczyciel rozumie pod określeniami takich zdarzeń jak nieszczęśliwy wypadek, przyczyna zewnętrzna, poważna choroba.
- Jak sformułowane są wyłączenia i ograniczenia. Czy jest to zamknięta lista, czy też zawiera określenia "takie jak", "w szczególności", co świadczy o tym, że katalog jest otwarty.
- Jakie są zasady waloryzacji składki i sumy ubezpieczenia np. o inflację.
- Przy jakich zdarzeniach nie dostaniesz odszkodowania. Przed podpisaniem umowy powinnaś dostać tekst ogólnych warunków ubezpieczenia, w którym są wyszczególnione wszystkie wyłączenia odpowiedzialności ubezpieczyciela.
Umowa najmu
Sprawdź:
- Czy umowa zawiera podstawowe dane stron – imiona, nazwiska, numery dowodów tożsamości, PESEL, i dokładne oznaczenie lokalu (położenie, adres).
- Czas jej obowiązywania oraz termin wypowiedzenia.
- Wysokość opłaty za użytkowanie lokalu. Upewnij się, jakie świadczenia obejmuje. Istotny jest także sposób i termin płatności oraz ewentualne odsetki naliczane za jego niedotrzymanie.
- Wysokość kaucji pobieranej na pokrycie kosztu ewentualnych szkód. Jej wartość nie powinna być niższa niż wartość czynszu za jeden miesiąc, ani przekraczać dwunastokrotności czynszu (zwykle trzeba ją wpłacić w momencie odebrania kluczy).
Umowa z biurem podróży
Sprawdź:
- Czy umowa z organizatorem zawiera wszystkie istotne dane, m.in.: miejsce pobytu lub trasę, określenie środka transportu, miejsce zakwaterowania, ilość posiłków, czas trwania imprezy, program.
- Jaka jest cena imprezy. Zapytaj o inne należności i opłaty, które nie są wliczone w cenę.
- Czy cena może się zmienić i jakie warunki muszą być spełnione, aby organizator mógł to zrobić. Nawet jeśli umowa dopuszcza taką możliwość, biuro nie może zmienić ceny na 20 dni przed terminem rozpoczęcia imprezy.
- W jakich sytuacjach możesz zrezygnować z wycieczki i czy łączy się to ze stratą pieniędzy (w całości lub części).
- Termin na złożenie reklamacji.
Umowa kredytu lub pożyczki
Sprawdź:
- Rzeczywiste oprocentowanie tzw. RRSO. Banki podają często oprocentowanie nominalne. Upewnij się, czy jest ono stałe czy zmienne.
- Czy kredytodawca wymaga dodatkowo ubezpieczenia, a jeśli tak – ustal zakres działania polisy.
- Jaki jest koszt ubezpieczenia.
- Jakie są prowizje np. za zmianę daty spłaty rat, ustanowienie zabezpieczenia kredytu. Pamiętaj, że musisz dostać Tabelę opłat i prowizji przed podpisaniem umowy.
- Warunki, na jakich możesz dokonać wcześniejszej spłaty kredytu (czy łączy się to z opłatą i jaką).
- Czy firma uzależnia wypłatę pożyczki od wniesienia opłaty przygotowawczej. Jeśli tak, to lepiej zrezygnuj z jej usług.